Koniec ulgi na prąd! Opłata mocowa wraca i uderzy w portfele milionów Polaków

Koniec z ulgą na rachunkach za energię elektryczną. Od lipca 2024 roku na faktury wszystkich odbiorców w Polsce powraca opłata mocowa, której pobieranie było tymczasowo zawieszone w ramach rządowych działań osłonowych. Dla milionów gospodarstw domowych oznacza to jedno – nieunikniony wzrost miesięcznych opłat za prąd. Podwyżki, w zależności od rocznego zużycia energii, wyniosą od kilku do choćby kilkunastu złotych miesięcznie, co w skali roku przełoży się na znaczące obciążenie domowych budżetów. Urząd Regulacji Energetyki (URE) opublikował już ostateczne wyniki aukcji uzupełniającej, a brak decyzji o ich unieważnieniu przez ministra klimatu przypieczętował powrót do starych zasad. Czas niższych rachunków definitywnie się skończył, a Polacy muszą przygotować się na wyższe wydatki.

Opłata mocowa wróciła. Ile dokładnie zapłacisz?

Wysokość opłaty mocowej jest ściśle uzależniona od rocznego zużycia energii elektrycznej przez gospodarstwo domowe. System został skonstruowany w sposób progresywny, co oznacza, iż im więcej prądu zużywamy, tym wyższą stawkę miesięczną ponosimy. Urząd Regulacji Energetyki określił cztery progi zużycia, do których przypisane są konkretne kwoty. Warto sprawdzić swoje roczne zużycie na poprzednich fakturach, aby dowiedzieć się, do której grupy należymy.

Stawki opłaty mocowej od lipca 2024 roku prezentują się następująco:

• Poniżej 500 kWh rocznie: 2,86 zł netto miesięcznie (głównie domki letniskowe, garaże).
• Od 500 kWh do 1200 kWh rocznie: 6,86 zł netto miesięcznie (małe gospodarstwa jedno- i dwuosobowe).
• Od 1200 kWh do 2800 kWh rocznie: 11,14 zł netto miesięcznie (najczęstszy przedział dla typowych, 3-4 osobowych rodzin).
• Powyżej 2800 kWh rocznie: 16,01 zł netto miesięcznie (duże rodziny, domy z ogrzewaniem elektrycznym, pompą ciepła lub klimatyzacją).

Należy pamiętać, iż podane kwoty są wartościami netto. Do każdej z nich zostanie doliczony 23% podatek VAT, co dodatkowo podniesie ostateczną kwotę widoczną na rachunku.

Większość Polaków w najdroższych grupach. Sprawdź swoje zużycie

Statystyki są nieubłagane. Przeciętne polskie gospodarstwo domowe zużywa rocznie od 2000 do 2500 kWh energii elektrycznej. To oznacza, iż zdecydowana większość rodzin w Polsce znajdzie się w trzecim progu, co wiąże się z opłatą w wysokości 11,14 zł netto miesięcznie. W praktyce, dla rodziny zużywającej 2200 kWh rocznie, sama opłata mocowa to dodatkowy koszt rzędu 133,68 zł netto rocznie, czyli około 164 zł brutto. W skali miesiąca jest to ponad 13 złotych dodatkowego obciążenia.

Gospodarstwa o wyższym zużyciu, na przykład domy jednorodzinne z pompą ciepła lub intensywnie korzystające z klimatyzacji latem, które przekraczają próg 2800 kWh rocznie, zapłacą jeszcze więcej. Dla nich miesięczna stawka to 16,01 zł netto. W skali roku daje to kwotę 192,12 zł netto, a po doliczeniu podatku VAT – prawie 236 zł brutto. To znacząca suma, która z pewnością zostanie odczuta w domowym budżecie.

Czym jest opłata mocowa i dlaczego musimy ją płacić?

Wiele osób mylnie postrzega opłatę mocową jako kolejny podatek. W rzeczywistości jest to mechanizm rynkowy, który ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Polski. Pieniądze zebrane w ramach tej opłaty nie trafiają do budżetu państwa, ale bezpośrednio do wytwórców energii – elektrowni. W zamian za te środki, producenci zobowiązują się do utrzymywania swoich bloków energetycznych w stałej gotowości do dostarczenia mocy do systemu.

Ta „gotowość” jest kluczowa w momentach szczytowego zapotrzebowania na prąd, na przykład podczas siarczystych mrozów zimą lub w trakcie letnich upałów, gdy masowo włączamy klimatyzatory. Opłata mocowa to swego rodzaju polisa ubezpieczeniowa, która ma chronić kraj przed ryzykiem blackoutu, czyli nagłej, rozległej awarii zasilania. Utrzymywanie rezerwowych mocy produkcyjnych generuje koszty, które dzięki temu mechanizmowi są rozkładane na wszystkich odbiorców energii, zapewniając stabilność dostaw dla całej gospodarki i każdego obywatela.

Koniec rządowej ulgi. Co dalej z cenami prądu?

Tymczasowe zawieszenie poboru opłaty mocowej było jednym z kluczowych elementów rządowego pakietu osłonowego, który miał łagodzić skutki kryzysu energetycznego i wysokich cen prądu. Ten okres ochronny właśnie dobiegł końca. Powrót opłaty mocowej to pierwszy, namacalny sygnał powrotu do rynkowych realiów i niestety – wyższych rachunków.

Warto jednak zaznaczyć, iż obecne stawki zostały ustalone na podstawie aukcji uzupełniającej i obowiązują w drugiej połowie 2024 roku. Ostateczny poziom opłaty na cały 2025 rok zostanie określony dopiero we wrześniu, po przeprowadzeniu głównej aukcji mocy. Eksperci nie spodziewają się jednak obniżek, a raczej utrzymania stawek na podobnym poziomie lub ich niewielkiego wzrostu. Dla Polaków oznacza to konieczność uwzględnienia na stałe wyższych kosztów energii w swoich domowych budżetach.