Najpiękniejsze laguny świata

Cisza, spokój i bliskość natury – właśnie to oferują najpiękniejsze laguny świata. Turkus wody, miękki piasek pod stopami i życie tętniące tuż pod taflą sprawiają, iż łatwo tu odpocząć od codziennego zgiełku. Kto z nas o tym nie marzy? Oto pięć magicznych miejsc, które z pewnością zachwycą każdego.

Co nazywamy laguną?

Zanim ruszymy w podróż, krótko o teorii. Laguna to płytki, przybrzeżny akwen, odgrodzony od otwartego oceanu naturalną barierą – rafą koralową, mierzeją, łańcuchem wysp lub pasmem skał. Osłonięte od silnego falowania wody tworzą wyjątkowe ekosystemy: od łąk trawy morskiej po tętniące życiem rafy koralowe, w których kryją się ryby, żółwie i skorupiaki. Mechanizmy powstawania są różne (koralowe, barierowe/mierzejowe, wulkaniczne, tektoniczne, polodowcowe, a choćby antropogeniczne), ale wspólne cechy pozostają te same: płytkość, osłonięcie i wysoka bioróżnorodność. Co ważne, laguny działają jak naturalne bufory – tłumią fale i ograniczają erozję – a ich spokojna woda napędza ekoturystykę i lokalne gospodarki.

Najpiękniejsze laguny świata: top 5

Błękitna Laguna (Islandia)

Blue Lagoon na Półwyspie Reykjanes to niezwykły efekt współdziałania geologii i inżynierii: laguna powstała w 1976 r., gdy wody geotermalne z elektrowni Svartsengi zaczęły gromadzić się w naturalnej, nieprzepuszczalnej bazaltowej niecce pola lawowego – to efekt uboczny produkcji energii, gdzie porowatość lawy zatrzymała odpływ. W 1981 r. otwarto tu pierwsze centrum wellness, a w latach 90. XX w. rozbudowano je o luksusowe baseny i sauny, przekształcając przypadkowy zbiornik w globalną atrakcję.

Mlecznobłękitny kolor laguny wynika z obecności koloidalnej krzemionki (silica), która odbija światło jak mleko. W około 70 proc. składa się z wody morskiej, a w 30 proc. ze słodkiej, wzbogaconej o krzemionkę, niebiesko-zielone algi, siarkę i magnez. Zbiornik utrzymuje temperaturę 37–40°C na powierzchni. Krajobrazowo to kontrast czarnej lawy z parującymi wodami, z widokiem na wulkaniczne wzgórza i zorzę polarną w zimie. Przyrodniczo laguna wspiera termofilne bakterie i algi, a okoliczne tereny – rezerwat z mewami, kormoranami i porostami – podkreślają surową islandzką naturę. W 2012 r. National Geographic umieściło ją na liście 25 cudów natury.

Laguna Bora Bora (Polinezja Francuska)

Bora Bora Lagoon w archipelagu Wysp Towarzystwa (fr. Îles de la Société) na Polinezji Francuskiej to jedna z najsłynniejszych lagun Pacyfiku, otaczająca wulkaniczną wyspę Bora Bora (pow. 30–39 km²) barierową rafą koralową o szerokości dochodzącej do 2 km. Ta turkusowa oaza o powierzchni ok. 100 km² powstawała przez miliony lat, gdy dawno wygasły wulkan (z masywami Otemanu 727 m n.p.m. i Pahia) zapadał się, tworząc akwen do 10 m głębokości, chroniony przed oceanem przez barierę koralową.

Ta naturalna osłona z koralowców i piasku pochłania energię fal, utrzymując w lagunie spokojną, płytką wodę – idealną do snorkelingu i relaksu. Tylko jeden kanał (passage) umożliwia dostęp łodziom. Krajobrazowo to arcydzieło: krystaliczne wody w odcieniach błękitu i zieleni kontrastują z białymi plażami motu – małymi, piaszczystymi wysepkami z palmami. Przyrodniczo laguna to oaza bioróżnorodności. Rafy koralowe obfitują w kolorowe ryby, płaszczki, rekiny rafowe, żółwie, mureny, ośmiornice i bezkręgowce jak ogórki morskie. Cały ekosystem jest chroniony w rezerwacie morskim, z zakazem handlu mantami od 1998 r.

