Jak się żyje w nowej gminie Grabówka – FILM

3 godzin temu

Gmina Grabówka to jedna z najmłodszych gmin w Polsce. Powstała 1 styczna 2025 r. i jest szesnastą gminą powiatu białostockiego. Weszła w skład Białostockiego Obszaru Funkcjonalnego obejmującego stolicę województwa i gminy ościenne

16 marca mieszkańcy po raz pierwszy wybiorą wójta i radnych. Nowa gmina powstała z podziału gminy Supraśl. W grudniu do Trybunału Konstytucyjnego trafił wniosek o stwierdzenie nieważności tej decyzji.

Starania o utworzenie niezależnej gminy Grabówka mają już przeszło dwudziestoletnią historię. Rozpoczęły się niedługo po ostatniej reformie administracyjnej, kiedy to grupa mieszkańców stwierdziła, iż przynależność do gminy Supraśl nie pozwala Grabówce i okolicznym miejscowościom w pełni się rozwijać.

W referendum w roku 2015 za utworzeniem niezależnej gminy opowiedziało się 78 proc. głosujących mieszkańców tej części gminy Supraśl, która miałaby zostać od niej odłączona, by utworzyć nową jednostkę. Gmina Grabówka miała zacząć działać od 1 stycznia 2016 roku, jednak na trzy dni przed startem nowej jednostki ówczesny rząd premier Beaty Szydło rozporządzeniem anulował ten proces. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego działanie to było niezgodne zarówno z Konstytucją, jak i obowiązującą ustawą o samorządzie gminnym.

Utworzony po ostatnich wyborach rząd koalicyjny wrócił do decyzji o utworzeniu tej gminy. Rozporządzenie Rada Ministrów przyjęła 1 października 2024 roku. Przeciwko tym planom protestowały władze gminy Supraśl i część mieszkańców. Wspierali ich posłowie PiS, którzy w grudniu skierowali do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie nieważności utworzenia nowej gminy.

Jak uzasadniał wówczas szef PiS w Podlaskiem Jacek Sasin w nagraniu opublikowanym w mediach społecznościowych, rząd PO i lokalni działacze związani z PO postanowili zniszczyć dobrze prosperującą gminę Supraśl i zmniejszyć jej możliwości rozwojowe. Decyzję o utworzeniu nowej gminy ocenił jako „skrajnie arbitralną, ignorującą głos mieszkańców”. W tym samym nagraniu burmistrz Supraśla Radosław Dobrowolski mówił, iż to kroki w obronie samorządu i praworządności.

Przeciwnicy podziału gminy Supraśl chcieli przed wakacjami w 2024 roku zorganizować nowe referendum w tej sprawie. Zebrano podpisy pod wnioskiem o takie referendum, a radni Supraśla przyjęli uchwałę w sprawie jego organizacji. Ostatecznie do niego nie doszło, bo prawnicy urzędu wojewódzkiego ocenili pod względem prawym, iż referendum jest bezprzedmiotowe, a ponadto uchwała o organizacji referendum była podjęta z istotnym naruszeniem prawa.

Burmistrz Dobrowolski złożył we wrześniu skargę do Komisji Europejskiej. Mówił wtedy, iż rząd, ingerując w strukturę gminy bez wypowiedzenia się na ten temat mieszkańców (chociażby w formie referendum), łamie m.in. Europejską Kartę Samorządu Lokalnego.

Już wcześniej wielokrotnie podkreślał, iż podział sprawi, iż dojdzie do powstania bogatej gminy Grabówka i biednej Supraśl, co zahamuje też rozwój miasta Supraśl jako miasta uzdrowiskowego.

Zobacz: Były burmistrz Wiktor Grygiencz decyzją Tuska będzie Radą Miejską w Supraślu

Do 16 marca 2025 r., czyli do czasu wyborów wójta i rady gminy, która będzie się składać z 15 radnych, gminą Grabówka będzie zarządzała dotychczasowa pełnomocnik wyznaczona przez premiera – Ewa Bończak-Kucharczyk

Od 1 stycznia pełni ona obowiązki wójta i rady tej gminy. Opowiedziała nam m.in. jak doszło do powstania tej gminy, a także o problemach z jakimi walczy ten urząd.

Gmina Grabówka w liczbach

Nowa Gmina Grabówka liczy 64,6 km kw. powierzchni. W jej skład poza Grabówką wchodzą miejscowości: Henrykowo, Sobolewo, Sowlany, Zaścianki. Pod względem powierzchni znajdzie się ona wśród najmniejszych gmin wiejskich województwa podlaskiego.

Gmina Grabówka liczy około 11 tysięcy mieszkańców. Należy do grupy kilku największych gmin wiejskich w województwie.

Pod względem swego budżetu nowa gmina jest w pełni samowystarczalna. Dochody budżetu na 2025 rok zaplanowane zostały na 78,6 mln złotych, zapisane w nim wydatki to nieco ponad 76 mln. jeżeli spojrzymy na budżety gmin wiejskich w naszym regionie, ich dochody mieszczą się średnio w przedziale od 30 do 40 mln. Gmina Grabówka już na starcie zatem dysponować będzie środkami dwukrotnie większymi.