2 godzin temu
Ogrodzenie o długości 1,2 km dzielące Hiszpanię i Gibraltar ma zostać zlikwidowane w styczniu 2026 r., co pozwoli znieść codzienne kontrole 15 000 pracowników przygranicznych, którzy każdego dnia przekraczają granicę z Hiszpanii do Gibraltaru.
Nazwane przez hiszpańskiego ministra spraw zagranicznych José Manuela Albaresa „ostatnią ścianą w Europie Zachodniej”, zniesienie kontroli granicznych stanowi najważniejszy element szerszego porozumienia po brexicie, osiągniętego w czerwcu między Londynem, Brukselą i Madrytem.
Likwidacja la Verja (ogrodzenia), które oddziela Gibraltar od hiszpańskiego miasta La Línea de la Concepción w prowincji Kadyks, wymaga jeszcze finalizacji projektu porozumienia i jego zatwierdzenia przez Komisję Europejską.
Porozumienie przewiduje zniesienie kontroli tożsamości dla 15 tys. mieszkańców Hiszpanii pracujących w Gibraltarze, co ma najważniejsze znaczenie dla gospodarki eksklawy. W porcie i na lotniskach Gibraltaru pozostaną jednak podwójne kontrole paszportowe – zarówno hiszpańskie (Schengen), jak i brytyjskie.
Dokument znosi również kontrole towarów przepływających między obydwoma terytoriami i tworzy podstawę do przyszłej współpracy w zakresie handlu, bezpieczeństwa oraz podatków między Unią Europejską, władzami hiszpańskimi i gibraltarskimi.
Hiszpania podzielona co do Gibraltaru
W Madrycie rząd uznał porozumienie za historyczne i mające na celu „zagwarantowanie przyszłego dobrobytu całego regionu”. Opozycja natomiast potępiła je jako polityczną zdradę i rezygnację z roszczeń terytorialnych wobec spornej enklawy.
Hiszpańska centroprawicowa Partia Ludowa „nie zaprzestanie domagać się suwerenności nad Gibraltarem” – zapowiedział lider ugrupowania Alberto Núñez Feijóo, dodając, iż każde porozumienie w tej sprawie „musi być poparte przez parlament”.
Hiszpania odstąpiła Gibraltar Brytyjczykom w 1713 r. na mocy traktatu z Utrechtu i wielokrotnie podejmowała próby odzyskania kontroli nad tym terytorium – najpierw drogą militarną, a później dyplomatyczną.
W referendum z 2002 r. niemal 99 proc. mieszkańców Gibraltaru opowiedziało się przeciwko jakimkolwiek planom przewidującym wspólną suwerenność z Hiszpanią.
