Konferencja: „Sprawiedliwość Historyczna – Jasielski wymiar roszczeń reparacyjnych”

Czy sprawiedliwość historyczna ma termin ważności? To pytanie wybrzmiało podczas debaty poświęconej reparacjom wojennym, zorganizowanej przez Fundację Kultury Polskiej i Dziedzictwa Narodowego. Dyskusja dotyczyła zarówno odpowiedzialności Niemiec za zbrodnie i grabież z okresu II wojny światowej, jak i realnych możliwości dochodzenia sprawiedliwości po niemal 80 latach.

Debatę prowadził Miłosz Kłeczek. Jako pierwszy wystąpił Adam Pawluś, który przedstawił historyczną skalę strat poniesionych przez Polskę i lokalne społeczności. Następnie Bogdan Rzońca omówił międzynarodowe i instytucjonalne aspekty reparacji. Arkadiusz Mularczyk skupił się na politycznym i społecznym znaczeniu roszczeń, a konstytucjonalista Oskar Kida zaprezentował prawne podstawy dochodzenia reparacji w świetle prawa międzynarodowego.

Centrum Kultury, Pamięci i Pojednania – propozycja z Jasła

W trakcie debaty Starosta Jasielski Adam Pawluś poinformował o wysłaniu listów do pięciu niemieckich burmistrzów miast, do których w czasie wojny trafiły zrabowane majątki mieszkańców Jasła. Zaproponował również utworzenie Centrum Kultury, Pamięci i Pojednania w budynku dawnego szpitala przy ul. Za Bursą, gdzie w okresie okupacji funkcjonowała niemiecka katownia.

Centrum miałoby być miejscem pamięci, edukacji i dialogu polsko-niemieckiego. Jak podkreślił starosta, wsparcie ze strony niemieckich samorządów mogłoby stać się realnym gestem dobrej woli i odpowiedzialności. Pozostaje pytanie, czy po stronie niemieckiej znajdzie się gotowość do takich działań.