Na szczycie klimatycznym COP28 w Dubaju uzgodniono tzw. Konsensus ZEA, zakładający potrojenie globalnych mocy odnawialnych źródeł energii oraz podwojenie efektywności energetycznej do 2030 roku. Realizacja tych celów wymaga jednak znacznie większych nakładów finansowych niż w tej chwili dostępne.
Skala potrzebnych inwestycji a obecna luka finansowa
Aby osiągnąć poziom 11,2 TW mocy OZE zgodnie z założeniami, roczne inwestycje muszą wzrosnąć do co najmniej 1,4 biliona USD w latach 2025–2030, podczas gdy w 2024 roku zainwestowano 624 miliardy USD. Według danych Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA), w 2023 roku globalne inwestycje związane z transformacją energetyczną po raz pierwszy przekroczyły 2 biliony USD, ale większość środków trafia do państw rozwiniętych, pozostawiając wiele państw Globalnego Południa z tyłu.
Nowe zobowiązania na COP29
Podczas COP29 państwa zobowiązały się do potrojenia finansowania klimatycznego dla państw rozwijających się – do poziomu 300 miliardów USD rocznie. Mimo to, kwota ta jest wciąż znacznie niższa od szacowanych 5 bilionów USD rocznie, które według IRENA są niezbędne do skutecznej transformacji energetycznej. Dodatkowo, wiele państw rozwijających się napotyka trudności w dostępie do tych środków.
Rola ułatwiania projektów (project facilitation)
Ułatwianie projektów pełni kluczową funkcję w łączeniu projektów z finansowaniem klimatycznym. Finansowanie klimatyczne często wiąże się z rygorystycznymi kryteriami, które faworyzują duże, dobrze przygotowane projekty – a takich brakuje w krajach rozwijających się. Ułatwianie projektów pozwala deweloperom na lepsze przygotowanie dokumentacji, spełnienie wymagań formalnych oraz zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej projektów.
Korzyści z ułatwiania projektów
- Poprawa przygotowania projektów do pozyskania finansowania
- Doradztwo techniczne i wsparcie w usuwaniu barier regulacyjnych
- Zwiększenie bankowalności i atrakcyjności projektów dla inwestorów
Potrzeba synergii i współpracy
Kluczowe jest, aby instytucje finansujące oraz podmioty wspierające rozwój projektów ściśle współpracowały w zakresie ograniczania ryzyk inwestycyjnych i zwiększania bankowalności przedsięwzięć. Platformy inwestycyjne i fora branżowe umożliwiają deweloperom dostęp do odpowiednich partnerów i źródeł finansowania, a także podnoszenie kompetencji i budowanie potencjału organizacyjnego.
Inicjatywy IRENA – wsparcie dla państw rozwijających się
Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (IRENA) realizuje inicjatywy takie jak Climate Investment Platform (CIP) oraz Energy Transition Accelerator Financing Platform (ETAF). Dzięki nim mobilizowane są środki finansowe oraz wsparcie techniczne dla projektów OZE, zwłaszcza w krajach Globalnego Południa. Do 2024 roku w ramach ETAF zgromadzono deklaracje wsparcia o wartości 4,15 miliarda USD.
Platformy te oferują m.in. ocenę projektów, wsparcie doradcze oraz organizację regionalnych forów inwestycyjnych, które ułatwiają nawiązywanie współpracy między deweloperami a partnerami finansowymi.
Skuteczne połączenie finansowania klimatycznego i ułatwiania projektów pozwala większej liczbie przedsięwzięć spełnić wymagania inwestorów i uzyskać środki niezbędne do rozwoju. To klucz do realizacji celu potrojenia mocy OZE do 2030 roku.
Źródło: IRENA
