Strefa Czystego Transportu w Krakowie – od kiedy i na jakim obszarze?
Termin wprowadzenia: Strefa zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku.
Obszar objęty strefą: SCT obejmie teren w przybliżeniu wewnątrz IV obwodnicy, czyli ok. połowę powierzchni miasta. Granice zostały wyznaczone w oparciu o obwodnicę Krakowa oraz główne arterie drogowe.
Jakie wymogi muszą spełnić pojazdy w SCT?
Wymogi dla pojazdów osobowych:
- Samochody benzynowe: co najmniej norma emisji spalin Euro 4 lub rok produkcji od 2005 r.
- Samochody z silnikiem Diesla: co najmniej norma Euro 6 lub rok produkcji od 2014 r.
Wymogi dla pojazdów powyżej 3,5 t (ciężarówki, autobusy):
- Samochody benzynowe: co najmniej norma emisji spalin Euro 4 lub rok produkcji od 2005 r.
- Samochody z silnikiem Diesla: co najmniej norma Euro 6 lub rok produkcji od 2012 r.
Samochody z polskimi rejestracjami, które spełniają powyższe wymagania, będą automatycznie uprawnione do wjazdu do SCT — nie będzie potrzeby dodatkowej rejestracji.
Bezterminowe zwolnienia dla mieszkańców Krakowa
Mieszkańcy Krakowa, którzy przed wejściem w życie uchwały w czerwcu 2025 r. byli lub zostaną właścicielami lub współwłaścicielami pojazdów, będą mogli z nich korzystać w SCT bezterminowo, niezależnie od poziomu emisji spalin.
Dodatkowe zwolnienia
Z zakazu wjazdu do SCT wyłączone będą także:
- pojazdy specjalne (maszyny budowlane, techniczne, rolnicze, kampery);
- pojazdy zabytkowe, wykorzystywane sporadycznie np. podczas wydarzeń kulturalnych;
- pojazdy osób z niepełnosprawnościami (zgłoszone w systemie z istotną kartą parkingową);
- pojazdy dowożące pacjentów do placówek medycznych w SCT (po wcześniejszym zgłoszeniu pojazdu i wskazaniu docelowej placówki — zwolnienie obowiązuje tylko w dniu realizacji świadczenia).
Rejestracja pojazdów spoza Polski
Wszystkie pojazdy zarejestrowane poza Polską muszą zostać uprzednio zgłoszone do systemu rejestracji, choćby jeżeli spełniają wymagania SCT.
Opłaty za wjazd pojazdów niespełniających wymagań SCT
W latach 2026-2028 dopuszczony będzie czasowy wjazd pojazdów niespełniających norm SCT po opłaceniu tzw. opłat emisyjnych:
- 2,50 zł za godzinę;
- opłata dzienna: 5 zł w 2026 r., 15 zł od 2027 r. (od 2029 r. dzienne opłaty nie będą dostępne);
- abonament miesięczny: 100 zł (2026 r.), 250 zł (2027 r.), 500 zł (2028 r.).
System kontroli będzie opierał się na danych z Centralnej Ewidencji Pojazdów, zgłoszeniach w systemie miejskim oraz rejestrze opłat.
Wejście w życie
Uchwała wejdzie w życie 7 dni po ogłoszeniu przez Wojewodę Małopolskiego w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego.
Dlaczego Kraków wprowadza SCT?
Choć Kraków w ostatnich latach ograniczył zanieczyszczenia z pieców węglowych, problemem pozostaje emisja z transportu, odpowiedzialna za ok. 70% stężeń dwutlenku azotu (NO₂) w mieście. Pomiar z 2023 r. pokazał, iż w żadnej z 44 lokalizacji w Krakowie nie osiągnięto poziomu NO₂ zgodnego z zaleceniami WHO.
Eksperci podkreślają, iż narażenie na NO₂ zwiększa ryzyko schorzeń układu krążenia i pogarsza funkcje poznawcze dzieci. Według prognoz SCT już w pierwszym etapie ograniczy emisję NOₓ o ok. 30%, choć jej pełen potencjał zostanie osiągnięty dopiero po sukcesywnym odmłodzeniu floty mieszkańców.
– Mimo zastrzeżeń to bardzo ważna decyzja – podsumowuje Filip Jarmakowski z Polskiego Alarmu Smogowego – SCT sprawdziła się już w ponad 300 miastach UE, czas na Kraków.
Zobacz również:- Kraków bliżej Strefy Czystego Transportu? Ponad 40 organizacji apeluje do radnych
- Transport truje Polaków. W tych miastach przekroczone normy NO₂
- Zamość stawia na ekotransport! 14 elektrycznych autobusów MAN i nowa fotowoltaika w MZK
- Dziś startują nabory NFOŚiGW. 2 mld zł na infrastrukturę dla ciężkiego transportu
Źródło: Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie, Polski Alarm Smogowy
