Hiszpania mogła uniknąć awarii. Australia pokazała jak

Awaria systemu – 15 GW zniknęło w pięć sekund

Do blackout’u doszło w poniedziałek o godzinie 12:25 czasu lokalnego. Jak poinformował operator systemu przesyłowego Red Eléctrica de España (REE), przyczyną była „utarta generacji” w skali przekraczającej zdolności absorpcyjne systemu.

Premier Pedro Sánchez ujawnił, iż „o godzinie 12:33 z systemu nagle zniknęło 15 GW mocy. Nigdy wcześniej coś takiego nie miało miejsca”.

Źródła OZE dominowały w czasie awarii

Dane REE pokazują, iż w momencie przywracania dostaw energii ponad 75% generacji pochodziło z OZE. Wieczorem, gdy udział fotowoltaiki naturalnie spadł, uruchomiono elektrownie gazowe i parowe.

Premier Sánchez podkreślił, iż elektrownie jądrowe nie zapewniły większej odporności na awarię.

Dodał, iż ich obecna nieaktywność to efekt decyzji właścicieli, którzy uznają je za niekonkurencyjne wobec OZE.

Rozproszone źródła zapewniły ciągłość zasilania

Pomimo ogólnokrajowej awarii, niektóre firmy i gospodarstwa domowe zachowały zasilanie dzięki lokalnym systemom opartym na magazynach energii i fotowoltaice.

Siedziba firmy – budynek CIne – korzysta z mikrosieci opartej na źródłach odnawialnych oraz baterii, które zapewniają nieprzerwane dostawy. Infrastruktura Norvento nie przechodzi w tryb zerowy jak generatory dieslowskie, dzięki zastosowaniu inteligentnych przekształtników.

Również latarnie i sygnalizacja uliczna zasilane panelami PV funkcjonowały bez zakłóceń.

REE analizuje dwie fale odłączeń źródeł

Dyrektor ds. operacyjnych REE, Eduardo Prieto, poinformował, iż wystąpiły dwa epizody odłączeń generacji – o godz. 12:00 i 12:32. Pierwszy udało się opanować, ale drugi – po 1,5 sekundy – doprowadził do blackoutu. System nie był w stanie poradzić sobie z tak gwałtownym zakłóceniem.

Prieto zaznaczył, iż przez cały czas trwa analiza danych telemetrycznych. Ustalono jednak, iż chwilowo w systemie nie pracowała żadna elektrownia.

Eksperci: brak magazynów pogłębił kryzys

Według Alexa Schocha z firmy Octopus Energy, blackout w Hiszpanii przypomina wydarzenia z Australii Południowej z 2016 r., gdzie także doszło do przerwy w dostawie energii na skutek braku elastyczności systemu.

Zauważył, iż brak magazynów energii oraz powolna reakcja źródeł gazowych i wodnych sprawiły, iż system nie zdołał się ustabilizować. Sytuację pogorszyły niskie poziomy bezwładności – aż 70% energii w momencie awarii pochodziło z OZE.

Lekcja z Australii: magazyny energii działają w setne sekundy

Schoch przypomniał, iż wdrożenie bateryjnego magazynu Tesli w Hornsdale pozwoliło reagować na zakłócenia w ciągu 0,14 sekundy. Dla porównania – klasyczne źródła potrzebują minut.

Dzięki takiej technologii, Australia Południowa zwiększyła udział OZE z 41% do średnio 72% bez poważnych przerw w dostawach.

Schoch rekomenduje, by Hiszpania wyznaczyła cel: 20 GW bateryjnych magazynów do 2030 r., wdrożyła mechanizmy zarządzania częstotliwością i syntetyczną bezwładnością oraz otworzyła rynek dla domowych magazynów i VPP.

Reakcja rządu: dochodzenie, interwencja, zmiany

Pedro Sánchez ogłosił, iż celem numer jeden było pełne przywrócenie stabilności systemu. Drugim priorytetem jest poznanie przyczyn awarii. W tym celu powołano komisję dochodzeniową, w skład której wchodzi m.in. CNMC. Rząd zwróci się również do Komisji Europejskiej o niezależny raport.

Operatorzy prywatni mają zostać pociągnięci do odpowiedzialności, jeżeli zostaną wykazane ich zaniedbania.

Zobacz również:

Źródła: Alex Schoch (Octopus Energy), pv-magazine.com, oprac. własne.