4 dni temu
JANOWA DOILINA – ZBRODNIA UPA
75 lat temu, w nocy z 22 na 23 kwietnia 1943 r., w czasie ataku bandytów z UPA zginęło 600 osób, zamordowanych w tradycyjny dla banderowców okrutny sposób (ludobóstwo okrutne – genocidum atrox)
Dzisiaj we wsi stoi upowski pomnik mówiący o… „likwidacji polsko-niemieckich okupantów Wołynia”.
Janowa Dolina, osada do 1939 r. położona w Polsce, w województwie wołyńskim, założona została w latach 20. XX w. jako osiedle zakładowe przy nowo powstałych Państwowych Kamieniołomach Bazaltu.
Osiedle rozrastało się wraz z rozwojem kopalni, osiągając w końcu lat 30. liczbę ponad 3000 mieszkańców, w tym 97% Polaków. Od 1941 r. działała w miejscowości placówka ZWZ-AK, znajdował się tu też niemiecki garnizon.
Wiosną 1943 r. Janowa Dolina stała się jednym z ośrodków schronienia ludności polskiej ze wsi „likwidowanych” przez UPA.
Atak na miejscowość nastąpił w nocy z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek, czyli z 22 na 23 kwietnia 1943 r.
Ukraińskie grupy powstałe z połączenia oddziałów UPA, dezerterów z Ukraińskiej Policji Pomocniczej oraz tzw. czerni, czyli okolicznego ukraińskiego chłopstwa, otoczyły Janową Dolinę, odcinając wszystkie potencjalne drogi ucieczki.
Osada najpierw została ostrzelana z broni maszynowej. Niewielkie oddziały napastników podkładały pod domy słomę i podpalały, podsycając ogień naftą.
Przez okna wrzucali granaty.
Uciekający z płonących domostw Polacy byli zabijani dzięki broni palnej oraz siekier i noży.
Według jednego ze świadków masakry, część dzieci wbito na pal.
Kilkuosobowy personel miejscowego szpitala został wymordowany, zaś sam szpital podpalony.
Chorzy i ranni zginęli w płomieniach bądź poduszeni dymem, według innej wersji zabito ich przed budynkiem szpitala.
Niemiecki oddział stacjonujący w Janowej był zbyt mały liczebnie, by dać odpór napastnikom w terenie.
Niemcy odpowiadali ogniem tylko wtedy, gdy upowcy znaleźli się zbyt blisko koszar, dzięki czemu część domów została nietknięta.
Na odsiecz Janowej Dolinie przybył niemiecki oddział z Kostopola, nad osadą pojawiły się niemieckie samoloty.
Ukraińcy wycofali się do lasu, nie dokończywszy rzezi. Mieszkańcy osady, którzy przetrwali pogrom, cały Wielki Piątek poświęcili na grzebanie ofiar.
Ich ciała złożono w jednej wspólnej mogile. Następnego dnia Niemcy ewakuowali pozostałych przy życiu Polaków do Kostopola.
Ofiarą masakry w Janowej Dolinie padło około 600 Polaków, z których większość zginęła w płonących domostwach.
Leżąca w tej chwili na terenie Ukrainy miejscowość nosi nazwę Bazaltowe.
W miejscu, w którym znajdowało się osiedle, rodziny pomordowanych ufundowały pomnik.
Tuż przed odsłonięciem pomnika ukraiński wykonawca usunął, bez wiedzy zamawiających, datę „23 kwietnia 1943”, pozostawiając tylko napis „Pamięci Polaków z Janowej Doliny”.
W centrum obecnej wsi znajduje się pomnik UPA upamiętniający „akcję bojową” z 21-22 kwietnia 1943 r.
Wyryty na nim napis mówi o likwidacji w tych dniach bazy „polsko-niemieckich okupantów Wołynia”…
Źródła: www.gp24.pl, www.kresy.pl
Źródło: prawy.pl
