2 dni temu
Nowe inicjatywy integracyjne, rozwój handlu i inwestycji, włączenie Afganistanu oraz wspólne działania na rzecz bezpieczeństwa wodnego – to najważniejsze propozycje Szawkata Mirzijojewa zaprezentowane podczas Siódmego Spotkania Konsultacyjnego Przywódców Azji Środkowej.
Prezydent Uzbekistanu, Szawkat Mirzijojew, zaproponował przekształcenie dotychczasowych regionalnych szczytów konsultacyjnych w strategiczny format pod nazwą „Wspólnota Azji Środkowej”. Biuro prasowe Mirzijojewa poinformowało, iż jego zdaniem pozwoliłoby to znacząco wzmocnić współpracę między państwami regionu. Inicjatywa została przedstawiona podczas Siódmego Spotkania Konsultacyjnego Szefów Państw Azji Środkowej w Taszkencie.
Spotkanie odbyło się 16 listopada pod przewodnictwem Szawkata Mirzijojewa, z udziałem przywódców Azerbejdżanu, Kazachstanu, Kirgistanu, Tadżykistanu, Turkmenistanu oraz przedstawiciela Regionalnego Centrum ONZ ds. Dyplomacji Prewencyjnej dla Azji Środkowej.
W swoim wystąpieniu Mirzijojew przedstawił również szereg dodatkowych propozycji. Zaproponował m.in. utworzenie Rady Starszych, składającej się z uznanych autorytetów i osób publicznych, która miałaby wspierać budowanie więzi międzypokoleniowych oraz wzmacnianie solidarności i tożsamości regionalnej.
Jednym z kluczowych celów ma być podniesienie współpracy handlowej, gospodarczej i inwestycyjnej do jakościowo nowego poziomu, w tym zwiększenie obrotów handlowych między państwami regionu 1,5-2 razy. Aby to osiągnąć, konieczne jest usunięcie barier administracyjnych, uproszczenie procedur podatkowych i celnych oraz rozwijanie wspólnego korzystania ze specjalnych stref ekonomicznych i przemysłowych.
Prezydent zaproponował opracowanie i przyjęcie do 2035 roku Kompleksowego Regionalnego Programu Współpracy Handlowo-Gospodarczej, który stworzyłby sprzyjające warunki dla zwiększenia obrotów handlowych. Podkreślił także znaczenie przyjęcia Deklaracji w sprawie Wspólnej Przestrzeni Inwestycyjnej, umożliwiającej stworzenie jednolitego klimatu inwestycyjnego w regionie. Ponadto zaproponował przygotowanie Programu Wspólnych Działań na rzecz Rozwoju Handlu Elektronicznego, obejmującego harmonizację podejść, tworzenie wirtualnych platform handlowych oraz systemów bezpiecznych płatności cyfrowych.
Mirzijojew zwrócił również uwagę na konieczność rozwoju korytarzy transportowych oraz infrastruktury energetycznej, w tym modernizacji elektrowni, linii przesyłowych, dróg i przejść granicznych. Zaproponował utworzenie Rady Rozwoju Infrastruktury na szczeblu wicepremierów, która miałaby koordynować te procesy.
W swoim wystąpieniu prezydent wezwał także do włączenia Afganistanu w projekty regionalne oraz zaproponował jego udział w dialogu dotyczącym wspólnego zarządzania zasobami dorzecza Amu-darii. W kontekście narastających problemów wodnych zaproponował ogłoszenie lat 2026-2036 „Dekadą Praktycznych Działań na rzecz Racjonalnego Użytkowania Wody w Azji Środkowej”.
Jeżeli idzie o współpracę kulturalną i humanitarną Mirzijojew wyraził nadzieję, iż Centrum Cywilizacji Islamskiej w Taszkencie stanie się miejscem naukowej i duchowej inspiracji dla młodzieży. Zaproponował również utworzenie Funduszu Badań Naukowych wspierającego społeczność akademicką oraz rozwój technologii sztucznej inteligencji.
Prezydent Uzbekistanu z zadowoleniem przyjął włączenie Azerbejdżanu – kraju o wspólnych więzach historycznych, rodzinnych oraz kulturowych z regionem – do dialogu. Podkreślił, iż nadrzędnym celem szczytu jest budowanie stabilnej, bezpiecznej i prosperującej Azji Środkowej. „Nasza siła tkwi w jedności, a droga do sukcesu w przyjaźni i współpracy. Tylko jednocząc się, w oparciu o wzajemny szacunek, solidarność i strategiczną wizję, możemy osiągnąć nasze wspólne cele” – podsumował Mirzijojew.
Po zakończeniu obrad przyjęto Wspólne Oświadczenie prezydentów państw regionu i Azerbejdżanu. Podpisano również m.in. apel do państw członkowskich ONZ o poparcie kandydatury Kirgistanu na niestałe członkostwo w Radzie Bezpieczeństwa ONZ w latach 2027–2028; decyzję o pełnym uczestnictwie Azerbejdżanu w Spotkaniu Konsultacyjnym Szefów Państw Azji Środkowej; koncepcję bezpieczeństwa regionalnego i stabilności w Azji Środkowej a także katalog zagrożeń dla bezpieczeństwa w regionie oraz środków zapobiegawczych na lata 2026–2028.
Siódme Spotkanie Konsultacyjne Przywódców Państw Azji Środkowej odbyło się 16 listopada w Taszkencie pod przewodnictwem Szawkata Mirzijojewa, z udziałem liderów Azerbejdżanu, Kazachstanu, Kirgistanu, Tadżykistanu, Turkmenistanu oraz przedstawiciela Regionalnego Centrum ONZ ds. Dyplomacji Prewencyjnej dla Azji Środkowej.
Źródło: Fergan Agency
Opracowanie BIS – Biuletyn Informacyjny Studium
