Ministerstwo Rozwoju i Technologii przygotowuje się do wdrożenia globalnego podatku minimalnego od początku 2025 roku. Jest to odpowiedź na wymogi Unii Europejskiej, której celem jest walka z praktykami optymalizacji podatkowej stosowanymi przez międzynarodowe korporacje. Reforma ma na celu wyrównanie szans między przedsiębiorstwami, eliminując niesprawiedliwość wynikającą z wykorzystywania rajów podatkowych.
Fot. Warszawa w Pigułce / Shutterstock
Kogo obejmie nowy podatek
Nowe przepisy będą dotyczyć wyłącznie największych firm na rynku – tych osiągających roczne obroty przekraczające 750 milionów euro. Przedsiębiorstwa te zostaną zobowiązane do płacenia efektywnego podatku dochodowego w wysokości minimum 15 procent. Rozwiązanie to nie tylko ograniczy przenoszenie zysków do rajów podatkowych, ale również poprawi konkurencyjność między firmami działającymi w różnych jurysdykcjach podatkowych.
Wprowadzenie takich przepisów ma również umożliwić krajom, w których korporacje generują swoje przychody, czerpanie większych korzyści z ich działalności. Jest to odpowiedź na problem, w którym globalne firmy płacą minimalne podatki lub nie płacą ich wcale, pomimo ogromnych zysków.
Koniec ulg, początek grantów
Zmiany te wpłyną na dotychczasowy system zachęt inwestycyjnych. Ministerstwo Rozwoju i Technologii zapowiedziało, iż ulgi podatkowe w specjalnych strefach ekonomicznych zostaną zastąpione systemem grantów gotówkowych. Wysokość takich grantów będzie uzależniona od kilku kluczowych czynników:
- skali inwestycji,
- lokalizacji projektu,
- spełnienia kryteriów jakościowych, takich jak tworzenie miejsc pracy czy inwestycje w technologie przyszłości.
To podejście ma na celu utrzymanie konkurencyjności Polski jako miejsca przyjaznego dla zagranicznych inwestorów, dostosowując jednocześnie przepisy do nowych zasad podatkowych.
Trudności implementacyjne
Proces wdrażania nowych regulacji wiąże się z istotnymi trudnościami. Polska, podobnie jak inne kraje Unii Europejskiej, musi dostosować prawo krajowe do skomplikowanych wymagań unijnych. Opóźnienia w implementacji dyrektywy spowodowały, iż Komisja Europejska wszczęła przeciwko Polsce procedurę naruszeniową, kierując sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE.
Wyzwania obejmują nie tylko konieczność zmiany przepisów, ale również stworzenie mechanizmów kontrolnych, które zagwarantują skuteczne egzekwowanie nowych regulacji. Wymaga to współpracy między instytucjami państwowymi oraz inwestycji w infrastrukturę administracyjną.
Globalny wymiar reformy
Globalny podatek minimalny jest częścią szerszego porozumienia międzynarodowego. Został wypracowany przez ponad 140 państw na forum OECD i ma przynieść dodatkowe wpływy podatkowe w wysokości około 150 miliardów dolarów rocznie w skali światowej. Reforma ta ma także wymiar społeczny, ponieważ zmusza największe korporacje do większej odpowiedzialności wobec krajów, w których prowadzą działalność.
Polska odgrywa kluczową rolę w implementacji tego rozwiązania jako istotny uczestnik gospodarczy w regionie. Nowe przepisy pozwolą krajom skuteczniej przeciwdziałać agresywnym praktykom podatkowym, które od lat stanowiły problem dla wielu gospodarek.
Szanse i zagrożenia dla polskiej gospodarki
Eksperci zwracają uwagę na dwojaki wpływ nowych regulacji. Z jednej strony, dodatkowe wpływy do budżetu umożliwią realizację kluczowych projektów, takich jak rozwój infrastruktury, wsparcie programów społecznych czy inwestycje w innowacje technologiczne. To może przyczynić się do poprawy jakości życia obywateli oraz wzmocnienia polskiej gospodarki.
Z drugiej strony, istnieje ryzyko, iż część inwestorów, zwłaszcza z branż o niskich marżach, zdecyduje się na przeniesienie działalności do państw oferujących bardziej korzystne warunki podatkowe. Dlatego najważniejsze jest wdrożenie działań, które zminimalizują negatywne skutki tych zmian:
- Poprawa infrastruktury – lepsza sieć dróg, kolei i technologii komunikacyjnych uczyni Polskę bardziej atrakcyjną dla inwestorów,
- Uproszczenie procedur administracyjnych – zmniejszenie biurokracji i przyspieszenie realizacji inwestycji,
- Wsparcie sektora badań i rozwoju – inwestycje w innowacje mogą zapewnić długoterminową przewagę konkurencyjną.
Przyszłość reformy
Przyszłość globalnego podatku minimalnego w Polsce zależy od skuteczności jego implementacji oraz umiejętności efektywnego wykorzystania dodatkowych wpływów podatkowych. najważniejsze będzie znalezienie równowagi między potrzebami budżetowymi a utrzymaniem atrakcyjności inwestycyjnej kraju.
Reforma ta jest bezprecedensowym krokiem w kierunku większej sprawiedliwości podatkowej na świecie. Polska, angażując się w ten proces, ma szansę nie tylko zwiększyć swoje wpływy budżetowe, ale także wzmocnić swoją pozycję jako nowoczesnej, odpowiedzialnej gospodarki. Sukces tej inicjatywy wymaga jednak konsekwentnych działań oraz ścisłej współpracy między sektorem publicznym i prywatnym.