Decyzję prezydenta przekazano we wtorek, po godzinie 12:00, we wpisie opublikowanym na platformie X (dawniej Twitter). "W związku ze śmiercią Ojca Świętego prezydent Andrzej Duda podjął decyzję, aby dzień pogrzebu - 26 kwietnia- uczynić dniem żałoby narodowej" – czytamy w komunikacie.
Watykan wcześniej poinformował, iż pogrzeb papieża Franciszka odbędzie się w sobotę 26 kwietnia o godzinie 10:00 na Placu Świętego Piotra. W uroczystościach wezmą udział m.in. prezydent Andrzej Duda wraz z małżonką. Ojciec Święty zmarł w Poniedziałek Wielkanocny 21 kwietnia o 7:35, w wieku 88 lat.
Warto podkreślić, iż decyzja o ogłoszeniu żałoby narodowej wymaga kontrasygnaty (czyli podpisu) prezesa Rady Ministrów. W praktyce jest to jednak formalność – szefowie rządu rzadko kwestionują takie decyzje.
Andrzej Duda ogłosił żałobę narodową 26 kwietnia
Dzień żałoby narodowej wyznaczono na sobotę, 26 kwietnia 2025 roku – obowiązuje przez całą dobę.
Żałoba narodowa zostanie wprowadzona na mocy rozporządzenia prezydenta RP, zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych. W rozporządzeniu muszą znaleźć się informacje o przyczynie, terminie i czasie trwania żałoby.
W czasie trwania żałoby państwowej flagi zostaną opuszczone do połowy masztu – zwłaszcza na budynkach rządowych, siedzibach organów państwowych i samorządowych oraz jednostkach organizacyjnych państwa.
Co można, a czego nie podczas żałoby narodowej?
Wielu Polaków może zadać sobie pytanie: co adekwatnie oznacza żałoba narodowa w praktyce? Przede wszystkim wiąże się ona z odwołaniem imprez masowych, w tym koncertów, wydarzeń sportowych i rozrywkowych.
Nie jest to jednak obowiązkowe – dodatkowe zarządzenie w tej sprawie może wydać premier lub adekwatny wojewoda. o ile premier zdecyduje się na zawieszenie imprez, będzie to obowiązywało zarówno wydarzenia publiczne, jak i prywatne. Na chwilę obecną premier Donald Tusk nie wydał takiego rozporządzenia.
Podobnie wojewodowie mają prawo wprowadzić regionalne zakazy organizowania wydarzeń. Ich decyzje są również obowiązkowe dla wszystkich.
W dniu żałoby narodowej można się również spodziewać zmian w programach telewizyjnych. Z ramówek mogę zniknąć programy rozrywkowe i komediowe. Na ekranach wielu stacji prawdopodobnie pojawią się czarne wstążki, symbolizujące żałobę. Podobne oznaczenia mogą się również pojawić na stronach internetowych największych portali informacyjnych.
Jak zauważa portal rp.pl, choć przepisy nie przewidują wprost sankcji za złamanie nastroju żałoby narodowej, warto pamiętać, iż zorganizowanie głośnej imprezy lub np. pokazu fajerwerków może zostać uznane za zakłócenie porządku publicznego. W skrajnych przypadkach może to zostać zakwalifikowane jako "nieobyczajny wybryk", za co grozi kara aresztu, ograniczenia wolności, grzywna do 1500 zł lub nagana.