Stan realizacji rozporządzenia AFIR w Polsce
Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności (PSNM) opublikowało aktualizację „Licznika AFIR”, podsumowującą postępy Polski w wypełnianiu unijnego rozporządzenia AFIR (2023/1804) dotyczącego rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. najważniejsze terminy realizacji zobowiązań przypadają na koniec 2025 roku i obejmują rozbudowę infrastruktury ładowania wzdłuż transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T).
Wolny postęp w rozbudowie stref ładowania
W pierwszych sześciu miesiącach 2025 roku realizacja celów związanych z uruchamianiem stref ładowania dla samochodów osobowych i dostawczych na sieci TEN-T wzrosła zaledwie o 3 punkty procentowe – z 11% do 14%. W innych kategoriach, dotyczących zwłaszcza sieci kompleksowej TEN-T i stref dla pojazdów ciężkich, poziom realizacji wciąż wynosi 0%.
AFIR wymaga, by moc infrastruktury ładowania odpowiadała liczbie zarejestrowanych pojazdów elektrycznych. Dodatkowo, strefy ładowania muszą być rozmieszczone regularnie wzdłuż sieci TEN-T – dla pojazdów osobowych i dostawczych co 60 km (min. 400 kW na strefę, a od 2027 r. 600 kW).
Wyzwania na drodze do realizacji celów
Aktualnie największym wyzwaniem wciąż pozostaje zbyt niskie zagęszczenie infrastruktury ładowania w Polsce. Liczba ogólnodostępnych punktów wzdłuż sieci TEN-T przez ostatnie pół roku wzrosła o ponad 12%, łącznie do niemal 1000 urządzeń. To teoretycznie wysokie tempo rozwoju i bardzo dobry wynik, ale większość stref ładowania w Polsce wciąż jest od siebie zbyt oddalona w kontekście bardzo restrykcyjnych wymagań AFIR. Dlatego w sieci bazowej obowiązki wynikające z rozporządzenia (na lata 2025 i 2027) i donoszące się do infrastruktury dla samochodów osobowych są w tej chwili zrealizowane odpowiednio w ok. 14% oraz 8%. Względem wydania „Licznika AFIR” z końca 2024 r. oznacza to wzrost o odpowiednio 3 (cele na 2025 r.) oraz 4 punkty procentowe (cele na rok 2027). Na obecnym etapie wiemy już niestety, iż celów i na rok 2025, i na 2027 nie będziemy w stanie zrealizować terminowo.
– Aleksander Rajch, Członek Zarządu PSNM
W przypadku sieci kompleksowej poziom realizacji obowiązków pozostało niższy (poniżej 1%). jeżeli chodzi o infrastrukturę dla elektrycznych pojazdów ciężkich (eHDV), do końca 2027 roku połowa sieci bazowej TEN-T powinna mieć strefy ładowania o mocy min. 2800 kW, a do 2030 r. – 3600 kW. Tymczasem obecny poziom realizacji tych celów to 0%. Ogólnodostępne punkty ładowania dla elektrycznych ciężarówek funkcjonują jedynie w 3 lokalizacjach, rozmieszczonych zbyt rzadko, by spełnić wymogi AFIR.
Wsparcie i perspektywy dalszego rozwoju
Pozytywnym sygnałem jest duże zainteresowanie programem dofinansowania przyłączy. W połowie lipca 2025 roku cała pierwsza alokacja – blisko 1 mld zł – została zarezerwowana. To pokazuje gotowość branży i operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD) do rozbudowy infrastruktury. Jednak opóźnienia w udostępnianiu kolejnych środków mogą zahamować tempo inwestycji.
Na pewno bardzo cieszy duże zainteresowanie programem dofinansowania przyłączy. W połowie lipca cała pierwsza alokacja w ramach pierwszego naboru – prawie 1 mld zł – została zarezerwowana. To sygnał, iż zarówno branża infrastruktury ładowania, jak i OSD są mocno zainteresowani rozbudową niezbędnej infrastruktury wzdłuż sieci TEN-T. NFOŚiGW i administracja centralna powinny iść za ciosem i jak najszybciej udostępnić kolejne środki, bez oczekiwania na rozstrzygnięcie zakończonego naboru. Biorąc pod uwagę coraz bliższe terminy AFIR oraz niezaadresowane potrzeby w zakresie budowy stref ładowania w lokalizacjach tranzytowych, nie możemy sobie pozwolić na wznowienie wsparcia dopiero po upływie kolejnych kilku, a najpewniej kilkunastu miesięcy, bo prawdopodobnie tyle potrwa weryfikacja wniosków, które zostały złożone przez OSD do lipca br.
– Jan Wiśniewski, Dyrektor Centrum Badań i Analiz PSNM
Podsumowanie: co dalej z infrastrukturą ładowania?
Polska stoi przed poważnym wyzwaniem, jeżeli chodzi o terminową realizację wymagań AFIR. Pomimo wzrostu liczby punktów ładowania i dużego zainteresowania wsparciem finansowym, tempo rozwoju infrastruktury jest zbyt wolne, a zagęszczenie stref ładowania nie spełnia unijnych standardów. Szybkie uruchomienie kolejnych środków oraz skuteczna koordynacja działań administracji i branży są najważniejsze dla uniknięcia poważnych opóźnień.
Zobacz również:
- AFIR 2025: Polska nie zdąży z budową stacji ładowania. Raport PSNM
- Rozporządzenie AFIR – jak zmieni życie kierowców “elektryków”?
Źródło: PSNM
