W poniedziałek 13 stycznia w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu odbyło się bardzo ważne dla Wielkopolski Wschodniej robocze spotkanie poświęcone skutkom deficytu wód i przywrócenia zasobów wodnych jezior Powidzkiego Parku Krajobrazowego i na obszarach przyległych.
Gospodarzem spotkania był Jacek Bogusławski, Członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego.
Wśród przybyłych gości znaleźli się m. in. Paulina Hennig-Kloska, Ministra Klimatu i Środowiska, Joanna Kopczyńska, Prezeska Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie i Piotr Otawski, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, Maciej Sytek, Pełnomocnik Zarządu Województwa ds. restrukturyzacji Wielkopolski Wschodniej i Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Regionalnego S. A. w Koninie, a także Dyrekcje Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej w Poznaniu i Bydgoszczy oraz Starostowie Powiatów, Wójtowie i Burmistrzowie Gmin należących do Stowarzyszenia Powidzkiego Parku Krajobrazowego, któremu przewodniczy Jakub Gwit, Wójt Powidza.
W spotkaniu uczestniczył także przedstawiciel ZE PAK S. A. oraz Prof. Jan Przybyłek z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, który przedstawił analizę naukową stanu aktualnego i możliwości naprawcze oraz najważniejsze aspekty merytoryczne związane z lejem depresji powstałym wskutek prowadzenia odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego a obejmującym swym zasięgiem Jeziora Powidzkiego Parku Krajobrazowego na Pojezierzu Gnieźnieńskim.
Podczas spotkania zweryfikowano najpilniejsze i realne zadania wynikające z podpisanego w listopadzie 2022 r. listu intencyjnego w sprawie realizacji projektu polegającego na zwiększeniu retencji i ochrony przeciwpowodziowej środkowej Warty poprzez wykorzystanie potencjału zbiorników powyrobiskowych w zlewni Biskupiej Strugi oraz przystosowanie Kanału Ślesińskiego do przerzutu wód. Ważne, iż wszyscy uczestnicy spotkania mają świadomość faktu, iż Jeziora Powidzkiego Parku Krajobrazowego wysychają i trzeba ratować te najczystsze przepiękne jeziora: Powidzkie, Niedzięgiel, Budzisławskie czy Wilczyńskie – mówi Jacek Bogusławski, Członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego.
Problem związany z obniżającym się poziomem wód jest procesem trwającym już wiele i jest efektem zarówno leja depresyjnego powstałego wskutek eksploatacji węgla brunatnego, jak i postępujących zmian klimatycznych i obniżającej się ilości opadów atmosferycznych.
Maciej Sytek zwrócił uwagę na fakt, iż projekt pn. „Zwiększenie retencji i odbudowa zasobów wodnych terenów pogórniczych na obszarze Wielkopolski Wschodniej” jest planowany do realizacji ze środków Funduszu na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027, jako jedna z inwestycji strategicznych. Na jego realizację zostały zabezpieczone 84 mln zł, przy pierwotnie zakładanej całkowitej wartości projektu wynoszącej 120 mln zł na realizację 25 zadań.
Podczas spotkania, Joanna Kopczyńska Prezeska Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie oraz Dyrektorzy Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej w Poznaniu i Bydgoszczy Michał Wierzbicki i Piotr Kurnatowski zapewnili o bardzo intensywnych pracach projektowych odnoszących się do czterech zweryfikowanych zadań. Wody Polskie mają być gotowe z fiszkami projektowymi przed upływem I kwartału tego roku. Te zapewnienia napawają optymizmem co do możliwości wydatkowania części środków pochodzących z Funduszu na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Przypomnijmy jednak, iż jak zaznacza Instytucja Zarządzająca Programem Fundusze Europejskie dla Wielkopolski, ze względu na restrykcyjne wymagania dotyczące terminu kontraktacji i wydatkowania, te środki można zabezpieczyć najdłużej do końca 2025 r. Po upływie tego terminu, jeżeli nie będzie pewności co do możliwości realizacji powyższych zadań inwestycyjnych w obecnej perspektywie finansowej UE, środki niewykorzystane na realizację tego projektu będą musiały zostać przesunięte na inne cele.
Warto także zaznaczyć, iż wszyscy sygnatariusze listu intencyjnego z 8 listopada 2022 r. potwierdzili konieczność jego aneksowania oraz weryfikacji listy projektowej i podziału zadań oraz wstępny kosztorys ich realizacji. Ma to nastąpić do końca stycznia br. Jakub Gwit, Prezes Stowarzyszenia Powidzkiego Parku Krajobrazowego zobowiązał się do przygotowania takiego aneksu w konsultacji z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie i przedstawienia projektu znowelizowanego porozumienia do zaakceptowania, przez wszystkich sygnatariuszy, zweryfikowanych najpilniejszych zadań oraz wynikających z tego obowiązków poszczególnych organów i podmiotów.