Gminna linia nie połączy już Walimia ze Świdnicą. Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła nieprawidłowości

Zdjęcie: Świdnickie centrum przesiadkowe (archiwum)

Od stycznia 2025 roku gminne przewozy między Walimiem a Świdnicą nie będą już realizowane, a istniejące połączenie zostanie skrócone do Zagórza Śląskiego. Taką decyzję władze gminy Walim podjęły w związku z wynikami kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli.

Świdnickie centrum przesiadkowe (archiwum)

Podczas kontroli Najwyższej Izby Kontroli, którą przeprowadzono na początku 2024 roku, przyglądano się przewozom realizowanym na zlecenie gminy Walim na trasie Walim – Jugowice – Zagórze Śląskie – Świdnica, trasie Glinno – Zagórze Śląskie – Niedźwiedzica – Wałbrzych, a także Wałbrzych – Jedlina-Zdrój – Walim. W wystąpieniu pokontrolnym stwierdzono, iż „Urząd Gminy Walim nie w pełni prawidłowo realizował zadanie własne gminy dotyczące zapewnienia lokalnego transportu zbiorowego”.

– Najistotniejsze zastrzeżenia NIK budziło przede wszystkim rozpoczęcie w lipcu 2022 roku świadczenia usługi transportu zbiorowego na trasie Walim – Jugowice – Zagórze Śląskie – Świdnica (i z powrotem), bez uzyskania koniecznej w tym celu uchwały Rady Gminy Walim. Nie zawarto także stosownych porozumień z gminami, przez obszar których przebiegała trasa zorganizowanych przewozów osób – wskazano w komunikacie NIK. Zdaniem kontrolerów, gmina Walim była zobligowana do zawarcia w tym zakresie międzygminnych porozumień ze Świdnicą oraz gminą Świdnica. Wątpliwości kontrolerów wzbudziła też kwestia realizowania przewozów przez gminną Administrację Budynków Komunalnych. Ich zdaniem prowadzona przez spółkę ABK usługa przewozu osób na trasie Walim – Jugowice – Zagórze Śląskie – Świdnica miała charakter komercyjny, co naruszało ustawowe ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej przez samorząd gminny poza sferą użyteczności publicznej.

W toku kontroli wójt gminy Walim wyjaśniał, iż zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, a dostęp do miejsc pracy, edukacji, kultury itp. jest zbiorową potrzebą mieszkańców gminy Walim. – Według wójta, gdyby nie możliwość komunikacji z ościennymi miastami mieszkańcy Gminy Walim zmuszeni byliby do przesiedleń. Dodał, iż przeciwdziała w ten sposób wykluczeniu komunikacyjnemu mieszkańców, a transport jedynie do granicy administracyjnej gminy nie rozwiązałby tych problemów. Wójt stwierdził ponadto, iż zbiorowy transport publiczny jest zadaniem o charakterze użyteczności publicznej i wynika z realnych potrzeb mieszkańców, w związku z czym Gmina Walim zaspokaja te potrzeby na postawie art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej – przywołano w materiałach pokontrolnych.

NIK nie przychyliła się do tej argumentacji. – Prowadzona przez ABK sp. z o.o. działalność komercyjna w zakresie usług przewozowych, na terenie trzech gmin, wykracza poza obszar dopuszczony dla samorządów gminnych, bowiem nie należy do zadań własnych (zleconych) Gminy Walim, nie można tej działalności zaliczyć do zadań o charakterze użyteczności publicznej (…) Prowadzenie przez ABK sp. z o.o. działalności komercyjnej w zakresie usług przewozowych nie mieści się w katalogu przypadków ustalonych przepisem art. 10 ust. 1-3 ustawy o gospodarce komunalnej, w których samorząd gminny może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej (…) Nie można także znaleźć argumentów pozwalających zaliczyć działalność komercyjną prowadzona przez ABK sp. z o.o. w zakresie usług przewozu osób jako istotną dla rozwoju Gminy Walim. Usługi tego rodzaju, wykonywane wcześniej na podobnej trasie, były bowiem przedmiotem zamówień ze strony Gminy Walim realizowanych w formie i trybie przewidzianym przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych – wskazano w wystąpieniu.

We wnioskach pokontrolnych NIK wezwała wójta gminy Walim do zawarcia stosownych porozumień z gminami, przez obszar których przebiegają połączenia komunikacji publicznej, do przygotowania projektów uchwał Rady Gminy dotyczących świadczenia usług transportu zbiorowego, a także do niezwłocznego podjęcia działań „zmierzających do doprowadzenia działalności ABK sp. z o.o. do stanu zgodnego z ustawą o samorządzie gminnym i ustawą o gospodarce komunalnej”. To oznacza komunikacyjne zmiany na trasie łączącej Walim ze Świdnicą.

– Z przykrością informujemy, iż od stycznia 2025 roku komunikacja publiczna na trasie Rzeczka – Świdnica – Rzeczka obsługiwana przez Administrację Budynków Komunalnych sp. z o.o. w Walimiu, nie będzie realizowana. Kursy busów będą odbywały się wyłącznie do Zagórza Śląskiego, gdzie zostaną skoordynowane z rozkładami jazdy pociągów na stacji kolejowej. Decyzja ta została podjęta w wyniku kilku istotnych czynników: 1) Kontrola Najwyższej Izby Kontroli w 2024 roku wykazała, iż komunikacja publiczna gminy Walim nie może wykraczać poza granice administracyjne gminy. 2) W wyniku nieszczęśliwego wypadku uszkodzeniu uległ jeden z busów obsługujących trasę, co dodatkowo utrudniło jej dalsze funkcjonowanie – przekazano w komunikacie Urzędu Gminy Walim.

– Rozumiemy, iż jest to trudna zmiana dla mieszkańców, jednak wierzymy, iż istniejąca komunikacja z Wałbrzychem (autobusy miejskie) oraz ze Świdnicą (połączenia kolejowe) będzie w stanie sprostać Państwa potrzebom transportowym – dodano.

/mn/