Od 11 września obowiązek publikowania cen obejmuje wszystkie projekty – niezależnie od daty rozpoczęcia sprzedaży. Deweloperzy mają obowiązek ujawniania cen ofertowych aż do momentu sprzedaży lokalu i aktualizowania ich w dniu każdej zmiany. Publikowanie cen ma zwiększyć przejrzystość rynku i wzmocnić konkurencję między firmami.
Szczegółowe informacje, które muszą być udostępnione
Każdy deweloper musi udostępniać:
- cenę metra kwadratowego powierzchni użytkowej,
- ceny mieszkań, domów oraz pomieszczeń przynależnych, takich jak komórki lokatorskie czy miejsca postojowe,
- wszystkie dodatkowe koszty ponoszone przez nabywcę,
- historię zmian cen lokali.
Informacje muszą być łatwo dostępne i powiązane z konkretną inwestycją. Publikacja na portalach ogłoszeniowych lub stronach pośredników nie wystarczy.
Reakcja branży i opinia PZFD
Polski Związek Firm Deweloperskich podkreśla, iż jawność cen była popierana przez branżę od początku. Wielu deweloperów wcześniej publikowało ceny swoich inwestycji dobrowolnie.
„Klienci doceniają, gdy wszystkie informacje są od razu dostępne. Dobrze, iż od 11 września cała branża zacznie działać według jednolitych zasad, które ułatwią kupującym porównywanie ofert i podejmowanie świadomych decyzji” – mówi Przemysław Dziąg, radca prawny i zastępca dyrektora generalnego PZFD w rozmowie z Portalem Samorządowym.
Obowiązek raportowania do portalu dane.gov.pl
Nowe przepisy wymagają również przesyłania danych o cenach ofertowych do rządowego portalu dane.gov.pl. Związek branżowy wraz z wiceministrem cyfryzacji Michałem Gramatyką opracował wytyczne dotyczące spójnego raportowania danych.
„Od początku sygnalizowaliśmy, iż przepisy zostały napisane w sposób niejednoznaczny i wymagają doprecyzowania. (…) Wciąż potrzebne są przepisy wykonawcze, które wprowadzą jednolite standardy raportowania” – wyjaśnia Przemysław Dziąg.
Ministerstwo Cyfryzacji zapowiada nową kategorię „deweloperzy” na portalu dane.gov.pl, co umożliwi łatwe filtrowanie danych o cenach ofertowych.
Wyłączenia z obowiązku jawności
Nowe przepisy nie obejmują lokali usługowych przeznaczonych pod działalność handlową, usługową czy biurową, ani lokali przeznaczonych pod najem krótkoterminowy, np. aparthotele czy condo-hotele.
Potencjalny wpływ na ceny
PZFD wskazuje, iż średnie ceny transakcyjne raczej nie ulegną zmianie, ale strategia sprzedażowa deweloperów może się zmienić.
„Możliwe, iż zaobserwujemy spadek średnich stawek ofertowych, wynikający ze zmian w strategiach sprzedaży. (…) Po 10 września część deweloperów może zrezygnować z mechanizmów rabatowych na rzecz bezpośredniego korygowania cenników. To mogłoby obniżyć średni poziom cen ofertowych, bez większego wpływu na ostateczne transakcje” – wyjaśnia Przemysław Dziąg.
Jednocześnie dodaje: „Nie można też wykluczyć odmiennego scenariusza. Sama perspektywa wysokich kar przewidzianych w ustawie może skłonić niektóre firmy do ostrożniejszego podejścia. W efekcie zamiast obniżek mogą pojawić się podwyżki, traktowane jako bufor bezpieczeństwa.”
Kolejny etap: jawność cen transakcyjnych
Trwają prace nad nowelizacją, która przewiduje powstanie Portalu DOM. Będzie on gromadził informacje o rzeczywistych cenach sprzedanych mieszkań i domów, w tym dane dotyczące powierzchni i innych parametrów. Portal obejmie rynek pierwotny i wtórny, co w przyszłości pozwoli kupującym i analitykom uzyskać pełny obraz rynku.
