Lasy Państwowe przedstawiają siedem nadleśnictw puszczańskich. Dlaczego warto je odwiedzić?

Najcenniejsze pod względem przyrodniczym, krajobrazowym i kulturowym kompleksy leśne w Polsce doczekały się wzmocnienia ochrony w nowej formie. Nadleśnictwa puszczańskie zajmują powierzchnię ponad 201 tys. ha i zlokalizowane są w sześciu różnych regionach, od Pomorza po Karpaty. Na dużej części tego obszaru wprowadzono zakaz wycinki drzew.

W obronie starodrzewu

Idea ustanowienia nadleśnictw puszczańskich zrodziła się w ubiegłym roku i została sformalizowana dzięki Zarządzeniu Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 8 listopada 2024 r. W ramach projektu wyodrębniono siedem kompleksów leśnych położonych na terytoriach RDLP w Białymstoku, Krośnie, Gdańsku, Szczecinie, Radomiu oraz Wrocławiu. Ich całkowita powierzchnia jest porównywalna z powierzchnią wszystkich parków narodowych w Polsce.

Nadleśnictwa puszczańskie podzielone są na trzy strefy. Najważniejsza z nich wyklucza wykorzystywanie zasobów leśnych, umożliwiając pozyskanie drewna wyłącznie w sytuacjach zagrożenia życia i bezpieczeństwa ludzi bądź ryzyka pożarowego. Łączna powierzchnia stref objętych moratorium wynosi 94,5 tys. ha.

Pozostałe dwa typy stref przewidują ograniczone użytkowanie drewna lub brak ograniczeń w tym zakresie. Lasy Państwowe gwarantują utrzymanie trzech podstawowych funkcji lasu: przyrodniczej, społecznej i gospodarczej, dzięki takiemu podziałowi.

Krzywy Las w Gryfinie; zdj. seawhisper/Depositphotos

Polskie nadleśnictwa puszczańskie: siedem wyjątkowych obszarów

Dokładnie rok po ogłoszeniu zarządzenia LP wydały specjalny folder poświęcony najcenniejszym puszczom i lasom w Polsce. Można w nich znaleźć najważniejsze fakty o lokalnych ekosystemach, ale także poznać największe turystyczne atrakcje. Nadleśnictwa puszczańskie otwarte są bowiem dla zwiedzających i zapraszają do aktywnej, ale odpowiedzialnej rekreacji.

Puszcza Augustowska kusi malowniczymi trasami do uprawiania narciarstwa biegowego i szlakami do jazdy konnej. W kniei można natknąć się na liczące 34 osobniki stado żubrów, które od 2018 r. żyją tam na wolności, zaś brzegi potoków porasta majestatyczny pióropusznik strusi – chluba lokalnej flory. Pobliska Puszcza Knyszyńska słynie z urodziwych sosen supraskich, a żubry można tu oglądać bezpiecznie zza płotu – w ramach Zagrody Pokazowej.

Na południowo-wschodnim krańcu Polski rozciąga się Puszcza Karpacka, w której lasy jodłowo-bukowe przeplatają się z dolinami rzecznymi. Przez teren nadleśnictwa prowadzi kilka ścieżek edukacyjnych, łączących możliwość obserwacji bobrów i ptactwa wodnego z poznawaniem historii. Na wędrówkę w czasie zaprasza też Puszcza Świętokrzyska, gdzie podziwiać można zrekonstruowane dymarki – pamiątkę po dawnym przemyśle górniczo-hutniczym. Obszar na szczęście odzyskała już przyroda – do najcenniejszych lokalnych gatunków zalicza się wilki, żurawie i bociany czarne.

Wśród nadleśnictw puszczańskich znajdziemy również Lasy Oliwskie, otulające bezpośrednio Aglomerację Trójmiejską na dystansie aż 250 km. Znakiem rozpoznawczym tego obszaru jest urozmaicona rzeźba terenu morenowych wzgórz, stwarzająca idealne warunki dla kolarstwa MTB.

Dalej na zachód, w nadleśnictwie Gryfino, czeka Puszcza Bukowa, będąca ciekawym reliktem epoki lodowcowej. Pośród największych lokalnych atrakcji warto wymienić Krzywy Las oraz platformę na Słowiańskiej Górze, skąd rozpościera się widok na rozwidlenie Odry, uznawane za oficjalny początek Międzyodrza.

Wzdłuż Odry rozciąga się również ostatnie z nadleśnictw puszczańskich – Łęgi Odrzańskie. Te wyjątkowe mokradła nazywane polskimi lasami deszczowymi wymagają szczególnej ochrony ze względu na pogłębiający się deficyt wodny. Od kilku lat leśnicy walczą tu o przywrócenie naturalnej równowagi hydrologicznej, tworząc rowy melioracyjne, które mają zasilać podmokłe ekosystemy, a zarazem przyczyniać się do spłaszczania fali powodziowej w sytuacjach wezbrania Odry.