Jak zbudować nowoczesny system ciepłowniczy w Polsce? Lekcje z Danii

Dlaczego ciepłownictwo jest najważniejsze dla Polski?

W kraju działa 393 przedsiębiorstwa ciepłownicze o łącznej mocy 54 GWt, z siecią liczącą 24 tys. km i zatrudniającą bezpośrednio prawie 27 tys. osób. Ciepło systemowe dociera do szkół, szpitali i mieszkańców, stanowiąc infrastrukturę krytyczną w okresie grzewczym. Polska odpowiada za 13% unijnej produkcji ciepła systemowego – ustępując tylko Niemcom – ale modernizacja sektora postępuje znacznie wolniej niż w krajach skandynawskich.

Wyzwania: koszty, węgiel i przestarzała infrastruktura

Ponad 80% elektrociepłowni ma więcej niż 30 lat, a 61% produkcji ciepła wciąż opiera się na węglu. Wydatki na paliwa wzrosły z 6–7 mld zł rocznie do 20 mld zł w 2023 r., a system taryfowy nie nadąża za realiami rynku. Niskoemisyjne technologie – wielkoskalowe pompy ciepła, kotły elektrodowe czy magazyny ciepła – są w Polsce wciąż marginalne. Brak konsekwentnej polityki grozi narastaniem problemów finansowych i technicznych w sektorze.

Polska na tle Europy

Podczas gdy w Danii i Szwecji ponad 60–70% ciepła systemowego pochodzi z OZE i ciepła odpadowego, w Polsce to zaledwie kilka procent. Tymczasem mamy znaczący potencjał: od geotermii i biomasy, po ciepło z przemysłu i centrów danych. Wykorzystanie tych zasobów mogłoby ograniczyć import paliw, ustabilizować koszty i wesprzeć lokalny rozwój gospodarczy.

Lekcje z Danii: stabilna polityka i synergia sektorów

Dania w latach 70. XX w. była w podobnej sytuacji – zależna od importu paliw, z chaotyczną polityką reagującą na kryzysy. najważniejsze elementy jej sukcesu, które mogą być wzorem dla Polski, to:

• Spójna polityka państwa – włączenie ciepłownictwa w strategię energetyczną i przemysłową.
• Stabilne regulacje i finansowanie – przewidywalne warunki dla inwestycji.
• Synergia sektorów – powiązanie ciepłownictwa z elektroenergetyką i efektywnością budynków.
• Wykorzystanie lokalnych zasobów – ciepło odpadowe i OZE jako fundament systemu.
• Odporność na kryzysy – dywersyfikacja źródeł i technologii ograniczająca wpływ wahań rynkowych.

Wnioski i perspektywy

Modernizacja polskiego ciepłownictwa to nie rewolucja, ale konsekwentny proces wymagający jasnej strategii. jeżeli traktować ją jako inwestycję w bezpieczeństwo energetyczne i innowacyjność, może stać się impulsem dla całej gospodarki. Stabilne, niskoemisyjne ciepło to nie tylko niższe rachunki dla obywateli, ale także szansa na rozwój przemysłu i wzmocnienie odporności energetycznej kraju.

Czy Polska pójdzie śladem Danii i wykorzysta obecną sytuację jako szansę na budowę nowoczesnego ciepłownictwa? Zachęcamy do dyskusji w komentarzach.

• 7 mld zł na OZE, wodór i ciepłownictwo – ruszył nabór z Funduszu Energetyki
• Bon ciepłowniczy dla najuboższych – nowe wsparcie na lata 2025–2026
• Nowy raport: Jak ciepłownictwo może uratować polski system energetyczny?
• Polski sektor ciepłowniczy potrzebuje zmian w legislacji. Inwestycje mogą sięgnąć 400 mld zł

Źródło: Forum Energii