Wybory samorządowe 2024. Czym jest tryb wyborczy? O co chodzi? Wyjaśniamy

Z każdą kampanią wyborczą wiąże się walka o serca i głosy wyborców. Niestety nie zawsze ta bitwa jest czysta i przebiega bezproblemowo. Może się wtedy zdarzyć, że przeciwnik zacznie rozpowszechniać o rywalu nieprawdziwe informacje w ramach prowadzonej kampanii wyborczej, która trwa od momentu ogłoszenia zarządzenia o wyborach, a kończy się 24 godziny przed dniem głosowania.

Wybory samorządowe 2024. Czym jest tryb wyborczy? Sprawdźmy

Jeśli więc zdarzy się, że w czasie trwania kampanii wyborczej pojawią się nieprawdziwe informacje w ramach ulotek, plakatów, filmików lub innych form agitacji wyborczej na temat kandydata, może on dochodzić swoich roszczeń w ramach trybu wyborczego. Problematykę tę reguluje art. 111 Kodeksu wyborczego. Zgodnie z jego treścią:

"Jeżeli rozpowszechniane, w tym również w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r.- Prawo prasowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 1914), materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1. zakazu rozpowszechniania takich informacji;
2. przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;
3. nakazania sprostowania informacji;
4. nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;
5. nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;
6. nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100.000 zł na rzecz organizacji pożytku publicznego."

Sąd rozpoznaje sprawę w ciągu 24 godzin. Co dalej?

Jeśli więc będzie miała miejsce któraś z powyższych sytuacji, wniosek rozpoznaje Sąd Okręgowy, który ma na to 24 godziny. Odbywa się to w trybie nieprocesowym. Sprawa może być też rozpoznana pod usprawiedliwioną nieobecność wnioskodawcy lub uczestnika postępowania - oczywiście, jeśli byli we właściwy sposób zawiadomieni o terminie posiedzenia. Postanowienie kończące winno być doręczone wraz z uzasadnieniem niezwłocznie osobie zainteresowanej oraz osobie, która ma być zobowiązana do wykonania postanowienia (art. 111§2 Kodeksu wyborczego).

Od tego postanowienia można się odwołać poprzez złożenie zażalenia w terminie 24 godzin do sądu apelacyjnego. Na wydanie swojego orzeczenia, sąd II instancji ma również 24 godziny. Orzeczenie to jest ostateczne i nie przysługuje od niego skarga kasacyjna. Jest też natychmiast wykonalne. Jeśli orzeczono sprostowanie, odpowiedź lub przeprosiny, to należy je opublikować w ciągu 48 godzin. Następuje to na koszt osoby zobowiązanej. Publikacja nie może być dokonana w dowolnym miejscu, a w prasie, którą sąd wskazał w orzeczeniu. Określony zostaje także termin publikacji.