Dzień Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy

solidarni2010.pl 3 godzin temu

Historia

data:02 października 2024 Redaktor: Redakcja

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 2015 roku ustanowił dzień 2 października Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy. Jak zapisano w uchwale, „Dzięki ofiarnej i pełnej determinacji postawie mieszkańców Warszawy Powstanie Warszawskie trwało aż 63 dni”. Sejm oddał hołd ofiarnym mieszkańcom stolicy Polski, którzy „wspierając walczących powstańców złożyli ofiarę życia” oraz tym, „którzy po kapitulacji Powstania Warszawskiego zostali wypędzeni z miasta i przeszli gehennę obozów koncentracyjnych, niewolniczej pracy i tułaczki”.

Oblężone miasto

W momencie wybuchu Powstania Warszawa liczyła około miliona mieszkańców. W walce z niemieckim okupantem poległo około 16 tysięcy żołnierzy, zginęło od 130 do 200 tysięcy ludności cywilnej. Około jedna trzecia ofiar zginęła wskutek masowych mordów, których sprawcami były oddziały niemieckie, które na początku sierpnia 1944 r. wymordowały ok. 63 tysięcy mieszkańców warszawskiej Woli. Masowe mordy na ludności cywilnej miały miejsce również w innych dzielnicach, takich jak: Służewiec, Mokotów, Marymont, Powiśle, Sadyba, Czerniaków.

Eksodus mieszkańców Warszawy

Po 63 dniach walki 2 października 1944 r. dowództwo Armii Krajowej podpisało z Niemcami „Układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie”. Pozostali przy życiu mieszkańcy zostali wypędzeni. Niemieckie władze wojskowe przeforsował wypędzenie ludności cywilnej z Warszawy, aby uniemożliwić powstanie w stolicy Polski kolejnej konspiracji antyniemieckiej. Zgodnie z rozkazem Hitlera Warszawa miała zostać zrównana z ziemią. Około tysiąca Warszawiaków – cywilnych mieszkańców i walczących powstańców – pozostało na zgliszczach stolicy. Byli to tzw. warszawscy Robinsonowie.

Od sierpnia do października 1944 roku Niemcy wysiedlili łącznie ponad 500 tysięcy mieszkańców Warszawy i okolic. Wypędzonych mieszkańców stolicy kierowano do obozu przejściowego Durchgangslager – Dulag 121 w Pruszkowie. 7 sierpnia 1944 r. dotarła tam pierwsza grupa 3 tysięcy kobiet i dzieci ocalałych z rzezi Woli. Warszawiaków zapędzonych do obozu w Pruszkowie segregowano. Z Dulagu 121 wywieziono ok. 60 tysięcy osób do obozów koncentracyjnych na terenie Generalnego Gubernatorstwa i III Rzeszy, m.in. do: KL Auschwitz, KL Buchenwald, KL Dachau, KL Flossenburg, KL Gross-Rosen, KL Mauthausen, KL Ravensbruck, KL Sachsenhausen, KL Stutthof. Tych, którzy zdaniem Niemców byli zdolni do pracy, wywożono na roboty przymusowe do III Rzeszy. Pozostałych rozlokowano w miejscowościach na terytorium Generalnego Gubernatorstwa. Warszawiacy znajdowali się w tragicznych warunkach bytowych. Wiele osób zmarło z głodu, chorób i wycieńczenia.

dr Rafał Leśkiewicz/IPN

Idź do oryginalnego materiału