Uroczysta sesja Rady Miasta Katowice została zorganizowana z okazji 35. rocznicy reaktywacji samorządu terytorialnego w Polsce. Odbyła się w historycznej sali Sejmu Śląskiego, gdzie w dwudziestoleciu międzywojennym zapadały decyzje dotyczące autonomicznego wówczas woj. śląskiego. Natomiast 7 czerwca 1990 r. odbyła się w niej pierwsza sesja Rady Miasta Katowice.
Radni za integracją
Katowiccy radni jednogłośnie przyjęli oświadczenie z okazji 35. rocznicy reaktywacji samorządu terytorialnego w Polsce. Podkreślili w nim, iż dostrzegają konieczność pogłębiania współpracy między miastami Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Naturalnym zwieńczeniem powinno być w przyszłości powstanie jednolitego organizmu miejskiego – wskazali.
“Zmieniające się uwarunkowania społeczne, gospodarcze i demograficzne stawiają przed samorządem nowe wyzwania. Podkreślamy wagę i potrzebę kontynuowania reform, w tym dalszego przekazywania kompetencji oraz środków budżetowych z poziomu centralnego do jednostek samorządu terytorialnego” – napisali w oświadczeniu.
GZM na wzór stolicy…
GZM zrzesza 41 gmin, które liczą w sumie ok. 2,1 mln mieszkańców. Pięcioosobowy zarząd GZM jest wybierany przez Zgromadzenie GZM – przedstawicieli wszystkich gmin członkowskich. Stolicą GZM są Katowice.
Najczęściej przywoływana koncepcja rozwoju GZM zakłada utworzenie jednego dużego miasta, które działałoby na zasadach podobnych do miasta stołecznego. Poszczególne jego dzielnice zachowałyby burmistrzów i rady decydujące o sprawach lokalnych. Natomiast prezydent i rada miasta odpowiadaliby m.in. za planowanie przestrzenne, realizację inwestycji ponadlokalnych, podnoszenie jakości usług publicznych etc.
Obecnie planowane jest rozszerzenie kompetencji GZM. Przewiduje to projekt ustawy o związku metropolitalnym w woj. pomorskim oraz zmianie niektórych innych ustaw, w tym ustawy o związku metropolitalnym w woj. śląskim. Według wykazu prac legislacyjnych i programowych powinien on zostać przyjęty przez rząd w drugim kwartale 2025 r.
…czy lokalna tożsamość?
Podczas uroczystej sesji Rady Miasta Katowice głos zabrał m.in. były wieloletni prezydent Katowic Piotr Uszok. Podkreślił, iż utworzenie GZM znacząco poprawiło współpracę między gminami, ale nie zmieniło systemowo ich relacji. Ocenił, iż dobrym wzorem na przyszłość jest ustrój miasta stołecznego.
– Czy jesteśmy gotowi do przyjęcia takiego rozwiązania? Pewne argumenty w sprawie obrony lokalnej tożsamości ciągle przemawiają za utrzymaniem status quo w tej sprawie, co niestety, moim zdaniem, nie wpływa dobrze na rozwój metropolii – ocenił Uszok.
Obecny prezydent Katowic Marcin Krupa także odniósł się do planów utworzenia “jednolitego organizmu miejskiego” w ramach GZM. Wskazał, iż przykładem jego przyszłego działania może być estakada w centrum Chorzowa, która została zamknięta z powodu zagrożenia awarią lub katastrofą, co spowodowało poważne utrudnienia transportowe dla mieszkańców GZM. Wyjaśnił, iż dla chorzowskiego samorządu jej rozbiórka i odbudowa to duże obciążenie finansowe, z którym – biorąc pod uwagę skalę budżetów miast na prawach powiatu zrzeszonych w GZM – bez problemu mogłoby sobie poradzić jedno duże miasto.
Krupa podkreślił, iż powstanie “jednolitego organizmu miejskiego” w ramach GZM jest konieczne, aby konkurować z innymi dużymi miastami w Polsce, Europie i na całym świecie, zabiegać o duże inwestycje oraz poprawić sytuację demograficzną regionu.