Krystyna Pawłowicz odchodzi z Trybunału. Jest uchwała o przejściu w stan spoczynku

Nagły zwrot w Trybunale Konstytucyjnym. Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK podjęło uchwałę o przeniesieniu sędzi Krystyny Pawłowicz w stan spoczynku. Jak ustaliła Polska Agencja Prasowa, decyzja ma wejść w życie już 5 grudnia tego roku. Oficjalnym powodem jest orzeczenie lekarza ZUS, który stwierdził trwałą niezdolność sędzi do pełnienia obowiązków. To wydarzenie nie tylko kończy karierę jednej z najbardziej rozpoznawalnych i kontrowersyjnych postaci polskiej sceny publicznej w Trybunale, ale także pogłębia kryzys kadrowy w tej kluczowej dla państwa instytucji. Odeście Pawłowicz oznacza powstanie kolejnego, już piątego wakatu w TK, co dodatkowo komplikuje jego funkcjonowanie w obliczu trwającego sporu politycznego i prawnego. Sama zainteresowana na razie nie komentuje sprawy, ucinając pytania dziennikarzy stwierdzeniem, iż „o plotkach nie będzie rozmawiać”. Decyzja Zgromadzenia Sędziów jest jednak formalnym aktem, opartym na obowiązujących przepisach.

Uchwała Zgromadzenia Sędziów. Co oznacza dla Krystyny Pawłowicz?

Decyzja o przeniesieniu sędziego Trybunału Konstytucyjnego w stan spoczynku to procedura ostateczna, kończąca jego aktywność orzeczniczą. Zgodnie z informacjami pozyskanymi przez Polską Agencję Prasową, Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego skorzystało ze swoich uprawnień i podjęło stosowną uchwałę. Oznacza to, iż od 5 grudnia 2024 roku Krystyna Pawłowicz formalnie przestanie być czynnym sędzią TK.

Przeniesienie w stan spoczynku nie jest tożsame ze zwykłą emeryturą. Sędzia w stanie spoczynku zachowuje swój tytuł oraz prawo do uposażenia, które jest zbliżone do ostatniego wynagrodzenia. Traci jednak wszelkie uprawnienia do orzekania, udziału w zgromadzeniach czy pełnienia jakichkolwiek funkcji w ramach Trybunału. Jest to więc definitywne zakończenie jej pracy w tej instytucji. Ustawa o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym jasno stanowi, iż do kompetencji Zgromadzenia Ogólnego należy właśnie przenoszenie w stan spoczynku sędziego TK trwale niezdolnego do pełnienia obowiązków. Decyzja ta jest wiążąca i nie wymaga dodatkowego zatwierdzenia przez inne organy państwa.

Sama Krystyna Pawłowicz, znana z aktywnej obecności w mediach społecznościowych i ciętego języka, na razie milczy. Jej krótka odpowiedź dla PAP sugeruje, iż nie chce publicznie odnosić się do sprawy, przynajmniej na tym etapie. Jej odejście ma jednak natychmiastowe konsekwencje. Sędzia Pawłowicz miała być sprawozdawcą w zaplanowanej na najbliższy czwartek rozprawie dotyczącej zasad organizacji nauki religii w szkołach. Jej nagła nieobecność wymusi zmiany w składzie orzekającym i prawdopodobnie opóźni rozpatrzenie tej budzącej duże emocje społeczne sprawy.

Orzeczenie lekarza ZUS kluczowe. Powody nagłej decyzji

Kluczowym elementem, który uruchomił całą procedurę, jest orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. To właśnie ten dokument stanowił formalną podstawę dla Zgromadzenia Ogólnego Sędziów TK do podjęcia uchwały. Stwierdzenie trwałej niezdolności do pełnienia obowiązków sędziego ze względu na stan zdrowia jest jedną z przesłanek przewidzianych w ustawie, która pozwala na odsunięcie sędziego od orzekania przed upływem jego kadencji.

Taki mechanizm ma na celu zapewnienie ciągłości i sprawności działania Trybunału. Gwarantuje, iż w składzie orzekającym zasiadają wyłącznie osoby w pełni zdolne do wykonywania niezwykle wymagających i odpowiedzialnych zadań. Choć w sferze publicznej mogą pojawić się spekulacje na temat politycznego tła decyzji, jej formalny przebieg opiera się na obiektywnej, medycznej przesłance. Procedura ta jest standardowa i dotyczy wszystkich sędziów, nie tylko Trybunału Konstytucyjnego.

