Miejskie spółki po kontroli. Jakie wnioski?

Komisja rewizyjna przedstawiła wyniki kontroli miejskich spółek, zleconej przez Radę Miasta. Chodziło o zbadanie nadzoru właścicielskiego sprawowanego przez Prezydenta Miasta Tarnobrzega nad spółkami prawa handlowego, z udziałami i akcjami Gminy Tarnobrzeg za latach 2019 – 2023r.

Gmina Tarnobrzeg posiada udziały w następujących podmiotach:

– Tarnobrzeskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego – 100%
– Tarnobrzeskie Wodociągi – 62%
– Kopalnia Siarki Machów – 100%
– Rejon Dróg Miejskich – 100%
– Wydawnictwo Samorządowe – 85,50%
– Tarnobrzeska Agencja Rozwoju Regionalnego – 75,10%
– FCC Tarnobrzeg – 40,28%

Wartość akcji i udziałów Miasta Tarnobrzega w spółkach na koniec 2023 r wynosiła 83-909.250 zł

We wnioskach pokontrolnych komisja rekomenduje wydanie zarządzenia Prezydenta Miasta dotyczącego Zasad Nadzoru Właścicielskiego nad spółkami z udziałem lub akcjami Gminy, w którym ujęte by były między innymi:

– centralizowany nadzór gdyż obecny jest rozproszony po rożnych wydziałach
– zasady powoływania i odwoływania członków Rad Nadzorczych
– weryfikacja oświadczeń oraz dokumentów uprawniających do zasiadania w Radzie
– wynagradzania członków Rad Nadzorczych oraz Zarządów Spółek
– zasady udzielania darowizn i sponsoringu

W odpowiedzi udzielonej przez prezydenta czytamy m.in. Stosowane zasady nadzoru właścicielskiego nie zostały kompleksowo uregulowane, tj. w jednym dokumencie. Prezydent Miasta Tarnobrzega rozważy możliwość przyjęcia tych zasad zarządzeniem.

PISMO – protokół pokontrolny protokol-pokontrolny-spolki_3236079

PISMO – odpowiedz prezydenta odp-prezydenta-na-protokol-pokntrolny-kr_3236080-1

POWOŁYWANIE RAD NADZORCZYCH

Komisja zbadała dokumenty osób, które zostały powołane do Rad Nadzorczych.

Wniosek: Komisja Rewizyjna nie jest w stanie zweryfikować schematy powołania członków do Rad Nadzorczych

Odpowiedź prezydenta: Przepisy powszechnie obowiązującego prawa, jak również przepisy wykonawcze wydane na ich podstawie, nie wskazują zakresu, sposobu oraz warunków prowadzenia i przechowywania dokumentacji związanej z naborem do rad nadzorczych spółek komunalnych.

DOKAPITALIZOWANIE

Kwota dokapitalizowania z Budżetu Miasta spółek w których miasto ma udziały w latach 2019 — 2023r wynosi łącznie 8 305 650 zł

– Tarnobrzeskie Wodociągi Sp. z o.o. – 5 5000 000 zł
– Rejon Dróg Miejskich Sp. z o.o. 2 O8O 000 zł
– Wydawnictwo Samorządowe Sp. z o.o.- 225 000 zł
– TTBS sp. z o.o. – 500 650 zł
– Tarnobrzeska Agencja Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. – 0 zł
– Kopalnia Siarki Machów Sp. z o.o. – 0 zł
– FCC Tarnobrzeg Sp. z o.o. – 0zł

Odpowiedź prezydenta: Na przestrzeni ostatnich lat, zmniejszeniu ulegały zarówno łączne kwoty przekazywanego z budżetu Miasta spółkom komunalnym dokapitalizowania (dla przykładu: w 2019 r. — kwota 3 000 000,00 zł, w 2023 r. — kwota 500 650,00 zł, w 2024 r. — Miasto nie przekazało żadnych środków spółkom komunalnym w formie dokapitalizowania), jak i liczba dokapitalizowywanych spółek (dla przykładu: w 2019 r, — 3 spółki, w 2023 r spółka, w 2024 r. — żadna spółka nie została dokapitalizowana).

