Mapa drzew? Sopot wdrożył nowoczesny system, który wykorzystuje metodę teledetekcji i sztucznej inteligencji do pozyskiwania danych nt. drzewostanu. Dzięki bazie danych obejmującej 40 tys. drzew możliwe jest precyzyjne planowanie pielęgnacji, nasadzeń i wycinek.
Kurort w Sopocie liczy sobie ponad 200 lat. To właśnie w 1823 r. Jan Jerzy Haffner wybudował tu pierwszy zakład kąpielowy. Wraz z rozbudową kurortu pojawiały się kolejne parki, tereny rekreacyjne i aleje. Większość z nich przetrwała do dziś, a część obecnych drzew wciąż pamięta czasy powstawania uzdrowiska. To duże wyzwanie, jeżeli chodzi o opiekę nad zielenią. W 2022 r. sopoccy urzędnicy zlecili więc nietypowe opracowanie.
NOWE NARZĘDZIE: CYFRYZACJA
W dobie dynamicznego rozwoju miast coraz większe znaczenie zyskują rozwiązania, które pozwalają na efektywne zarządzanie infrastrukturą miejską. Jednym z takich rozwiązań jest sopocki system zarządzania zielenią miejską. Pomysł stworzenia bazy drzew narodził się jako odpowiedź na rosnące wyzwania związane z zarządzaniem miejską zielenią. Sopot, jako miasto zabytkowe o wyjątkowo dużym udziale terenów zielonych, od lat zmagał się z problemem koordynacji działań w zakresie pielęgnacji drzewostanu. Brak aktualnych danych o stanie zieleni utrudniał podejmowanie decyzji dotyczących pielęgnacji i wycinek.
Inspiracją dla sopockiego rozwiązania była Mapa Koron Drzew stworzona dla niewielkiego obszaru Warszawy. Sopocki zespół postanowił nie tylko zastosować podobne rozwiązanie, ale i dostosować jego założenia do lokalnych uwarunkowań, w efekcie znacznie je rozbudowując. Prace nad rozwiązaniem trwały rok.
Czas wdrożenia spowodowany był nie tylko koniecznością opracowania założeń systemu i mechanizmu działania, ale także dwukrotnego wykonania zdjęć lotniczych – poza okresem wegetacji i w porze listnej. Wśród pytań, na jakie trzeba było sobie odpowiedzieć, były też pytania bardzo fundamentalne jak to, czym jest drzewo i jakie parametry powinien mieć obiekt wprowadzony do bazy – by być za nie uznany. Kluczowym elementem systemu jest baza danych, która zbiera wszystkie informacje o drzewach. Dostępna jest dla urzędników za pośrednictwem aplikacji QGIS i zawiera informacje o ponad 40 tys. drzew znajdujących się w zurbanizowanej części miasta.
FUNDAMENT ZARZĄDZANIA ZIELENIĄ
Baza ta stanowi fundament systemu zarządzania zielenią miejską w Sopocie, umożliwiając kompleksową analizę oraz aktualizację informacji o drzewostanie. Struktura bazy opiera się na relacyjnych tabelach, w których każdy rekord reprezentuje jedno drzewo, posiadające unikalny identyfikator. Atrybuty obiektów obejmują szeroki zakres parametrów, takich jak nazwa polska i łacińska gatunku, wysokość, średnica pnia na wysokości pierśnicy, rozpiętość korony, współrzędne geograficzne oraz aktualny stan zdrowotny oceniony na podstawie analizy multispektralnej.
Dane można aktualizować na dwa sposoby: z poziomu komputera lub dzięki aplikacji terenowej zainstalowanej na tabletach pracowników odpowiedzialnych za zarządzanie zielenią. Wszystkie dane są edytowalne zarówno z poziomu desktopu jak i aplikacji mobilnej. Aplikacja umożliwia także dołączanie innych portali dziedzinowych za pośrednictwem warstw WMS. Baza rejestruje i zapisuje każdą zmianę statusu obiektów.
Zachowuje także dane dla obiektów usuniętych co zapewnia pełną transparentność i możliwość weryfikacji historycznych decyzji. Po wycince drzewa jego wpis nie jest usuwany, ale oznaczany odpowiednim atrybutem, a jeżeli na jego miejscu dokonano nowego nasadzenia, zostaje ono zapisane jako osobny obiekt z nowym unikalnym identyfikatorem. Pozwala to na szybką weryfikację niezgodności w danych, takich jak nagła zmiana kondycji drzewa czy różnice w parametrach wzrostu wykryte podczas kolejnych nalotów teledetekcyjnych.
PORTAL MAPOWY – Z MYŚLĄ O MIESZKAŃCACH
Poza aplikacją służącą do zarządzania zielenią miejską, narzędzie zawiera także dane o 430 tys. drzew porastających cały obszar zurbanizowanej części miasta. Upublicznione są one wszystkim mieszkańcom w portalu mapowym. Dane te przestawione są na 4 produktach mapowych:
- Mapa Koron Drzew – przedstawia każde drzewo dzięki kół, reprezentujących rozpiętość korony. Kolorystyka odpowiada wysokości drzew. Mapa obejmuje całe miasto, niezależnie od własności gruntu.
- Mapa Gatunków Drzew – prezentuje 40 głównych gatunków drzew na obszarze miasta. W tym celu przeprowadzono optymalizację i pogrupowano część gatunków, co pozwoliło na zachowanie czytelności mapy. Mapa pozwala na analizę różnorodności poszczególnych gatunków na obszarze Sopotu.
To tylko fragment artykułu. Cały przeczytasz w magazynie Zielona gmina:
Tekst: Magdalena Cieślik, wiceprezydentka Sopotu i Krzysztof Jałoszyński, z-ca Dyrektora Wydziału Inżynierii i Ochrony Środowiska
Zdjęcie: Urząd Miasta Sopotu