Dywersyfikacja źródeł finansowania, zaangażowanie międzynarodowych instytucji oraz wykorzystanie innowacyjnych instrumentów finansowych to elementy, które pozwalają zmniejszyć ryzyka finansowe w inwestycjach w technologie CCS, a tym samym umożliwiają realizację projektów w tym sektorze.
Przewidywania dotyczące wzrostu cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (ETS) oraz stopniowego wycofywania bezpłatnych uprawnień dla przemysłu w Unii Europejskiej związane z wprowadzeniem CBAM stają się kluczowym elementem zmieniającego się krajobrazu gospodarki i przemysłu w Europie. Perspektywa wzrastających cen emisji sprawia, iż przemysł jest zmuszony do podjęcia działań już teraz, co stwarza silniejsze bodźce ekonomiczne do dekarbonizacji. Jest to szczególnie istotne dla utrzymania konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw na rynku globalnym, co podkreśla m.in. raport Draghiego.
Przemiany te uwypuklają potrzebę inwestycji w technologie niskoemisyjne, aby zachować pozycję rynkową w obliczu rosnących kosztów emisji CO2 – zarówno teraz, jak i w przyszłości.
CCS na pomoc przemysłowi
Technologie, które uznawane są za drogie, z biegiem czasu stają się bardziej opłacalne i powszechnie stosowane. Przykładem są technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS), które odgrywają kluczową rolę w dekarbonizacji w strategii Unii Europejskiej. Szczególne znaczenie odgrywać będą w sektorach takich jak przemysł cementowy, chemiczny czy stalowy, w których przekształcenie produkcji w zeroemisyjną jest wyzwaniem ze względu na specyfikę procesów wytwórczych.
Kwestie CCS uwzględniono już m.in. w Net-Zero Industry Act oraz strategii zarządzania emisjami CO2 w przemyśle. Można się także spodziewać uwzględnienia ich roli w nadchodzącym Clean Industrial Deal zapowiedzianym przez Ursulę von der Leyen, który będzie kontynuacją Europejskiego Zielonego Ładu w nowej kadencji Komisji Europejskiej.
Technologie CCS zostały także wspomniane w rewizji Krajowego Planu na Rzecz Energii i Klimatu. Rząd zapowiedział wprowadzenie mechanizmu różnicowego – jako jedno z działań wskazanych do realizacji strategii dekarbonizacji przemysłu w Polsce. Międzynarodowa Agencja Energii (IEA) wskazuje na rosnącą rolę CCS w globalnej walce ze zmianami klimatycznymi, a Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) podkreśla znaczenie wspierania klastrów przemysłowych realizujących projekty dekarbonizacyjne.
Większość w tej chwili realizowanych projektów CCS to partnerstwa publiczno-prywatne, które wymagają wsparcia zarówno ze strony rządów, jak i prywatnych inwestorów. W Europie nie istnieją projekty finansowane wyłącznie przez jedno źródło, konieczne jest łączenie rożnych form finansowania
Tworzenie takich centrów współpracy pozwala na zagospodarowanie korzyści skali, co zmniejsza koszty technologii i inwestycji w infrastrukturę CCS, czyniąc dekarbonizację bardziej opłacalną i efektywną. Takie działania mogą pomóc zredukować emisje w przemyśle, co jest niezbędne dla realizacji celów klimatycznych UE oraz dla utrzymania miejsc pracy w regionach przemysłowych. Jest to szczególnie ważne dla zakładów produkcyjnych, które stanowią grupę największych pracodawców w regionach rolniczych, gdzie możliwość zatrudnienia w innych sektorach jest ograniczona.
Gdzie szukać oszczędności?
Większość w tej chwili realizowanych projektów CCS to partnerstwa publiczno-prywatne, które wymagają wsparcia zarówno ze strony rządów, jak i prywatnych inwestorów. W Europie nie istnieją projekty finansowane wyłącznie przez jedno źródło; konieczne jest łączenie różnych form finansowania. Należą do nich fundusze unijne (np. Fundusz Innowacyjności, Connecting Europe Facility), środki prywatne (np. zielone obligacje, środki własne przedsiębiorstw), budżety krajowe oraz pożyczki strukturalne oferowane przez EBOR i banki komercyjne. Dywersyfikacja źródeł finansowania jest kluczowa dla osiągnięcia odpowiedniej skali dekarbonizacji w przemyśle.
Gotowość do współpracy z rządami i sektorem prywatnym w realizacji strategii zielonej transformacji deklaruje EBOR. Bank oferuje wsparcie techniczne przy opracowywaniu projektów w ramach InvestEU, wspiera pozyskiwanie pieniędzy z Funduszu Innowacyjności i jest gotowy udzielić finansowania na pokrycie części kosztów inwestycji. EBOR angażuje się również w tworzenie długoterminowych planów dekarbonizacji dla poszczególnych sektorów, jak przemysł stalowy czy nawozowy.
Kolejnym przykładem zaangażowania banku jest mobilizacja do pozyskania finansowania z różnych źródeł – publicznych, prywatnych oraz instytucji rozwoju – za pośrednictwem platform współpracy, takich jak Country Platform. Inicjatywa taka uzyskała wsparcie EBOR w projekcie dekarbonizacji przemysłu w Turcji.
Holistyczne podejście jest zatem kluczowe, aby szeroko wdrożyć technologie CCS w Europie, przyczyniając się do realizacji celów zielonej transformacji przemysłowej, zachowania konkurencyjności oraz utrzymania miejsc pracy w regionach zdominowanych przez przemysł ciężki.
Jak zarządzać ryzykiem?
Istotnym wyzwaniem w kontekście inwestycji w technologie CCS jest zarządzanie ryzykiem finansowym. Technologie te wymagają bowiem dużych nakładów inwestycyjnych oraz długoterminowych zobowiązań, które nie zawsze przynoszą szybki zwrot.
Cały artykuł przeczytasz w Raporcie Carbon Capture w Polsce:
![](https://magazynbiomasa.pl/wp-content/uploads/2024/12/CCUS-raport-2024-jedynka-scaled.jpg)
Raport Carbon Capture w Polsce 2024
Wyślij link na adres email:
Zaznaczenie pola oznacza wyrażenie zgody na otrzymywanie od Biomass Media Group Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu drogą e-mailową newslettera oraz innych informacji handlowych w celu marketingu bezpośredniego, która jest świadczeniem wzajemnym w zamian za otrzymanie możliwości pobrania określonych treści. Zgoda ta może zostać wycofana w dowolnym momencie poprzez wykorzystanie linku dezaktywacyjnego dostępnego w każdej wiadomości. Więcej informacji na temat przetwarzania Twoich danych znajdziesz w Polityce prywatności [https://magazynbiomasa.pl/polityka-prywatnosci/].
Tekst: dr Wojciech Lewandowski, Associate in Climate Strategy Delivery Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju
Zdjęcie: Shutterstock