3 dni temu
Krakowski Teatr Nowy Proxima, instytucja z blisko dwudziestoletnią tradycją, znalazł się w dramatycznej sytuacji finansowej. Placówka, która dotychczas stanowiła istotny element kulturalnej panoramy miasta, zmuszona została do odwołania prób do jednego ze spektakli z powodu rosnących kosztów utrzymania i braku wsparcia ze strony Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Sytuacja ta wpisuje się w szeroką falę głosów krytyki wobec obecnego systemu przyznawania dotacji ministerialnych.
Trudna sytuacja krakowskiej sceny
Dyrekcja Teatru Nowego Proxima otwarcie mówi o problemach finansowych, które zagrażają dalszemu funkcjonowaniu placówki. Teatr, który od początku istnienia otrzymywał wsparcie z ministerialnych funduszy, twierdzi, iż jest w tej chwili dyskredytowany podczas przyznawania grantów. Brak dofinansowania w połączeniu z rosnącymi rachunkami stawia pod znakiem zapytania przyszłość tej ważnej dla Krakowa instytucji kulturalnej.
„Teatr Nowy Proxima jest integralną częścią kulturalnego krajobrazu Krakowa od prawie dwóch dekad. Nagłe wstrzymanie wsparcia ministerialnego podważa nie tylko funkcjonowanie samej instytucji, ale również zubaża ofertę kulturalną miasta tak silnie związanego z dziedzictwem artystycznym” – czytamy w interpelacji posłanki Pauliny Matysiak.
Kontestowana reforma systemu dotacji
Problem Teatru Nowego Proxima to niejedyny głos krytyki wobec zmian w systemie przyznawania ministerialnych grantów. Po wprowadzeniu reformy, w której zamiast średniej ocen ekspertów wprowadzono medianę, wiele uznanych inicjatyw kulturalnych straciło finansowanie. Wśród nich znajdują się takie wydarzenia jak Avant Art Festival czy Sanatorium Dźwięku.
Środowisko twórców zareagowało na te zmiany wystosowaniem petycji, w której zwraca uwagę nie tylko na brak dofinansowania dla współczesnej muzyki niezależnej, ale również na finansowanie przedsięwzięć o charakterze komercyjnym. Jest to niezgodne z założeniami ministerialnego programu „Muzyka” na rok 2025, który powinien wspierać przede wszystkim wartościowe artystycznie, a niekoniecznie dochodowe inicjatywy.
Niepokojący trend wykluczania niezależnych twórców
Niepokojącym zjawiskiem, na które zwraca uwagę posłanka Matysiak, jest systemowe wykluczanie niezależnych twórców i mniejszych instytucji kulturalnych z systemu wsparcia. Reforma ministerialnego systemu przyznawania grantów faworyzuje, zdaniem środowisk artystycznych, duże, komercyjne przedsięwzięcia kosztem mniejszych, ale często bardziej innowacyjnych i wartościowych artystycznie inicjatyw.
„System przyznawania ministerialnych dotacji dla instytucji i projektów kulturalnych jest wadliwy” – stwierdza jednoznacznie posłanka w swojej interpelacji, domagając się wyjaśnień oraz konkretnych działań naprawczych ze strony ministerstwa.
Wyzwania dla krakowskiej kultury
Kraków, jako miasto o bogatej tradycji kulturalnej, stoi przed poważnym wyzwaniem utrzymania różnorodności oferty kulturalnej. Problemy finansowe Teatru Nowego Proxima mogą być tylko pierwszym sygnałem głębszego kryzysu, który dotknie mniejsze, niezależne instytucje kultury w całym kraju.
Posłanka Matysiak zwraca się do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z pytaniami o aktualny stan wsparcia dla krakowskiego teatru, możliwości dodatkowego finansowania zagrożonej instytucji oraz planowane zmiany w systemie przyznawania grantów, które mogłyby zapobiec wykluczaniu niezależnych twórców.
O odpowiedzi ministerstwa poinformujemy.
