Miliony Polaków dostaną znacznie więcej urlopu i więcej pieniędzy. Rewolucja od 1 stycznia

Za kilkanaście miesięcy życie około 5 milionów Polaków zmieni się na lepsze. Osoby pracujące na umowach zlecenia czy prowadzące własną działalność w końcu będą mogły policzyć te lata jako staż pracy. W praktyce oznacza to więcej dni urlopu, wyższe dodatki stażowe i szybszy dostęp do nagród jubileuszowych.

Fot. Warszawa w Pigułce

Sejm już rozpoczął prace nad projektem nowelizacji Kodeksu pracy, który ma wejść w życie od 1 stycznia 2026 roku. Jak informuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na portalu gov.pl, projekt został przyjęty przez Radę Ministrów 24 czerwca 2025 roku i skierowany do parlamentu. To koniec dyskryminacji osób, które przez lata budowały swoje doświadczenie zawodowe poza tradycyjnym „etatem”.

Koniec z zerowaniem stażu przy zmianie formy zatrudnienia

Dotychczas polskie prawo pracy traktowało surowo każdego, kto nie pracował wyłącznie na umowie o pracę. Osoba prowadząca przez 10 lat działalność gospodarczą, a następnie zatrudniająca się na etacie, miała w oczach prawa zero lat stażu pracy. To samo dotyczyło zleceniobiorców.

Według nowych przepisów do stażu pracy będzie można zaliczyć okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, wykonywania umów zlecenia, umów o świadczenie usług czy umów agencyjnych. Jak podaje portal infor.pl, warunkiem będzie opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne w trakcie tych okresów.

Minister pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podkreśla, iż to krok w stronę sprawiedliwości. Dotychczasowe przepisy powodowały, iż miliony osób miały utrudniony dostęp do uprawnień pracowniczych oraz stanowisk wymagających określonego stażu pracy.

Twój urlop wydłuży się choćby o tydzień

Najwidoczną zmianą będzie wydłużenie urlopu wypoczynkowego. Ministerstwo Pracy przedstawia konkretny przykład: pracownik z 7-letnim stażem pracy, który dołączy do niego 4 lata pracy na umowie zlecenia, po 1 stycznia 2026 roku będzie miał prawo do 26 dni urlopu zamiast dotychczasowych 20.

Portal pit.pl wyjaśnia obecne zasady: pracownicy zatrudnieni krócej niż 10 lat mają prawo do 20 dni urlopu, a ci z co najmniej 10-letnim stażem – do 26 dni. Nowe przepisy pozwolą znacznie szybciej osiągnąć próg uprawniający do dłuższego odpoczynku.

Dodatkowo do stażu zostanie zaliczony okres zawieszenia działalności gospodarczej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem, pod warunkiem opłacania składek emerytalnych i rentowych. Uwzględnione będą też okresy pracy za granicą oraz członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych.

Nagrody jubileuszowe i dodatki stażowe w zasięgu ręki

Zmiany dotkną również dodatków stażowych i nagród jubileuszowych. Portal mddp-outsourcing.pl podaje przykład: pracownik, który w tej chwili otrzymuje 5% dodatek stażowy za lata 2018-2020 i 2022-2023, będzie mógł doliczyć także rok 2017 (umowa zlecenia) oraz lata 2021-2023 (działalność gospodarcza).

W przypadku nagród jubileuszowych nowe przepisy będą działać prospektywnie – od dnia wejścia w życie ustawy. Oznacza to, iż jeżeli ktoś osiągnie jubileusz 20 czy 25 lat pracy po 1 stycznia 2026 roku, będzie mógł zaliczyć wszystkie wcześniejsze okresy działalności gospodarczej czy umów zlecenia.

Co to oznacza dla ciebie?

Jeśli kiedykolwiek pracowałeś na umowie zlecenia lub prowadziłeś własną działalność, przygotuj się na zmianę swojego statusu w miejscu pracy. Te okresy mogą znacząco wydłużyć twój staż i przynieść konkretne korzyści finansowe.

Sprawdź swoje dokumenty już teraz. ZUS będzie wydawał specjalne zaświadczenia potwierdzające okresy ubezpieczenia, ale jak informuje portal gov.pl, jeżeli z jakiegoś powodu urząd nie będzie mógł wydać takiego dokumentu, będziesz musiał udowodnić staż własnymi dokumentami.

Przygotuj się na rozmowę z pracodawcą. Nowe przepisy nie zadziałają automatycznie – to ty będziesz musiał dostarczyć dokumenty potwierdzające swój pełny staż pracy. Pracodawcy dostaną czas na przeanalizowanie sytuacji wszystkich pracowników i dostosowanie się do nowych przepisów.

Miliony osób w końcu będą równo traktowane

Portal direct.money.pl szacuje, iż zmiany dotkną choćby 5 milionów Polaków. To wszyscy ci, którzy w swojej karierze łączyli różne formy zatrudnienia – od tradycyjnych etatów, przez zlecenia, aż po własną działalność gospodarczą.

Minister Dziemianowicz-Bąk zapowiada, iż to dopiero początek większej reformy rynku pracy. W planach są dalsze zmiany, w tym analizy dotyczące skrócenia tygodnia pracy do czterech dni.

Jakie dokumenty będziesz potrzebować?

Aby skorzystać z nowych przepisów, musisz być przygotowany na dostarczenie konkretnych dokumentów. Jak wyjaśnia portal poradnikprzedsiebiorcy.pl, będą to przede wszystkim:

Zaświadczenia z ZUS potwierdzające okresy ubezpieczenia społecznego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej lub wykonywania umów zlecenia. ZUS będzie głównym źródłem potwierdzenia twojego stażu.

Dokumenty własne w przypadkach, gdy ZUS nie będzie mógł wydać zaświadczenia – może to dotyczyć okresów sprzed wielu lat lub sytuacji szczególnych. Tutaj przydadzą się umowy zlecenia, dokumenty rejestracyjne działalności czy zeznania podatkowe.

Dokumenty z pracy za granicą dla osób, które część stażu zdobywały poza Polską. Portal gov.pl precyzuje, iż okresy pracy zarobkowej za granicą będą potwierdzane na zasadach ogólnych reguł dowodowych.

Kiedy konkretnie zmiany wejdą w życie?

Wszystkie źródła są zgodne co do daty: nowe przepisy mają obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Portal infor.pl wyjaśnia, iż tak długie vacatio legis jest konieczne, aby pracodawcy mieli czas na ustalenie stażu pracy wszystkich pracowników i przygotowanie się finansowo na nowe obowiązki.

Projekt już przeszedł przez komisje rządowe i trafił do Sejmu, gdzie odbyło się pierwsze czytanie. Wszystko wskazuje na to, iż zmiany zostaną przyjęte zgodnie z harmonogramem.

Pamiętaj, iż nie będziesz mógł wliczyć tego samego okresu dwukrotnie – jeżeli w tym samym czasie prowadziłeś działalność gospodarczą i wykonywałeś umowę zlecenia, zaliczysz tylko jeden z tych okresów. Wybierz ten, który jest korzystniejszy dla twojego stażu pracy.