Dawna kamienica gestapo stanie się miejscem pamięci

Miasto przekazało Muzeum Ziemi Tarnowskiej ponad 200 m² pomieszczeń przy ul. Urszulańskiej 18. W miejscu dawnej katowni Gestapo powstanie nowoczesne muzeum i przestrzeń edukacyjna.

W piątek 12 września odbyła się konferencja prasowa poświęcona przekazaniu przez Miasto Tarnów części kamienicy przy ul. Urszulańskiej 18 na rzecz Muzeum Ziemi Tarnowskiej – Instytucji Kultury Województwa Małopolskiego. W spotkaniu z dziennikarzami wzięli udział Łukasz Smółka – Marszałek Województwa Małopolskiego, Ryszard Pagacz – Wicemarszałek Województwa Małopolskiego, Maciej Włodek – Zastępca Prezydenta Tarnowa oraz Kazimierz Kurczab – Dyrektor Muzeum Ziemi Tarnowskiej.

29 sierpnia 2025 roku Miasto Tarnów przekazało muzeum ponad 200 m² powierzchni – lokal na parterze oraz kilkanaście piwnic. W 2026 roku planowane jest opracowanie dokumentacji technicznej dla adaptacji pomieszczeń na cele muzealne i utworzenia miejsca pamięci. Rozpoczęcie prac inwestycyjnych przewidziano na 2027 rok. Nowa placówka ma łączyć nowoczesne rozwiązania ekspozycyjne z poszanowaniem tragicznej historii miejsca i umożliwiać prowadzenie lekcji muzealnych dla uczniów, nie zakłócając życia lokatorom kamienicy. Środki na realizację przedsięwzięcia zapisane zostaną w

Kamienice przy ul. Urszulańskiej 18 i 20 to miejsca o tragicznej historii Tarnowa. Od 7 listopada 1939 r. do 16 stycznia 1945 r. mieściła się tam siedziba niemieckiego Gestapo. W piwnicach urządzono cele więzienne, na niższych kondygnacjach – sale przesłuchań, a wyższe piętra zajmowała administracja i mieszkania funkcjonariuszy. Gestapowców charakteryzowała niezwykła brutalność. Szacuje się, iż w ciągu pięciu lat na przesłuchania trafiało kilkanaście tysięcy osób, w tym więźniowie tarnowskiego Zakładu Karnego. Wielu z nich zginęło wskutek tortur, nie chcąc zdradzić współtowarzyszy w działalności konspiracyjnej.

Jak wspomina ks. dr Jan Bochenek w książce „Na posterunku. Kartki z dziejów kościoła tarnowskiego w czasie okupacji niemieckiej”:
„Dochodziły słuchy o strasznych badaniach przy ul. Urszulańskiej. Wiadomości były niesamowite. Mówiono o śledztwach więziennych, o strasznych badaniach, w czasie których torturowano, zabijano… o celach śmierci… Krew się ścinała w żyłach, kiedy opowiadano.”

Starania o utworzenie miejsca pamięci trwały od wielu lat. W 2017 r. miasto zakupiło część pomieszczeń, w 2021 r. powstała koncepcja ekspozycji i dokumentacja funkcjonalno-programowa inwestycji, a w grudniu 2024 r. Rada Miejska wyraziła zgodę na darowiznę nieruchomości na rzecz Muzeum Ziemi Tarnowskiej, co pozwoliło na podjęcie kolejnych działań.

Tekst i fot. (Smol)