Transformacja energetyczna w Polsce. KE chce więcej szczegółów o atomie

Polska powinna dostarczyć więcej szczegółów nt. roli energii jądrowej w swoim miksie energetycznym i ambicji rozwijania małych reaktorów SMR - wynika z rekomendacji KE do wysłanej w marcu przez Polskę wstępnej aktualizacji KPEiK do 2030 r. KE chce też harmonogramów budów elektrowni jądrowych.

"Dostarczenie więcej szczegółów o roli energii jądrowej w miksie energetycznym i o ambicjach rozwoju małych reaktorów modułowych SMR, zwłaszcza poprzez pokazanie konkretnych kroków i harmonogramu nowych projektów konstrukcyjnych z uwzględnieniem dywersyfikacji i długoterminowych dostaw materiałów jądrowych, paliwa, części i usług na rzecz tych projektów, a także długoterminowego zarządzania odpadami nuklearnymi" - napisano.

Komisja rekomenduje też ocenę infrastruktury naftowej tj. rafinerii, portów i ropociągów, pod kątem spodziewanego spadku popytu na ropę i przesunięcia się w kierunku mniej emisyjnych alternatyw.

"(Komisja oczekuje) dalszego wyjaśnienia, jak Polska będzie dalej zachęcać do zmniejszania popytu na gaz do 2030 roku" - dodano.

Wśród pozostałych rekomendacji znalazło się m.in. wyznaczenie środków obniżania emisji w transporcie i w sektorach "non-CO2", aby zamknąć przewidywaną lukę 3,6 punktów procentowych brakujących do spełnienia krajowego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych o 17,7 proc. w 2030 r. wobec 2005 r.

Komisja domaga się też m.in., by Polska rozwinęła strategię redukującą ubóstwo energetyczne i przedstawiła strategie i środki na rzecz promocji projektów neutralnych klimatycznie ("net-zero"), włącznie z tymi, które dotyczą sektorów energochłonnych.

Bruksela przypomina też o wyznaczeniu celów redukcji zużycia energii w instytucjach publicznych i wyznaczenie łącznej wielkości planowanej oszczędności energii w okresie do końca grudnia 2030 r.

Na początku kwietnia wiceminister klimatu i środowiska Miłosz Motyka zapowiedział, że MKiŚ chce już w maju przedstawić do konsultacji bardziej ambitny scenariusz Krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu (KPEiK) do 2030 r.

Wstępna wersję aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu (KPEiK) do 2030 r. ze scenariuszem bazowym została wysłana Brukseli na początku marca. Zakłada ona zwiększenie udziału OZE w finalnej konsumpcji energii brutto do 29,8 proc. do 2030 r. 

Zielińska: W resorcie klimatu na transformację energetyczną zaplanowano z KPO ponad 100 mld zł

Wiceminister klimatu i środowiska Urszula Zielińska w piątek podczas przedstawiania informacji bieżącej w Sejmie stwierdziła, że możemy być "technologicznym pociągiem rozwojowym w Europie i na świecie". Wiceminister podkreśliła, że jest to też kwestia podniesienia konkurencyjności gospodarki na arenie europejskiej i międzynarodowej. "Chiny inwestują więcej niż Europa razem wzięta" - zauważyła.

"W Ministerstwie Klimatu i Środowiska zaplanowano łącznie tylko z KPO (Krajowy Plan Odbudowy - PAP) na wsparcie transformacji (energetycznej - PAP) środki w wysokości ponad 100 mld zł" - poinformowała Zielińska.

Podkreśliła, że w ramach negocjacji na forum UE rząd koalicji 15 października zabiega o dwie kwestie: "zapewnienie odpowiedniego finansowania na działania związane z wdrożeniem polityki klimatycznej dla Polski oraz podkreślamy kwestie akceptacji społecznej i w tym szczególnie zapewnienie sprawiedliwej, społecznie włączającej transformacji" - powiedziała.

Dodała, że w tym celu rząd sięga po środki, które udostępnia Polsce Europa. "17 mld zł z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, 50 mld zł z Funduszu Modernizacji, ponad 100 mld zł z dopłat na pozwolenie na emisje z ETS tj. około 24 mld zł rocznie, czyli 2 mld zł miesięcznie, środki z KPO (...) prawie 270 mld zł (...)" - wymieniła Zielińska.

Zwróciła uwagę, że w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) realizuje się obecnie 54 programy priorytetowe z czego 20 dotyczy bezpośrednio zeroemisyjności.

Dodała, że fundusze na elektromobilność to 6 mld zł. W sektorze ciepłownictwa w sumie bieżące projekty w NFOŚiGW opiewają na 19 mld zł i są przygotowywane kolejne.

Wskazała też, że z programu FEniKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę Klimat i Środowisko - PAP) na lata 2021-2027, łącznie "na różne cele" jest ponad 40 mld zł.

Zielińska przypomniała, że z raportu Instytutu Ochrony Środowiska za 2022 r. wynika, że same tylko pożary podtopienia i susze wywołane zmianami klimatycznymi "kosztują Polskę 6 mld zł rocznie". "Te koszty, koszty kryzysu klimatycznego ponoszą głównie rolnicy. Jednym z celów polityki klimatycznej Unii Europejskiej jest zapewnienie bezpieczeństwa i przeciwdziałanie takim stratom" - podkreśliła wiceminister.

15 kwietnia br. do Polski trafiło 6,3 mld euro, czyli ok. 27 mld zł, w ramach pierwszej transzy z Krajowego Planu Odbudowy. Zgodnie z deklaracjami rządu, pieniądze te mają zostać przeznaczone na walkę z zanieczyszczeniami powietrza, internet, transport, rolnictwo.

autor: Anna Bytniewska

ab/ mick/ jz/ gor/