Szanowny Panie Marszałku!
Działając na podstawie art. 20 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (tj. Dz. U. 2018 poz. 1799, z późn. zm.), zwracam się z interwencją w sprawie planowanego przedsięwzięcia polegającego na przetwarzaniu odpadów przemysłowych w procesie odzysku R5 na terenie żwirowni Dobków (działka nr 136/9) w Gminie Świerzawa.
Po zapoznaniu się z opinią Rady Naukowej Światowego Geoparku UNESCO Kraina Wygasłych Wulkanów oraz na prośbę mieszkańców i mieszkanek okolicznych miejscowości zwracam uwagę na szereg poważnych zagrożeń środowiskowych i społecznych związanych z realizacją tego przedsięwzięcia.
Uzasadnienie interwencji:
1.Zagrożenie dla dziedzictwa geologicznego i środowiska naturalnego
Żwirownia w Dobkowie znajduje się na terenie Światowego Geoparku UNESCO
Kraina Wygasłych Wulkanów, który jest jedynym tego rodzaju obszarem na Dolnym Śląsku i jednym z trzech w Polsce. Geopark ten, wyróżniający się unikalną georóżnorodnością, pełni istotną rolę w edukacji, nauce oraz promocji zrównoważonego rozwoju. Wypełnianie wyrobiska odpadami przemysłowymi może prowadzić do bezpowrotnej utraty cennego geostanowiska oraz degradacji zasobów środowiska naturalnego, zwłaszcza bezcennych zasobów wody.
2.Możliwe naruszenie przepisów dotyczących ochrony środowiska
Planowane przedsięwzięcie budzi poważne wątpliwości w kontekście przestrzegania przepisów prawa krajowego i międzynarodowego dotyczących ochrony środowiska. W szczególności ustawa o odpadach wyklucza możliwość lokowania inwestycji polegających na składowaniu odpadów na terenach źródliskowych oraz w miejscach pozbawionych naturalnych barier filtracyjnych. Proces przetwarzania odpadów R5, w przytoczonej w piśmie lokalizacji, pozostaje w sprzeczności z założonymi w ustawie o odpadach warunkami lokalizacji wysypisk. W obu przypadkach odpady, które tam trafiają, są tylko rozdrabniane i zagęszczane. Procedura uzyskania zgody na składowanie odpadów jest prostsza, jeżeli nazwiemy ją przetwarzaniem odpadów w procesie odzysku R5 i ograniczymy deklarowany katalog odpadów do odpadów sklasyfikowanych jako nie niebezpieczne, jak ma to miejsce w tym przypadku. Nie zmienia to faktu, iż katalog kodów odpadów przypisanych do procesu przetwarzania R5 dopuszcza odpady o bardzo kontrowersyjnym pochodzeniu, takie jak: rdzenie i formy odlewnicze, żużle i popioły, które są obciążone ładunkiem chemicznym niebezpiecznych związków i metali ciężkich, o które w tym przypadku wnioskuje inwestor. Żwirownia w Dobkowie znajduje się na podłożu łatwo przepuszczalnym, co zwiększa ryzyko zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych w dorzeczach rzek Kaczawy i Nysy Szalonej. W dokumentacji przedsięwzięcia brak analizy wpływu odcieków z odpadów na środowisko gruntowo-wodne znajdujących się niespełna 170 m od planowanego składowiska cennych w skali europejskiej obszarów przyrodniczych PLH 020037 Natura 2000 Góry i Pogórze Kaczawskie. Zwłaszcza zasilanemu z tego wododziału potokowi Rogozina, płynącemu przez Rezerwat Wąwóz Lipa z najliczniejszą na Dolnym Śląsku populacją salamandry plamistej, żyjącej w tym potoku oraz wód gruntowych, zasilających studnie mieszkańców Dobkowa, Muchówka i Lipy.
3.Zagrożenia zdrowotne dla mieszkańców i mieszkanek
Ekspertyza hydrogeologiczna wskazuje na możliwość przedostawania się odcieków z przetwarzanych odpadów do warstw wód użytkowych, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia mieszkańców i mieszkanek, korzystających z własnych studni. Decyzja rekultywacyjna wydana przez Starostę Złotoryjskiego została zaskarżona przez mieszkańców i mieszkanki do Samorządowego Kolegium odwoławczego w powodu jej rażącej niezgodności z prawem, zwłaszcza z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz decyzją środowiskową z 2009, która jako jedyna była podjęta z dopuszczeniem do głosu społeczności lokalnej. Na wszystkich pozostałych etapach postępowania, w sprawie dotyczącej ochrony środowiska, tego głosu społeczeństwu odmówiono.
4.Nieodwracalne straty dla społeczności lokalnej
Realizacja projektu wpłynie negatywnie na jakość życia mieszkańców i mieszkanek, spadek wartości nieruchomości oraz atrakcyjność turystyczną regionu. W interesie społecznym jest ochrona wód powierzchniowych i podziemnych u źródeł zlewni dwóch najważniejszych rzek, położonych w Światowym Geoparku UNESCO Kraina Wygasłych Wulkanów. Tego rodzaju przedsięwzięcia są sprzeczne z misją UNESCO, która zakłada zrównoważony rozwój przy pełnym poszanowaniu lokalnych zasobów środowiska.
W związku z powyższym imieniu społeczności lokalnej oraz w trosce o zachowanie unikalnych zasobów Światowego Geoparku UNESCO Kraina Wygasłych Wulkanów wnoszę o:
- Przeprowadzenie szczegółowej analizy środowiskowej, uwzględniającej wpływ
kumulatywny realizowanych w regionie przedsięwzięć na środowisko. - Wstrzymanie realizacji planowanego przedsięwzięcia do czasu rozpatrzenia wszystkich zgłoszonych wątpliwości, zwłaszcza potencjalnego wpływu na obszar Natura 2000 i zanieczyszczenie wód gruntowych.
- Podjęcie działań zmierzających do harmonizacji aktów prawnych lokalnych, które w obecnym kształcie są niespójne i umożliwiają różne interpretacje zapisów, dotyczących ochrony środowiska.
- Uwzględnienie głosu społeczności lokalnej i organizacji eksperckich w procesie
decyzyjnym.
Z wyrazami szacunku,
Małgorzata Tracz
Posłanka na Sejm RP
