Jak poprawić bezpieczeństwo gospodarcze polski? Krzysztof Szubert

Mimo narastającej rywalizacji między największymi potęgami gospodarczymi, coraz częściej prowadzącej do dominacji geoekonomii – czyli wykorzystywania narzędzi gospodarczych do realizacji celów politycznych – Polska wciąż nie określiła jasno swojej strategii w tej dziedzinie. Jaki poziom zaangażowania i wzajemnych powiązań jest zarówno potrzebny, jak i pożądany w relacjach z sojusznikami, rywalami, a choćby wrogami? Czy potrafimy zastosować kategorie znane z obronności do klasyfikowania partnerów gospodarczych? Być może choćby z przeciwnikiem trzeba czasem robić interesy, ale powinniśmy wiedzieć, jak takie zależności ubezpieczyć.

Polska nie dokonała jeszcze kompleksowej inwentaryzacji powiązań gospodarczych pod kątem ryzyk, jakie mogą one stanowić dla naszej demokracji. Tymczasem niektórzy sojusznicy podjęli już taką analizę i świadomie rozpoczęli proces przenoszenia produkcji oraz reindustrializacji, aby poprawić odporność swoich demokracji. Podobne działania toczą się także na forum Unii Europejskiej. Jaka będzie polska odpowiedź na wyzwania geostrategiczne? W czym upatrujemy szansy na dalszy rozwój gospodarczy w kontekście rosnącej potrzeby dozbrajania się? Wiele wskazuje, iż interwencja państwowa w wolność gospodarczą będzie w najbliższych latach nieuchronna. Pytanie, jak zarysować jej ramy i gdzie postawić nieprzekraczalne granice.

W Res Publice Nowej wraz z przedstawicielkami i przedstawicielami życia publicznego podjęliśmy temat strategii, jaką Polska powinna przyjąć, by uniknąć wykorzystania zależności gospodarczych jako instrumentu nacisku politycznego. Stoimy przed kluczowym momentem, w którym musimy określić priorytety bezpieczeństwa gospodarczego Polski i nowy paradygmat rozwoju na czasy przedwojenne.

Oto odpowiedzi, które uzyskaliśmy na pytanie: Jakie działania powinny być w pierwszej kolejności podjęte, aby poprawić bezpieczeństwo gospodarcze Polski?

Krzysztof Szubert – Senior Associate Member Centrum Doskonałości w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa Uniwersytetu Oksfordzkiego.

Obecna sytuacja geopolityczna skłania do wielu refleksji na temat szeroko rozumianego bezpieczeństwa Polski, w tym bezpieczeństwa gospodarczego. Na tę kwestię składa się szereg elementów takich, jak potrzeba przebudzenia się Unii Europejskiej w kierunku myślenia prorozwojowego, zamiast dominującego podejścia regulacyjnego – co było jednym z kluczowych wniosków dotyczących UE podczas spotkania w Davos. Do tego dochodzi zaostrzenie polityki handlowej pomiędzy UE a USA, problemy gospodarcze i polityczne Niemiec i Francji, wysokie ceny energii oraz trwająca wojna na Ukrainie.

W obszarze działań priorytetowych dla poprawy bezpieczeństwa gospodarczego Polski należy zwrócić szczególną uwagę na dywersyfikację źródeł energii, rozwój energetyki jądrowej oraz budowę nowo
czesnej infrastruktury przesyłowej i magazynowania energii. W perspektywie infrastrukturalnej najważniejszy jest rozwój logistyki, nowoczesnych i bezpiecznych cyfrowych sieci komunikacyjnych oraz stałe zabezpieczanie rezerw strategicznych – w tym paliw, gazu, leków i żywności.

Niezmiennie istotnym obszarem, szczególnie z punktu widzenia UE, pozostaje wspieranie innowacyjności i nowoczesnych technologii, w tym odpowiednich funduszy np. na cyberbezpieczeństwo. Konieczna jest także redukcja zależności od impor tu poprzez rozwój oraz wsparcie krajowej produkcji i przedsiębiorczości, z naciskiem na zapewnienie stabilności regulacyjnej i podatkowej.

Z perspektywy geopolitycznej, oprócz oczywistego obszaru obronności, najważniejsze jest wzmacniani współpracy międzynarodowej oraz dyplomacji gospodarczej i technologicznej. Należy także zadbać o rozwój i promocję odpowiednich kadr na poziomie kluczowych instytucji, takich jak NATO, ONZ, UE oraz w ramach strategicznie ważnych relacji transatlantyckich.

—

Foto. Rzeczy Obrazkowe, okładka numeru „Bezpieczeństwo gospodarcze, głupcze!”

—

Tekst pochodzi z numeru Res Publiki Nowej „Bezpieczeństwo gospodarcze, głupcze!”, który ukaże się w marcu.

—