Według najnowszego raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), globalny popyt na węgiel osiągnął plateau i do 2030 roku może zacząć stopniowo maleć. Dokument Coal 2025 analizuje obecne trendy rynkowe oraz prognozuje popyt, podaż i handel węglem na świecie oraz w poszczególnych regionach do końca dekady.
Rekordowy rok 2025 i pierwsze symptomy zmian
IEA przewiduje, iż w 2025 roku światowy popyt na węgiel wzrośnie o 0,5%, osiągając rekordowe 8,85 miliarda ton. Jednak już w kolejnych latach przewidywany jest stopniowy spadek, a do 2030 roku konsumpcja węgla ma wrócić do poziomu z 2023 roku.
W 2025 roku odnotowano nietypowe zmiany w największych rynkach. W Indiach, w wyniku wczesnego i intensywnego monsunu, zużycie węgla spadło po raz trzeci w ciągu pięciu dekad. W Stanach Zjednoczonych wyższe ceny gazu ziemnego i działania opóźniające zamykanie elektrowni węglowych spowodowały wzrost konsumpcji tego surowca. W Unii Europejskiej po dwóch latach dwucyfrowych spadków, popyt na węgiel uległ zmniejszeniu już tylko nieznacznie. W Chinach, które odpowiadają za ponad połowę globalnego zużycia, popyt pozostał na poziomie z 2024 roku.
Rosnąca rola OZE, gazu i atomu
Kluczowym czynnikiem spadku popytu na węgiel jest transformacja sektora elektroenergetycznego. Już dziś dwie trzecie globalnej konsumpcji węgla przypada na produkcję energii elektrycznej. Dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii, stabilny wzrost energetyki jądrowej oraz rosnąca podaż skroplonego gazu ziemnego powodują, iż od 2026 roku produkcja energii z węgla będzie się systematycznie zmniejszać. W przemyśle popyt na węgiel pozostanie bardziej odporny na zmiany.
Chiny i Indie: różne ścieżki rozwoju
Chiny, jako największy konsument węgla na świecie, planują osiągnąć szczyt zużycia tego surowca do 2030 roku, przyspieszając rozwój OZE. Jednocześnie Indie mają odnotować największy wzrost zużycia w liczbach bezwzględnych – średnio o 3% rocznie, co oznacza wzrost o ponad 200 mln ton do końca dekady. Najszybszy procentowy wzrost przewidywany jest w Azji Południowo-Wschodniej – powyżej 4% rocznie.
Niepewności i czynniki ryzyka
IEA podkreśla, iż perspektywy rynku węgla są obarczone dużą niepewnością. Szybszy wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną w Chinach, wolniejsza integracja OZE lub większe inwestycje w zgazowanie węgla mogą spowodować, iż globalny popyt przekroczy obecne prognozy. Ponadto, tempo wzrostu zapotrzebowania na energię, polityka poszczególnych państw oraz procesy zastępowania węgla innymi źródłami energii będą miały istotny wpływ na przyszłość tego rynku.
Pomimo nietypowych trendów na kilku kluczowych rynkach węgla w 2025 roku, nasza prognoza na kolejne lata nie zmieniła się znacząco w porównaniu z rokiem ubiegłym: spodziewamy się, iż globalny popyt na węgiel osiągnie plateau, zanim zacznie się stopniowo obniżać do 2030 roku.
– Keisuke Sadamori, Dyrektor ds. rynków energii i bezpieczeństwa w IEA
Handel i produkcja: zmiany na mapie świata
W ostatnich latach chiński popyt na węgiel łagodził spadek importu w krajach takich jak UE, Japonia czy Korea. Jednak w 2025 roku Chiny ograniczyły import z powodu nadpodaży i słabego popytu, co według IEA będzie się utrzymywać do 2030 roku, prowadząc do globalnego spadku handlu węglem. W segmencie węgla metalurgicznego prognozowane są lepsze perspektywy, głównie ze względu na rosnące zapotrzebowanie Indii związane z rozwojem przemysłu stalowego.
Przy niskim popycie, dużych zapasach i niższych cenach, IEA przewiduje spadek wydobycia węgla w większości krajów-producentów, w tym w Chinach i Indonezji. Wyjątkiem pozostaną Indie, gdzie produkcja będzie rosła, by ograniczyć zależność od importu.
Źródło: IEA
