Dialog z wykonawcami i operatorami programu Czyste Powietrze
Ministerstwo Klimatu i Środowiska prowadzi regularny dialog z wykonawcami oraz operatorami programu Czyste Powietrze. W ostatnich tygodniach w całym kraju odbyło się 18 spotkań, podczas których ponad 100 przedstawicieli firm uczestniczyło w rozmowach dotyczących kluczowych wyzwań programu. Główne tematy dotyczyły skrócenia czasu rozpatrywania wniosków, poprawy jakości obsługi oraz wsparcia beneficjentów na każdym etapie realizacji inwestycji.
Najważniejsze działania i zmiany w programie
- Priorytetem Ministerstwa pozostaje dobro polskich rodzin – beneficjentów programu.
- Wykonawcy są traktowani jako partnerzy w działaniach na rzecz beneficjentów.
- W ostatnich tygodniach odbyło się 18 „okrągłych stołów” w różnych regionach Polski, gdzie omawiano lokalne wyzwania i problemy.
- W 2024 roku zawieszona formuła programu sprzyjała nadużyciom – zgłoszono ponad 470 zawiadomień do organów ścigania.
- Ministerstwo przygotowuje projekt ustawy o pomocy poszkodowanym w programie Czyste Powietrze.
- Nowa odsłona programu eliminuje nieprawidłowości i zwiększa bezpieczeństwo beneficjentów.
Wypłaty i przyspieszenie procedur
Od stycznia 2024 r. do października 2025 r. wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej wypłaciły beneficjentom ponad 10 mld zł, co przekracza sumę wypłat z poprzednich pięciu lat. Fundusze zwiększyły zatrudnienie oraz przyspieszyły procedury oceny wniosków. Nowa odsłona programu, uruchomiona 31 marca 2025 r., ma na celu eliminację patologii i dalsze usprawnienie procesu rozpatrywania wniosków.
Regionalne spotkania i rozwiązywanie problemów
Spotkania z wykonawcami odbyły się m.in. w Białymstoku, Gdańsku, Kielcach, Krakowie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Warszawie, Wrocławiu i Zielonej Górze. Tematyka była dostosowana do specyfiki regionów i obejmowała m.in. zróżnicowany poziom obsługi beneficjentów, kwalifikację kosztów, unikanie błędów we wnioskach oraz działania przyspieszające ocenę wniosków. Planowane są kolejne spotkania, m.in. w Lublinie.
Cel programu i wyzwania
Program Czyste Powietrze zakłada kompleksową termomodernizację i wymianę źródła ciepła w dwóch milionach polskich domów. To najważniejsze zarówno dla jakości powietrza, jak i kosztów ogrzewania gospodarstw domowych. Każda inwestycja wymaga indywidualnego podejścia oraz weryfikacji, co komplikuje realizację programu. W przeszłości formuła programu umożliwiała nadużycia, czego skutkiem było ponad 470 zgłoszeń do organów ścigania.
Wsparcie dla poszkodowanych i weryfikacja wniosków
Ministerstwo przygotowuje projekt ustawy, która umożliwi dochodzenie roszczeń przez państwo od sprawców nadużyć, a nie od poszkodowanych beneficjentów. Weryfikacja wniosków złożonych na wcześniejszych zasadach jest czasochłonna i powoduje opóźnienia, jednak zwiększenie zatrudnienia i usprawnienie procedur pozwoliło na rozliczenie wszystkich prawidłowo złożonych wniosków z 2024 roku.
Bezpieczeństwo i wsparcie beneficjentów
Wiosną 2025 roku wprowadzono zmiany mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa beneficjentów i ułatwienie korzystania z programu. Osoby o niższych dochodach mogą korzystać ze wsparcia operatora programu, którym są gminy lub wojewódzkie fundusze. Operatorzy pomagają beneficjentom na każdym etapie inwestycji – od decyzji po rozliczenie. Nowa odsłona programu umożliwia składanie wniosków na pełną termomodernizację wraz z wymianą źródła ciepła, a audyt energetyczny na początku procesu pozwala na świadome planowanie zakresu prac.
Znaczenie audytu energetycznego
Audyt energetyczny pozwala uniknąć niepotrzebnych inwestycji, np. wymiany źródła ciepła bez odpowiedniej termomodernizacji, co w przeszłości skutkowało wyższymi rachunkami. Na zakończenie procesu beneficjent otrzymuje świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, które pokazuje efekty przeprowadzonych prac i oszczędności energii.
