Energia i wsparcie dla przemysłu
Jednym z kluczowych elementów strategii jest przyspieszenie transformacji energetycznej i zwiększenie elektryfikacji. Komisja Europejska zapowiada elastyczne zasady pomocy państwowej dla energochłonnych sektorów, co ma ułatwić im przejście na czyste technologie.
Dokument odnosi się także do problemu wysokich kosztów energii w Europie (sprawdź ceny prądu w Polsce). W krótkim terminie UE zamierza zmniejszyć różnicę w cenach energii między Europą a jej głównymi konkurentami, eliminując nieefektywności w strukturze taryf i podatków. Ponadto KE zwraca uwagę na znaczenie kontraktów długoterminowych na energię (PPA), które mogą pomóc przedsiębiorstwom w stabilizacji kosztów energii.
Wsparcie dla czystych technologii
Komisja zamierza rozszerzyć rolę Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EIB) w finansowaniu czystych technologii, szczególnie w sektorach, gdzie europejska produkcja jest zagrożona przez subsydia zagraniczne i nierówne warunki konkurencji.
WindEurope, organizacja reprezentująca europejski sektor wiatrowy, pozytywnie oceniła kierunek strategii.
Kompas Konkurencyjności trafia w punkt – skomentował Giles Dickson, prezes WindEurope. Musimy przyspieszyć transformację energetyczną i zwiększyć elektryfikację. Potrzebujemy elastycznych zasad pomocy państwowej dla przemysłu oraz koncentracji na kluczowych technologiach dla dekarbonizacji i odporności gospodarki.
Uproszczenie przepisów i zmniejszenie biurokracji
Przedsiębiorstwa od dawna skarżyły się na nadmierną złożoność regulacji w UE. W odpowiedzi Komisja Europejska planuje uproszczenie przepisów dotyczących Zielonego Ładu. Pierwszy pakiet zmian ma przynieść firmom oszczędności na poziomie 37 miliardów euro rocznie do 2029 roku.
Jednak niektóre organizacje ekologiczne obawiają się, iż deregulacja może osłabić unijną politykę klimatyczną. W dokumencie pojawia się m.in. propozycja uproszczenia podatku granicznego od emisji CO₂ oraz sugestia dalszego wsparcia dla paliw syntetycznych (e-fuels), co budzi kontrowersje.
Klimat i przemysł – czy Unia zmieni kurs?
Przewodnicząca KE Ursula von der Leyen zapewniła, iż Unia nie rezygnuje z celów klimatycznych.
Pozostajemy na kursie Europejskiego Zielonego Ładu – podkreśliła.
Transformacja przemysłowa i rozwój zielonych technologii pozostają priorytetami, a bardziej szczegółowe plany mają zostać przedstawione 26 lutego w ramach Clean Industrial Deal.
W dokumencie podkreślono również znaczenie gospodarki o obiegu zamkniętym. Komisja planuje skupić się na efektywnym wykorzystaniu zasobów i ponownym użyciu materiałów. Zgodnie z planem, Circular Economy Act wejdzie w życie najwcześniej w 2026 roku.
Przemysł motoryzacyjny liczy na elastyczność
Sektor motoryzacyjny wyraził obawy dotyczące surowych norm emisji. Kompas Konkurencyjności obiecuje „natychmiastowe rozwiązania” dla przemysłu samochodowego, aby umożliwić inwestycje i uniknąć wysokich kar za niespełnienie norm.
Organizacja ACEA oszacowała, iż europejscy producenci samochodów mogą zapłacić 15 miliardów euro kar, jeżeli Komisja nie wprowadzi bardziej elastycznych zasad.
Koszty energii i nowe inwestycje
Wysokie ceny energii pozostają poważnym problemem dla unijnej gospodarki. Firmy w Europie płacą znacznie więcej za energię elektryczną i gaz niż ich konkurenci w USA czy Chinach. KE chce rozwiązać ten problem poprzez inwestycje w sieci energetyczne oraz zmiany w sposobie naliczania opłat za przesył energii.
Do końca lutego ma zostać przedstawiony plan Affordable Energy Action Plan, który ma szczegółowo określić działania na rzecz obniżenia kosztów energii.
Wzrost konkurencyjności przez innowacje
Komisja podkreśla, iż kluczowym elementem strategii wzrostu są innowacje. Planowane są inwestycje w technologie przełomowe, takie jak sztuczna inteligencja, kwantowe obliczenia, biotechnologia, robotyka i technologie kosmiczne.
Komisja chce także zwiększyć dostępność finansowania dla firm. Powstanie nowy fundusz wspierający przedsiębiorstwa w ekspansji i wejściu na giełdę. Planowane jest również ujednolicenie przepisów w zakresie prawa korporacyjnego, podatkowego i upadłościowego.
Inwestycje w europejski przemysł
Komisja Europejska chce, by kraje UE bardziej wspierały rodzime firmy. Planowane są reformy w zamówieniach publicznych, które mogą zwiększyć preferencje dla produktów wytwarzanych w Europie.
Dokument zapowiada także powołanie platformy do zakupu surowców strategicznych. Europa wciąż jest silnie uzależniona od importu kluczowych minerałów, takich jak lit niezbędny do magazynów energii i produkcji baterii dla pojazdów elektrycznych. Co ciekawe, analizy Transport & Environment (T&E) wskazują, iż rozwój recyklingu pozwoliłby Europie w 25% zaspokoić popyt na surówce niezbędne m.in. do magazynów energii i baterii EV.
Transport, obrona i rolnictwo
Kompas Konkurencyjności wskazuje także na priorytety w transporcie. W 2024 roku mają zostać zaprezentowane plany dotyczące szybkiej kolei międzynarodowej, portów morskich oraz strategii dla przemysłu stoczniowego. Inwestycje w lotnictwo zostaną określone w trzecim kwartale w ramach Sustainable Transport Investment Plan.
W sektorze obronnym Komisja zapowiada uproszczenie regulacji i łatwiejszy dostęp do finansowania.
Jeśli chodzi o rolnictwo, KE planuje wprowadzenie nowych strategii na rzecz zrównoważonej i efektywnej produkcji żywności. 19 lutego ma zostać zaprezentowana wizja przyszłości rolnictwa i gospodarki żywnościowej w Europie.
Nowa era konkurencyjności?
Kompas Konkurencyjności to ambitna strategia, która ma poprawić pozycję Europy na globalnym rynku. Komisja stawia na uproszczenie regulacji, wsparcie innowacji i redukcję kosztów energii. Wciąż jednak brakuje szczegółowych informacji o finansowaniu wielu z tych planów.
Najbliższe miesiące pokażą, czy UE rzeczywiście podąży w kierunku zwiększonej konkurencyjności, nie rezygnując z ambicji klimatycznych.
