Groźne skutki suszy. Kwiecień 2025 drugim najcieplejszym w historii pomiarów

Kwiecień 2025 roku zapisał się jako drugi najcieplejszy kwiecień w historii pomiarów meteorologicznych w Polsce – poinformował Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW). Eksperci alarmują: oprócz rekordów temperatury obserwujemy także poważny deficyt opadów i skutki postępującej suszy.

Kwiecień z rekordami temperatury

Jak wynika z danych programu Copernicus Climate Change Service (C3S), realizowanego przez Europejskie Centrum Średnioterminowych Prognoz Pogody na zlecenie Komisji Europejskiej, najwyższą temperaturę w Polsce odnotowano 29 kwietnia 2024 roku w Słupcy (woj. wielkopolskie) – aż 32,5°C. Z kolei w kwietniu 2025 roku najcieplejszym dniem był 17 kwietnia, kiedy w Łebie słupki rtęci wskazały 29,6°C.

Średnia temperatura powietrza w Polsce w kwietniu 2025 roku wyniosła 14,96°C, co oznacza odchylenie o 0,6°C powyżej normy z lat 1991–2020. W skali całej Europy średnia temperatura była niższa i wyniosła 9,38°C. Tegoroczny kwiecień IMGW zakwalifikował jako „anomalnie ciepły”.

Zmienne masy powietrza i niestabilna pogoda

Dr Dawid Biernacik z Zakładu Meteorologii i Klimatologii IMGW-PIB wyjaśnia, iż tak wysokie temperatury w kwietniu to efekt zmienności napływających mas powietrza. – Wiosna w Polsce charakteryzuje się dużą zmiennością pogodową. Cyrkulacja atmosferyczna w tym okresie często przebiega w kierunku północ-południe, co powoduje nagłe napływy zimnego lub bardzo ciepłego powietrza – tłumaczy.

Ekspert dodaje, iż historyczne dane potwierdzają zmianę klimatu – średnia temperatura kwietnia od 1951 roku wzrosła o ponad 6°C. – Dziś kwiecień ze średnią 14–15°C to anomalia, ale może stać się nową normą – ostrzega klimatolog.

Dalsza część tekstu jest pod wywiadem z Marią Andrzejewską, UNEP/GRID-Warszawa

Postępująca susza i brak opadów

Kwiecień 2025 był nie tylko ciepły, ale także wyjątkowo suchy. Analizy hydrologiczne IMGW wskazują, iż na większości obszaru kraju sumy opadów były znacznie niższe od normy wieloletniej. Najniższe wartości zanotowano w Kołobrzegu – zaledwie 7,4% normy. Wyjątkiem było Lesko, gdzie opady osiągnęły 137,1% normy.

– Od początku roku obserwujemy poważny niedobór opadów, który nie sprzyja wegetacji roślin. Kwiecień od lat jest miesiącem stosunkowo suchym, a w 2025 roku opady stanowiły jedynie 60% normy – zauważa dr Biernacik. IMGW szacuje, iż od 1951 roku wysokość opadów w kwietniu spadła o 8,1 mm, co odpowiada aż 22,3% normy z lat 1991–2020.

Maj poniżej normy, ale nadejdzie ocieplenie

Do 19 maja średnia temperatura w Polsce była aż o 3,2°C niższa niż zazwyczaj. – w tej chwili maj jest wyjątkowo chłodny. Średnia temperatura dla tego miesiąca to zwykle 13,5°C, a w tym roku wynosi kilka ponad 10°C – informuje IMGW. Eksperci prognozują jednak, iż końcówka maja przyniesie wyraźne ocieplenie.

Susza uderza w sport

Brak opadów ma realne konsekwencje. Wiosną 2025 roku Jezioro Maltańskie w Poznaniu – jeden z najważniejszych akwenów sportów wodnych w Polsce – nie zostało w pełni napełnione. Regaty planowane na kwiecień odwołano, a dziesiątki sportowców napotkały trudności w treningach.

Płonął Biebrzański Park Narodowy

Znacznie groźniejsze skutki przyniosła susza w Biebrzańskim Parku Narodowym, gdzie wiosną wybuchł trwający 11 dni pożar. Według analiz wykonanych przez pracowników parku, spaleniu uległy cenne zbiorowiska roślinne, w tym siedliska chronionych gatunków, jak brzoza niska czy szuwary turzycowe. Zagrożone były również leśne siedliska priorytetowe Natura 2000 w rejonie Czerwonego Bagna – jednego z najstarszych rezerwatów przyrody w Polsce.

Pożar objął obszary lęgowe i żerowiska wielu rzadkich gatunków ptaków, takich jak wodniczka, dubelt, derkacz, orlik grubodzioby czy błotniaki. Ucierpiały również drobne ssaki, gady, płazy oraz bezkręgowce, dla których torfowiska są kluczowym środowiskiem życia.

Przykład mylenia pogody z klimatem

Biebrza płonęła w tym roku wczesną wiosną 11 dni, więc w zasadzie ma Pan rację. Przypominam, iż są to mokradła. https://t.co/fcwHQwiQ1q

— Piotr Kuterba (@zussini) May 23, 2025

“>

Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym

Dane satelitarne i analizy klimatu

Publikowane przez IMGW i program Copernicus Climate Change Service analizy opierają się na danych ERA5 – komputerowych modelach klimatycznych i miliardach pomiarów z całego świata, zbieranych od 1940 roku. Comiesięczne biuletyny C3S dokumentują zmiany w globalnym klimacie, m.in. średnie temperatury, opady, zasięg pokrywy lodowej czy zmienne hydrologiczne.

Najnowsze dane wskazują jednoznacznie: zmiany klimatu są faktem i dotykają Polski coraz bardziej. Coraz częstsze anomalie pogodowe, rekordowe temperatury i postępująca susza powinny być sygnałem alarmowym dla decydentów, samorządów i każdego z nas.

Źródła: naukawpolsce.pl, portalsamorządowy.pl, Biebrzański Park Narodowy, Radio Białystok/Youtube

Te teksty też mogą Cię zainteresować:

Przelotne deszcze nie ratują przed wodnym kryzysem. Dotyka 65 mln Europejczyków

Kleszcze w Warszawie: Miasto jest nasze. Przez ocieplenie klimatu owady atakują stolicę

Zmiany środowiskowe a światowa gospodarka. Jak będzie?

Konflikty wodne na świecie – narastające zagrożenie