WYNAGRODZENIE RAD NADZORCZYCH I ZARZĄDÓW

Komisja stwierdziła iż Gmina Tarnobrzeg nie posiada zarządzenia w których byłyby zawarte szczegółowe zasady zarządzania spółkami z udziałem Miasta dlatego tez nie mogła zweryfikować zasadność dokonywanych zmian w zatrudnienia oraz warunków płacowych.

Komisja stwierdziła częstą rotację w zarządach i radach nadzorczych, najczęściej zmiany dokonują się przy zmianie na stanowisku Prezydenta Miasta dlatego też należałoby w zarządzeniu określić kiedy i w jakich przypadkach takie zmiany można byłoby dokonać.

Odpowiedź prezydenta: Wysokości wynagrodzeń należnych członkom zarządów przysługuje zgromadzaniu wspólników/walnemu zgromadzeniu, nie zaś organowi wykonawczemu jednostki samorządu terytorialnego, jakim jest Prezydent Miasta; wysokość wynagrodzeń członków zarządu spółek komunalnych nie zależy także od decyzji rad nadzorczych. (…) W żadnej ze spółek komunalnych Miasta Tarnobrzega wynagrodzenia członków zarządu nie były nigdy i nie są ustalone na maksymalnym, przewidzianym ww. ustawą, poziomie. Przeciwnie, ich wysokość, podobnie jak wysokość wynagrodzeń przysługujących członkom rad nadzorczych, kształtowana była na poziomach bardziej zbliżonych do dolnej dopuszczonej ustawowo granicy.

WYNIKI FINANSOWE SPÓŁEK

Jedynie połowa spółek osiągała w każdym badanym roku dodatni wynik finansowy, a ich skumulowane wyniki z lat 2018-2023 wynosiły od 440 tys. zł do 4,6 mln zł. Dwie spółki by trwale nierentowne, a trzy mimo osiągania zysków w poszczególnych latach osiągnęły ujemny skumulowany wynik. Jedna spółka odnotowywała dodatnie wyniki, ale w 2020 r. poniosła znaczne straty finansowe.

Odpowiedź prezydenta: Spółki komunalne, mają nieporównywalnie mniejsze możliwości generowania zysku aniżeli spółki prywatne tworzone w celu realizacji działalności poza sferą użyteczności publicznej. W przypadku spółek komunalnych priorytetem właścicielskim nie jest uzyskanie dodatkowych dochodów Miasta w postaci dywidendy, a realizacja usług użyteczności publicznej po możliwie niskich cenach, a także dodatkowo – pełnienie funkcji społecznej związanej z tworzeniem dodatkowych miejsc pracy (w głównej mierze) dla Mieszkańców Tarnobrzega.

SPÓŁKI KOMUNALNE HOJNE W DAROWIZNACH

Mimo złej sytuacji finansowej niektórych spółek co wiązało się z koniecznością dokapitalizowania prawie wszystkie spółki w badanym okresie udzielały darowizn. Darowizny w większości przypadków przekazywane były podmiotom zajmującym się działalność sportową, oświatową , kulturalną i rozrywkową lub sporadycznie organizowały wydarzenia o takim charakterze. Kontrolowane spółki nie wskazały żadnego ekonomicznego uzasadnienia wydatków tych darowizn. Komisja zaznacza, iż co prawda działania spółek w obszarze darowizn nie były nielegalne, ale należy zauważyć, iż obszar ten generalnie był poza kontrolą.

Odpowiedź prezydenta: Celem bieżącego monitorowania udzielanych przez spółki komunalne darowizn planuje się włączenie informacji o udzielonych darowiznach jako dodatkowego elementu kwartalnych sprawozdań składanych począwszy od 2025 roku Prezydentowi Miasta Tarnobrzega.