Ministerstwo Klimatu będzie chciało przedłużenia moratorium na wycinkę drzew w wybranych lasach, wyznaczenia lasów społecznych oraz zmian w prowadzeniu gospodarki leśnej. - To najpilniejsze sprawy do wdrożenia w kolejnych tygodniach i miesiącach - powiedziała na czwartkowej (25 kwietnia) konferencji prasowej szefowa resortu Paulina Hennig-Kloska.
Moratorium na wycinkę było pierwszym krokiem w kierunku zmian w zarządzaniu lasami, jakie podjął nowy rząd. Na początku stycznia resort klimatu i środowiska wydał decyzję, w której polecił Lasom Państwowym wstrzymanie wycinek w 10 fragmentach lasów, uznanych za cenne z powodów przyrodniczych i społecznych. Wśród nich były lasy uzdrowiskowe w okolicy Iwonicza-Zdroju, wokół Wrocławia czy w Karpatach.
Na początku tego tygodnia odbyła się zorganizowana przez ministerstwo narada o lasach z udziałem ekspertów, przyrodników, aktywistów, leśników oraz branży drzewnej i innych biznesów związanych z lasami. - Teraz wdrażamy pierwsze konkluzje - powiedziała ministerka na konferencji prasowej.
Przedłużenie moratorium i lasy społeczne
Hennig-Kloska powiedziała na czwartkowej konferencji, że "jeszcze dziś" zwróci się do dyrektora generalnego Lasów Państwowych Witolda Kossa z kilkoma wnioskami. Pierwszy będzie dotyczył sporządzenia planu tworzenia "lasów społecznych". Ma to być zupełnie nowa kategoria ochrony lasów.
- Po naradzie o lasach nie ma wątpliwości, że należy stworzyć nową kategorię lasów ważnych z punktu widzenia społecznego, oddzielnej od ochrony przyrodniczej - powiedziała Hennig-Kloska. W tych lasach korzystanie z nich przez okolicznych mieszkańców ma mieć pierwszeństwo przed gospodarką leśną i pozyskiwaniem drewna. - Chcemy tam ograniczyć wycinki - dodała ministerka.
Ministerstwo zwróci się do dyrekcji lasów o wyznaczenie takich miejsc wokół dziewięciu największych aglomeracji. Na liście są: Warszawa, Łódź, Poznań, Wrocław, Katowice, Kraków, Trójmiasto, Szczecin oraz Bydgoszcz/Toruń. Lasy mają wrócić z konkretnymi propozycjami do 25 czerwca. Konkretne lasy społeczne mają być konsultowane w grupach leśników, obywateli, przyrodników oraz przemysłu drzewnego. Z czasem lasy społeczne mogą powstawać w innych miejscach.
Ministerstwo chce też przedłużenia moratorium (które obowiązuje do połowy roku) na wycinkę w 10 obszarach leśnych, cennych ze względów społecznych i przyrodniczych. - Nie ma wątpliwości, że te ograniczenia wycinek powinny być kontynuowane- mówiła ministerka. Do połowy czerwca ministerstwo będzie oczekiwać na ustosunkowanie się dyrekcji lasów do tego. Uwzględniona ma być ochrona przyrody i głos organizacji społecznych, ale też interes pracowników leśnych w tych regionach.
Dopuszczane są zmiany, jednak w drugiej połowie roku obszar chroniony nie może być mniejszy niż dotychczas. Wiceminister Mikołaj Dorożała powiedział też, że resort liczy z czasem na zwiększanie liczby i powierzchni rezerwatów. Niektóre z nich mogłyby znaleźć się na terenach, które dziś obejmuje moratorium. - Mamy dziś ok. 1500 rezerwatów. Możemy mieć ich kilkaset więcej - stwierdził.
Zmiany w gospodarce leśnej
Trzeci wniosek ministerstwa do lasów dotyczy sprawdzenia przez leśników, czy i w jako sposób możliwe jest ograniczenie rębni zupełnych (całkowita). To jedna z metod pozyskania drewna w lasach, kiedy na większym obszarze wycina się jednocześnie wszystkie drzewa. Inne metody polegają na wycinaniu części (np. najstarszych) drzew i stopniowym "przerzedzaniu" lasu, lub wycinaniu na danym obszarze "dziur", które stanowią ok. 1/3 jego powierzchni.
- Na podstawie rozmów i konsultacji nie mamy wątpliwości, że właśnie rębnie całkowite budzą największy sprzeciw - stwierdziła ministerka. Dorożała wyjaśnił, że chodzi o przeanalizowanie przez LP tego, jak można ograniczyć korzystanie z rębni zupełnych szczególnie tam, gdzie budzą one największy sprzeciw. - W tych miejscach będziemy wspólnie szukać metod, które pozwolą zrezygnować ze zrębów zupełnych - powiedział wiceminister.
Zapowiedziane zmiany mają odbywać się w dużej mierze na podstawie istniejących przepisów i poprzez wewnętrzne regulacje Lasów Państwowych. Jednak w przyszłości zmiany w ochronie lasów oraz udziale społeczeństwa mają zostać trwalej uregulowane poprzez zmianę ustawy. - Ministerstwo przyjęło rozwiązania w tym zakresie i zostaną skierowane do konsultacji międzyresortowych i społecznych - powiedziała Hennig-Kloska. Ustawa ma zakładać m.in. przegląd planów urządzenia lasu (na podstawie których prowadzona jest gospodarka leśna i wycinki w każdym nadleśnictwie).
Ministerstwo zapowiedziało też, że do wewnętrznych konsultacji trafi wkrótce projekt przepisów dot. wykorzystywania drewna w energetyce. Chodzi o to, żeby zakazać spalania w wielkoskalowej produkcji energii pełnowartościowego drewna, które można wykorzystać w inny sposób. To zmiana od dawna postulowana przez organizacje ekologiczne, ale też branżę drzewną. Jedni i drudzy argumentują, że spalanie w elektrowniach całych drzew jest bez sensu i z punktu widzenia ekologii, i gospodarki. Pełnowartościowe drewno powinno trafiać np. do branży meblarskiej, zaś do spalania w kotłach można wykorzystywać najwyżej te ścinki i odpady, które nie mają innego zastosowania.
