Koniec WIBOR-u

Koniec WIBOR-u, początek POLSTR – rewolucja w kredytach hipotecznych w Polsce

Rząd oficjalnie zapowiedział wygaszenie wskaźnika WIBOR i wprowadzenie nowego – POLSTR (Polish Short Term Rate). Ma to być krok w stronę większej przejrzystości i zgodności z globalnymi trendami finansowymi. Co to oznacza dla kredytobiorców, banków i całego rynku?

Dlaczego rząd chce zlikwidować WIBOR

WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate, był przez lata podstawą oprocentowania większości kredytów w Polsce. To wskaźnik określający koszt pożyczania pieniędzy między bankami. Problem w tym, iż jego wysokość opierała się głównie na deklaracjach banków, a nie na rzeczywistych transakcjach.

Krytycy od dawna wskazywali, iż WIBOR nie odzwierciedla faktycznych warunków rynkowych i mógł zawierać tzw. „premię ryzyka”. Po aferach z manipulacjami wskaźników LIBOR i EURIBOR na świecie, także Polska zdecydowała się na reformę systemu referencyjnego.

POLSTR – nowy wskaźnik dla nowej gospodarki

POLSTR (Polish Short Term Rate) to wskaźnik obliczany na podstawie realnych jednodniowych transakcji depozytowych (overnight) między instytucjami finansowymi w Polsce. Jego publikacją zajmuje się GPW Benchmark.

W przeciwieństwie do WIBOR-u, POLSTR jest przejrzysty, weryfikowalny i oparty wyłącznie na danych z rynku, a nie szacunkach banków. Oznacza to większe bezpieczeństwo i uczciwsze ustalanie oprocentowania kredytów.

Harmonogram zmian – kiedy POLSTR zastąpi WIBOR

• Czerwiec 2025 r. – GPW Benchmark rozpoczęła publikację wskaźnika POLSTR.

• II kwartał 2026 r. – banki rozpoczną oferowanie kredytów hipotecznych opartych o POLSTR.

• Do 2028 r. – planowane pełne wygaszenie WIBOR-u w umowach kredytowych.

Zastąpienie dotychczasowego wskaźnika to nie tylko zmiana techniczna – to największa reforma w systemie kredytowym od 30 lat.

Czy POLSTR oznacza niższe raty kredytów?

Rząd i GPW Benchmark argumentują, iż POLSTR jest bardziej wiarygodny i może prowadzić do niższych kosztów finansowania. Jednak eksperci ostrzegają – nie ma gwarancji, iż kredyty rzeczywiście będą tańsze.

• Banki mogą wprowadzić dodatkowe marże kompensujące ryzyko nowego wskaźnika.

• POLSTR ma charakter krótkoterminowy, więc jego wartość może częściej się zmieniać, co wpłynie na wysokość rat.

• Nowe kredyty będą oparte o tzw. POLSTR 1M (miesięczny), czyli stopę składaną z codziennych notowań.

W efekcie – oprocentowanie będzie bardziej dynamiczne, co oznacza, iż rata może częściej rosnąć lub spadać w zależności od sytuacji na rynku finansowym.

Globalna tendencja – Polska dołącza do światowej reformy

Zastąpienie WIBOR-u nie jest przypadkiem. W ostatnich latach świat odchodzi od wskaźników typu IBOR (LIBOR, EURIBOR, TIBOR), uznając je za zbyt podatne na manipulacje.

Nowe wskaźniki, takie jak SOFR (USA), €STR (strefa euro) czy SONIA (Wielka Brytania), opierają się na realnych danych transakcyjnych. POLSTR wpisuje się w ten globalny trend, co ma zwiększyć wiarygodność polskiego rynku finansowego w oczach inwestorów i instytucji międzynarodowych.

Co to oznacza dla kredytobiorców

Dla osób z nowymi kredytami

• Nowe umowy będą zawierać wskaźnik POLSTR zamiast WIBOR.

• Banki mogą oferować bardziej zróżnicowane formy oprocentowania (np. miesięczne lub kwartalne).

• Kredytobiorcy będą musieli śledzić aktualne notowania wskaźnika, który może zmieniać się częściej niż dotychczas.

Dla osób z obecnymi kredytami

• Zmiana wskaźnika może nastąpić automatycznie, ale niektóre banki będą wymagały podpisania aneksy do umowy.

• Rząd zapowiada, iż konwersja będzie neutralna dla klientów – bez strat finansowych.

• W praktyce jednak szczegóły przejścia mogą różnić się między instytucjami, dlatego warto dokładnie analizować nowe warunki.

Korzyści i ryzyka reformy

Korzyści:

• większa transparentność systemu,

• wskaźnik oparty na realnych transakcjach,

• zgodność z europejskimi standardami finansowymi,

• potencjalnie niższe koszty kredytów w okresie stabilnych stóp procentowych.

Ryzyka:

• większa zmienność rat kredytowych,

• ryzyko podniesienia marż przez banki,

• brak jednolitego mechanizmu przeliczenia umów,

• konieczność edukacji kredytobiorców i doradców.

Czy POLSTR to krok w dobrą stronę?

Z punktu widzenia przejrzystości – tak. POLSTR to wskaźnik nowoczesny i bardziej wiarygodny. Jednak dla kredytobiorców najważniejsze pozostanie to, ile faktycznie zapłacą za kredyt.

Jeżeli banki zachowają się fair i nie podniosą marż, reforma może przynieść realne korzyści. jeżeli jednak nowe zasady zostaną wykorzystane do zwiększenia zysków instytucji finansowych, to cała operacja może skończyć się tylko zmianą nazwy wskaźnika – bez korzyści dla klientów.

Podsumowanie

Wygaszenie WIBOR-u i wprowadzenie POLSTR to początek nowej ery w polskim systemie finansowym. Polska podąża śladem największych światowych gospodarek, które odchodzą od przestarzałych wskaźników międzybankowych.

Choć zmiana wpisuje się w globalną tendencję, jej skutki dla przeciętnego kredytobiorcy poznamy dopiero wtedy, gdy pierwsze kredyty oparte na POLSTR trafią do ofert banków.