Koniec TVP Polonia. Kanał dla Polaków za granicą zniknie bez planu i konsultacji

Zdjęcie: Expert cameraman recording with high-tech video camera in a studio setting.

Decyzja o likwidacji kanału ma zapaść 1 grudnia, choć nie wiadomo, co zastąpi program oglądany przez miliony Polaków za granicą

30 października 2025 roku likwidator Telewizji Polskiej podjął uchwałę, która może pozbawić ponad 20 milionów Polaków żyjących poza granicami kraju dostępu do programów w rodzimym języku. Do 1 grudnia TVP Polonia przestanie istnieć jako samodzielny kanał – zostanie zlikwidowana jako jednostka organizacyjna, zakończona emisja dotychczasowych programów, a zespół redakcyjny pożegna się z pracą.

Posłanka Paulina Matysiak zwraca uwagę, iż decyzja może być niezgodna z prawem. Ustawa o radiofonii i telewizji jasno nakłada na publiczną telewizję obowiązek tworzenia programów dla odbiorców za granicą. Tymczasem likwidacja kanału następuje bez nowelizacji ustawy, bez przedstawienia nowego planu programowego i bez konsultacji z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji.

Pracownicy wzywani do kadr, planu programowego brak

Sytuacja wygląda na chaotyczną. Podczas posiedzenia Rady Programowej TVP Polonia 13 listopada Michał Broniatowski, dyrektor Ośrodka Mediów dla Zagranicy, przyznał wprost: nie ma żadnego planu programowego ani finansowego dotyczącego audycji polonijnych. Nikt nie wie, które programy zostaną utrzymane ani ile czasu antenowego przewidziano dla Polonii.

Co więcej, zlikwidowano stanowisko dyrektora anteny, a pracownicy otrzymują wezwania do działów kadr – wszystko wskazuje na zbliżające się zwolnienia. To oznacza, iż za dwa tygodnie kanał przestanie istnieć, choć nie wiadomo, co pojawi się w jego miejsce i czy w ogóle cokolwiek go zastąpi.

Czy ktoś pytał o zgodę?

Posłanka Matysiak domaga się wyjaśnień od minister kultury. najważniejsze pytanie brzmi: na jakiej podstawie prawnej podjęto decyzję o likwidacji, skoro ustawa nakazuje tworzenie programów dla Polonii? Czy Ministerstwo Kultury zostało w ogóle poinformowane o planach i czy wyraziło zgodę? A jeżeli tak, to dlaczego nie zadbano o alternatywę?

Równie istotna jest rola KRRiT – organu, który powinien nadzorować realizację misji publicznej telewizji. Czy Rada została powiadomiona o likwidacji i czy wydała jakąkolwiek opinię? Artykuł 22 ustawy o radiofonii i telewizji jasno stanowi, iż decyzje dotyczące działalności publicznej telewizji mogą zapadać wyłącznie w przypadkach przewidzianych prawem. jeżeli likwidacja odbywa się poza tym trybem, może to oznaczać poważne naruszenie przepisów.

Misja publiczna w zawieszeniu

TVP Polonia od lat pełniła rolę pomostu łączącego Polaków zamieszkałych w różnych zakątkach świata z krajem. Programy informacyjne, kulturalne, publicystyka – wszystko to pozwalało utrzymać więź z ojczyzną, zachować język i kulturę w kolejnych pokoleniach emigrantów. Teraz ta misja jest w zawieszeniu.

Posłanka pyta wprost: czy rząd planuje jakiekolwiek działania legislacyjne lub nadzorcze, które zapewnią kontynuację misji publicznej wobec Polaków za granicą? jeżeli tak, to kiedy i w jakiej formie? Polonia zasługuje na jasną odpowiedź – i to szybko, zanim 1 grudnia ekrany zgasną bez alternatywy.

Sprawa dotyczy nie tylko prawa i procedur. Chodzi o miliony ludzi, którzy nagle mogą stracić dostęp do programów w swoim języku, bez żadnego wyjaśnienia i bez żadnego planu na przyszłość. To pytanie o odpowiedzialność państwa wobec obywateli – również tych, którzy żyją daleko od granic Polski.