Europejskie stowarzyszenie pomp ciepła krytykuje Polskę za nieuznawanie certyfikatu KEYMARK
Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) wyraziło swoje niezadowolenie z decyzji polskich władz dotyczącej wycofania certyfikacji KEYMARK jako podstawy kwalifikacji pomp ciepła do uzyskania dotacji w ramach listy zielonych urządzeń i materiałów (ZUM). EHPA oraz inne organizacje, takie jak CEN (Europejski Komitet Normalizacyjny) i zarząd KEYMARK, zwróciły uwagę, iż zmiana ta negatywnie wpływa na swobodny przepływ towarów na terenie Unii Europejskiej i stanowi poważną przeszkodę dla dekarbonizacji budynków oraz przejścia na zieloną energię.
Zarzuty skierowane przeciwko Polsce obejmują:
- Utrudnianie swobodnego przepływu towarów – decyzja o wycofaniu KEYMARK jako podstawy dla dotacji sprawia, iż dziesiątki tysięcy pomp ciepła, które dotychczas były certyfikowane, mogą zostać uznane za niekwalifikujące się do sprzedaży na polskim rynku.
- Hamowanie dekarbonizacji budynków – według EHPA, wycofanie uznawania certyfikacji KEYMARK osłabia wysiłki na rzecz redukcji emisji CO2 i transformacji energetycznej, co jest jednym z priorytetów unijnych.
- Brak harmonizacji przepisów na rynku pomp ciepła – certyfikat KEYMARK jest szeroko uznawany w Europie jako odnośnik w programach wsparcia dla konsumentów inwestujących w pompy ciepła. Polska decyzja o jego wykluczeniu narusza europejskie dążenie do ujednolicenia wymagań jakościowych.
EHPA wezwało polskie władze do zmiany stanowiska, podkreślając znaczenie certyfikatu KEYMARK jako wartościowego narzędzia potwierdzającego zgodność z europejskimi standardami. Pomimo wysiłków organizacji i licznych spotkań z polskimi urzędnikami, sytuacja wciąż nie została rozwiązana, co budzi obawy w branży.
O co chodzi z listą ZUM?
Lista zielonych urządzeń i materiałów (ZUM) to wykaz sprzętów i materiałów spełniających kryteria efektywności energetycznej w programie Czyste Powietrze. Obecność na liście ZUM jest warunkiem koniecznym dla uzyskania dotacji na zakup pompy ciepła, co ma na celu ochronę konsumentów przed niskiej jakości produktami oraz wspieranie wyłącznie sprawdzonych technologii.
Wprowadzenie listy ZUM miało na celu uszczelnienie programu Czyste Powietrze, aby zapewnić, iż dotowane urządzenia będą spełniały wysokie standardy jakości. Od 14 czerwca 2023 roku koszty zakupu pomp ciepła są kwalifikowane do programu tylko wtedy, gdy urządzenie znajduje się na liście ZUM. Branża pozytywnie zareagowała na te zmiany, widząc w nich szansę na eliminację nieuczciwych praktyk na rynku. Więcej na ten temat pisaliśmy w naszym artykule: Koniec z samowolką. Od 1 kwietnia dotacja z Czystego Powietrza tylko na źródło ciepła z listy ZUM
Jakie są kryteria wpisu na listę?
Wpis na listę ZUM jest możliwy poprzez:
- Uzyskanie certyfikatu jakości, takiego jak HP Keymark, EHPA Q lub Eurovent, który jest akceptowany do końca 2024 roku.
- Przeprowadzenie badań w akredytowanym laboratorium zgodnie z normami EN 14511, EN 14825 oraz EN 12102-1, które od 2025 roku będą wymogiem dla wszystkich modeli pomp ciepła.
Jednak producenci napotkali trudności związane z ograniczoną dostępnością akredytowanych laboratoriów oraz wysokimi kosztami certyfikacji, co budzi obawy, iż niektóre marki mogą nie zdążyć spełnić wymagań przed końcem roku.
Kontrowersje wokół listy ZUM
Mimo szczytnych założeń, Lista ZUM stała się przedmiotem kontrowersji, szczególnie w odniesieniu do pomp ciepła. Wprowadzone w 2024 roku zmiany dotyczące kwalifikowalności produktów wywołały wiele krytyki. Jednym z głównych zarzutów jest ograniczenie dostępu do pomp ciepła, które posiadają renomowane europejskie certyfikaty jakości, takie jak Keymark. W rezultacie, producenci tych urządzeń muszą przechodzić dodatkowe, kosztowne i czasochłonne testy, aby spełnić wymagania narzucone przez polskie przepisy. Branża ostrzega przed ryzykiem wprowadzenia na rynek tzw. „złotych produktów” – pomp ciepła specjalnie dostosowanych do wymagań testów, ale niekoniecznie reprezentujących rzeczywistą jakość urządzeń dostępnych w sprzedaży.