Krystyna Pawłowicz, była posłanka Prawa i Sprawiedliwości, zasiada w Trybunale Konstytucyjnym od grudnia 2019 roku. Jej wybór, podobnie jak wybór Stanisława Piotrowicza, budził ogromne kontrowersje ze względu na ich wcześniejszą, wyrazistą działalność polityczną. W trakcie swojej kadencji wielokrotnie pełniła funkcję sędziego sprawozdawcy w kluczowych sprawach, a jej ostre i bezkompromisowe wypowiedzi często wywoływały medialne burze. Jej odejście ze względów zdrowotnych zamyka pewien etap w historii obecnego składu TK.

Kolejny wakat w Trybunale. Co dalej z instytucją?

Odejście Krystyny Pawłowicz to nie tylko sprawa personalna. To wydarzenie, które ma poważne implikacje dla funkcjonowania całego Trybunału Konstytucyjnego. Już przed tą decyzją w TK brakowało czterech sędziów – na 15 przewidzianych w Konstytucji stanowisk, obsadzonych było tylko 11. Przeniesienie sędzi Pawłowicz w stan spoczynku oznacza, iż liczba wakatów wzrośnie do pięciu. To jedna trzecia całego składu, co stanowi poważne zagrożenie dla stabilności i wydolności orzeczniczej instytucji.

Problem polega na tym, iż w obecnej sytuacji politycznej obsadzenie wolnych miejsc jest praktycznie niemożliwe. Kluby parlamentarne tworzące obecną koalicję rządzącą konsekwentnie odmawiają zgłaszania swoich kandydatów. Uzasadniają to trwającym kryzysem konstytucyjnym i podważaniem legalności obecnego składu TK. Ich zdaniem, udział w wyborze nowych sędziów legitymizowałby organ, który w ich ocenie funkcjonuje z naruszeniem prawa. W efekcie Trybunał działa w niepełnym składzie, co może być podstawą do dalszego kwestionowania jego wyroków.

Pięć wakatów oznacza, iż coraz trudniej będzie zebrać pełny skład Trybunału, wymagany do orzekania w sprawach o największym znaczeniu. Może to prowadzić do paraliżu decyzyjnego w kluczowych kwestiach ustrojowych. Sytuacja ta jest bezprecedensowa w historii polskiego sądownictwa konstytucyjnego i stanowi jeden z najpoważniejszych elementów obecnego kryzysu prawnego w Polsce.

Tło politycznego sporu. Dlaczego Trybunał Konstytucyjny budzi kontrowersje?

Aby w pełni zrozumieć wagę odejścia Krystyny Pawłowicz, należy spojrzeć na szerszy kontekst sporu o Trybunał Konstytucyjny, który trwa od 2015 roku. Obecna koalicja rządząca oraz znacząca część środowiska prawniczego, powołując się na orzeczenia międzynarodowych trybunałów, takich jak Europejski Trybunał Praw Człowieka i Trybunał Sprawiedliwości UE, stoi na stanowisku, iż TK jest instytucją upolitycznioną i obsadzoną z naruszeniem prawa.

Punktem zwrotnym była uchwała Sejmu z 6 marca 2023 roku w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego. Sejm stwierdził w niej m.in., iż sędziowie Jarosław Wyrembak i Justyn Piskorski nie są sędziami TK (tzw. „sędziowie dublerzy”), a uwzględnianie wyroków wydanych z ich udziałem może być uznane za naruszenie prawa przez inne organy. Był to wyraźny sygnał polityczny, który pociągnął za sobą konkretne konsekwencje.

Najważniejszą z nich jest zaprzestanie publikacji wyroków TK w Dzienniku Ustaw przez Rządowe Centrum Legislacji. Oznacza to, iż orzeczenia Trybunału, mimo iż formalnie zapadają, nie wchodzą w życie i nie stają się częścią obowiązującego porządku prawnego. To stan głębokiego dualizmu prawnego, w którym jeden z najważniejszych organów państwa jest de facto sparaliżowany. Odejście Krystyny Pawłowicz i powiększenie liczby wakatów jedynie pogłębia ten chaos i oddala perspektywę rozwiązania kryzysu wokół Trybunału Konstytucyjnego.

Tagi SEO: Krystyna Pawłowicz, Trybunał Konstytucyjny, stan spoczynku, ZUS, kryzys konstytucyjny, wakat w TK, uchwała sędziów

Propozycje dodatkowych tytułów:
1. Nagła decyzja w Trybunale Konstytucyjnym. Krystyna Pawłowicz kończy karierę
2. Orzeczenie lekarza ZUS przesądziło. Krystyna Pawłowicz odchodzi z TK
3. Trybunał traci kolejnego sędziego. Pawłowicz w stanie spoczynku od grudnia