LEKTURA OBOWIĄZKOWA: Poradnik wyborcy - jak glosować

Kiedy?
Głosowanie w wyborach samorządowych odbędzie się w niedzielę, 7 kwietnia 2024 r. Głosować będzie można od godz. 7.00 do godz. 21.00. Głosowanie w obwodach odrębnych utworzonych w domach pomocy społecznej, szpitalach, zakładach karnych i aresztach śledczych może zostać zakończone najwcześniej o godzinie 18.00, jeżeli wszyscy wyborcy ujęci w spisie wyborców w danym obwodzie, oddadzą swój głos.

Gdzie?
W wyborach samorządowych głos oddajemy wyłącznie w miejscu stałego zamieszkania, po sprawdzeniu czy zostaliśmy ujęci w stałym obwodzie do głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców (za wyjątkiem osób przebywających w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych).

W przeciwieństwie do wyborów parlamentarnych, nie można oddać głosu w innym miejscu. Nie można zatem pobrać zaświadczenia o prawie do głosowania oraz złożyć wniosku o jednorazową zmianę miejsca głosowania. Nie można też głosować za granicą lub na statkach.
Adres adekwatnego lokalu wyborczego znajdziemy m.in. na tablicy ogłoszeń w gminie, słupach ogłoszeniowych, w aplikacji MObywatel w usłudze Wybory

Jakie dokumenty?
Idąc do lokalu wyborczego, trzeba zabrać dokument tożsamości: dowód osobisty lub paszport ze zdjęciem. Może to być także książeczka wojskowa ze zdjęciem, potwierdzająca tożsamość wyborcy - precyzuje Państwowa Komisja Wyborcza.
Można też wylegitymować się dowodem osobistym w aplikacji mObywatel (można z niej skorzystać także w trybie offline, czyli bez dostępu do internetu).

Czy można dopisać się do spisu wyborców w dniu wyborów?
Tylko w wyjątkowych przypadkach. W dniu wyborów, obwodowe komisje wyborcze dopisują do spisu wyborców jedynie tych wyborców, którzy: zostali pominięci w spisie wyborców, o ile urząd gminy potwierdzi, iż pominięcie w spisie jest wynikiem omyłki zostali skreśleni ze spisu wyborców dla danego obwodu głosowania w związku z wpisaniem do spisu wyborców w szpitalu, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym lub areszcie śledczym, o ile udokumentują, iż opuścili tę placówkę przed dniem wyborów. chcą głosować w obwodzie utworzonym w szpitalu, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym lub areszcie śledczym, a przybyli do tej jednostki przed dniem wyborów.

Jak wyglądają karty do głosowania?
Członek komisji wyborczej wydaje komplet 4 kart do głosowania z nazwiskami kandydatów:
na szarym tle do rady gminy
na żółtym tle do rady powiatu
na niebieskim tle do sejmiku województwa
na różowym tle z nazwiskami kandydatów na wójta burmistrza lub prezydenta miasta. Niekiedy na tej liście będzie znajdował się też symbol graficzny Komitetu Wyborczego o ile komitet ma taki symbol zgłosił do Państwowej Komisji Wyborczej
Mieszkańcy miast na prawach powiatu otrzymają 3 karty - bez listy do rady powiatu.

Trzeba zwrócić uwagę, aby każda karta była ostemplowana pieczęcią obwodowej komisji wyborczej. Odbiór pakietu trzeba potwierdzić obowiązkowo w spisie wyborców.

Jak oddać istotny głos?
Głosowanie polega na postawieniu znaku „X” (stanowiącego co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki) na karcie do głosowania w kratce z lewej strony obok nazwiska kandydata. Znak X stawia tylko przy nazwisku jednego kandydata. Instrukcja jak głosować znajduje się na dole karty. Postawienie znaku np. „v” czyli „ptaszka” może być uznane za głos nieważny.

Karta w wyborach do rady gminy powyżej 20 tys. mieszkańców ma inny układ. Trzeba znaleźć na niej listę kandydatów na którą chcesz zagłosować i postawić znak „X” przy nazwisku wybranego kandydata wyłącznie na tej liście. Postawienie znaku „X” na więcej niż jednej liście powoduje nieważność głosu. Podobna zasada obowiązuje podczas głosowania do rady powiatu i sejmiku województwa.
Głosowanie jest tajne. Karty należy wrzucić do urny tak, aby strona zadrukowana była niewidoczna. Po wypełnieniu kart wyborca musi je wrzucić do urny wyborczej; nie wolno wynosić kart do głosowania poza lokal wyborczy, ani też odstępować komukolwiek takiej karty.

Co, gdy jest tylko jeden kandydat na wójta?
Jeżeli zarejestrowany został tylko jeden kandydat, wówczas na karcie do głosowania pojawi się jedno nazwisko, przy którym będą dwie kratki:

„TAK”
„NIE”.
Jeśli popieramy kandydata stawiamy znak „X” w kratce „TAK”, jeżeli jesteśmy przeciwni jego kandydaturze - stawiamy „X” w kratce „NIE”.

Kiedy głos jest nieważny?
Głos będzie nieważny gdy:
postawienie znaku „X” w kratce przy nazwisku więcej niż jednego kandydata (w gminach do 20 tys. mieszkańców i w wyborach wójta, burmistrza, prezydenta),
niepostawienie znaku „X” w żadnej kratce,
postawienie znaku „X” w kratce wyłącznie przy nazwisku kandydata skreślonego przez gminną komisję wyborczą,
postawienie znaku „X” w kratkach obok nazwisk kandydatów umieszczonych na więcej niż jednej liście (w gminach powyżej 20 tys. mieszkańców).

Jak zgłaszać nieprawidłowości dotyczące wyborów?
Każdy może zgłaszać nieprawidłowości dotyczące wyborów. Można to zrobić osobiście lub przez mężów zaufania albo obserwatorów społecznych. jeżeli wyborca uważa, iż obwodowa komisja wyborcza pracuje źle, trzeba poinformować o tym okręgową komisję wyborczą albo delegaturę krajowego biura wyborczego