Laguna Wenecka (Włochy)

Venetian Lagoon to największy obszar podmokły w basenie Morza Śródziemnego – mozaika płycizn, słonawych mokradeł i kanałów o łącznej powierzchni ok. 550 km². Z otwartym Adriatykiem łączy się trzema cieśninami – Lido, Malamocco i Chioggia – przez które pływy wprowadzają i wyprowadzają wodę, nadając całemu systemowi puls. Struktura laguny jest nietypowa: tylko ok. 8 proc. zajmują wyspy (w tym Wenecja i 118 mniejszych), ok. 11 proc. to stale zalane akweny żeglowne (kanały o głębokości 1–15 m), a aż ok. 80 proc. stanowią bagna i płycizny pływowe, odsłaniane i zalewane zależnie od stanu wody.

Poza słynną Wenecją laguna kryje mniej znane, ale równie urzekające wyspy: kolorowe Burano, słynące z koronkarstwa, Murano z wielowiekową tradycją wyrobu szkła artystycznego czy Torcello – pierwszą zamieszkaną wyspę laguny, gdzie znajduje się najstarsza wenecka bazylika (z VII w.). To tu występują charakterystyczne formy barene (solniska i halofilne łąki), velme (mielizny) i gęsta sieć wąskich ghebi (mikro-kanałów), które tworzą siedliska dla roślin słonolubnych, bezkręgowców i ptaków wodno-błotnych (ponad 100 gatunków, w tym kormorany, czaple i flamingi). W 1987 r. Laguna Wenecka została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Laguna Chuuk (Mikronezja)

Chuuk Lagoon (dawniej Truk Lagoon) w stanie Chuuk na Mikronezji to laguna wewnątrz rozległego atolu o powierzchni 2130 km², otoczonego 225 km barierowej rafy koralowej i 11 wulkanicznymi wyspami – największy naturalny port Pacyfiku, z tropikalną zielenią i wodami do 70 m głębokości. Powstała z zapadniętego wulkanu, z lądem liczącym 93 km² i populacją 36 tys. mieszkańców, a jej turkusowe akweny skrywają mroczną historię: w czasie II wojny światowej była główną bazą marynarki Cesarstwa Japonii na południowym Pacyfiku, celem niszczycielskiego ataku USA w lutym 1944 r. (Operacja Hailstone) i brytyjsko-kanadyjskiego desantu w czerwcu 1945 r. (Operacja Inmate).

Odbudowany po wojnie ekosystem jest chroniony w rezerwacie morskim, gdzie zatopione wraki (ok. 60 statków i 400 samolotów) stały się sztucznymi rafami, wspierającymi bioróżnorodność.

Laguna Aitutaki (Wyspy Cooka)

Aitutaki Lagoon to krystaliczny, płytki akwen zamknięty barierową rafą koralową i usiany łańcuchem koralowych wysepek (motu) wokół głównej wyspy wulkanicznej. Ma ok. 50–74 km² (w zależności od metody pomiaru). Jasne, piaszczyste dno i niewielka głębokość nadają wodzie słynne odcienie turkusu, które rozsławiły Aitutaki jako jedną z najpiękniejszych lagun Pacyfiku.

W osłoniętych wodach rozwijają się ogrody koralowców, łąki trawy morskiej i siedliska żółwi, rekinów rafowych, płaszczek oraz setek gatunków ryb. Nad wodą łańcuch motu tworzy pocztówkową scenerię białych plaż i palm. Najsłynniejsza z wysepek Tapuaetai (One Foot Island), oferuje szerokie mielizny odsłaniane przy odpływie i uchodzi za najpopularniejszy cel rejsów po lagunie.

zdj. główne: François Balédent/Pexels