Instytucje bankowe będą miały możliwość wglądu w zdjęcia przechowywane w Rejestrze Dowodów Osobistych

Nowe przepisy utrudnią kradzież tożsamości – Prezydent podpisał ustawę

W ubiegłym tygodniu Prezydent RP podpisał nowelizację ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Nowe przepisy umożliwią bankom porównywanie zdjęcia z dowodu osobistego z fotografią znajdującą się w Rejestrze Dowodów Osobistych.

Zmiana ta ma istotne znaczenie z punktu widzenia bezpieczeństwa obywateli. Ustawa stanowi istotny krok w kierunku ograniczenia przypadków kradzieży tożsamości i wyłudzeń.

Niestety, zanim nowe regulacje wejdą w życie, minie jeszcze kilka miesięcy, wymagają one przygotowania odpowiednich rozwiązań technicznych oraz wdrożenia przez instytucje finansowe.

Kiedy bank zobaczy Twoje zdjęcie z dowodu?

Nowelizacja ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne wprowadza mechanizm, który umożliwi bankom (oraz innym uprawnionym instytucjom) dostęp do zdjęcia znajdującego się w Rejestrze Dowodów Osobistych (RDO), ale tylko w określonych sytuacjach i po spełnieniu konkretnych warunków.

Jak to będzie działać?

• Dwuetapowa weryfikacja:
  Dostęp do fotografii będzie możliwy wyłącznie po wcześniejszym potwierdzeniu poprawności danych z dowodu osobistego. jeżeli dane okażą się zgodne z rejestrem, system udostępni usługodawcy (np. bankowi) zdjęcie posiadacza dokumentu.
• Brak zgodności = brak zdjęcia:
  W przypadku negatywnego wyniku weryfikacji instytucja zostanie poinformowana, które z danych nie zgadzają się z rejestrem lub czy dowód został unieważniony. W takim przypadku zdjęcie nie będzie udostępnione.
• Ograniczenie do ważnych dokumentów:
  Udostępniona może być wyłącznie fotografia z ostatniego wydanego dowodu osobistego, który jest istotny w dniu przeprowadzania weryfikacji. Nie będzie możliwe pozyskanie zdjęcia z dokumentu unieważnionego lub przeterminowanego.
• Kto udostępnia zdjęcia?
  Za realizację usługi odpowiadać będzie Minister Cyfryzacji.

Nowe przepisy pomogą w walce z fałszywymi dokumentami

Wprowadzone rozwiązanie prawne może znacząco ograniczyć nadużycia związane z tzw. dokumentami kolekcjonerskimi, fałszywkami do złudzenia przypominającymi prawdziwe dowody osobiste. Banki od lat zabiegały o możliwość weryfikacji fotografii z Rejestru Dowodów Osobistych, traktując to narzędzie jako najważniejszy element w walce z kradzieżą tożsamości.

Dostęp do zdjęć z RDO będą mieć nie tylko banki, ale także inne podmioty realizujące usługi wymagające potwierdzenia tożsamości. Zgodnie z nowelizacją, uprawnione do tego będą również:

• dostawcy usług telekomunikacyjnych,
• dostawcy usług płatniczych,
• spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK-i),
• kwalifikowani dostawcy usług zaufania,
• kredytodawcy,
• podmioty wydające środki identyfikacji elektronicznej,
• firmy inwestycyjne,
• towarzystwa funduszy inwestycyjnych.

Dzięki tym zmianom, procesy weryfikacji tożsamości staną się nie tylko bardziej wiarygodne, ale także bezpieczniejsze dla klientów.

Dostęp do zdjęć z RDO to tylko część zmian – nowelizacja ustawy o informatyzacji ma szerszy zakres

Choć kwestia dostępu do fotografii z Rejestru Dowodów Osobistych (RDO) wzbudziła największe zainteresowanie opinii publicznej, nie jest ona ani jedynym, ani najważniejszym elementem nowelizowanej ustawy.

Nowe przepisy mają przede wszystkim na celu uproszczenie zasad udostępniania danych z rejestrów prowadzonych przez ministra adekwatnego do spraw informatyzacji, m.in.:

• Rejestr Danych Kontaktowych Osób Fizycznych,
• Centralną Ewidencję Pojazdów i Kierowców (CEPiK),
• Rejestr Zastrzeżeń Numerów PESEL,
• Rejestr PESEL,
• Rejestr Stanu Cywilnego,
• Rejestr Dokumentów Paszportowych,
• Rejestr Dowodów Osobistych (RDO).

Ustawa wprowadza również możliwość odpłatnego udostępniania wybranym podmiotom, w tym bankom — danych dotyczących serii, numerów i dat ważności ważnych dowodów osobistych ich klientów. Ma to umożliwić weryfikację aktualności dokumentów oraz ich automatyczną aktualizację w systemach tych instytucji. Dostęp do tych danych obejmuje także nowe dokumenty wydane np. w związku ze zmianą nazwiska czy utratą poprzedniego dowodu.

Szybkie tempo prac legislacyjnych nad ustawą może budzić zaskoczenie, projekt trafił do Sejmu 14 maja, a już pod koniec czerwca procedowany był w Senacie. 21 lipca dokument został przekazany do podpisu Prezydentowi.

Warto jednak zaznaczyć, iż przepisy nie zaczną obowiązywać od razu. Wejście w życie większości zapisów zostało odłożone w czasie, aby umożliwić odpowiednie przygotowania organizacyjne i techniczne.

Kluczowe pytanie – od kiedy nowe przepisy zaczną obowiązywać?

Ustawa wejdzie w życie 14 dni po jej ogłoszeniu, jednak przepisy dotyczące udostępniania fotografii z Rejestru Dowodów Osobistych (RDO) zaczną obowiązywać dopiero od 30 czerwca 2026 roku. Można przypuszczać, iż Ministerstwo Cyfryzacji potrzebuje tego czasu w przygotowanie i uruchomienie odpowiedniej usługi.

Z kolei z pewnym opóźnieniem, bo w kwietniu 2026 roku, zaczną obowiązywać przepisy dotyczące rejestru podróżujących. Nowy rejestr zastąpi dotychczasowe, prowadzone fakultatywnie przez konsulów wykazy polskich obywateli przebywających w okręgu konsularnym, upraszczając i standaryzując te informacje.

/TL/