Co to jest ODP?
ODP (Ozone Depletion Potential), czyli potencjał niszczenia warstwy ozonowej, to wskaźnik określający, w jakim stopniu dany czynnik chłodniczy niszczy warstwę ozonową w porównaniu do referencyjnego CFC-11, któremu przypisano wartość 1.
Czynniki o wysokim ODP (np. CFC, HCFC) są stopniowo wycofywane z użycia. w tej chwili stosowane czynniki HFC (np. R134a) mają ODP równe 0, co oznacza, iż nie wpływają na warstwę ozonową.
Co to jest GWP (lub HGWP)?
GWP (Global Warming Potential), znany również jako HGWP (Halocarbon Global Warming Potential), to wskaźnik określający wpływ gazu na efekt cieplarniany w porównaniu do dwutlenku węgla (CO₂), którego GWP wynosi 1.
Przykłady:
- GWP czynnika R410A wynosi około 2088
- GWP R32 to około 675
- GWP naturalnego propanu (R290) to około 3
Im niższy wskaźnik GWP, tym mniejszy wpływ na klimat. Z tego powodu Unia Europejska wprowadza ograniczenia dotyczące stosowania czynników o wysokim GWP, m.in. w ramach rozporządzenia F-gazowego.
Co to jest TEWI?
TEWI (Total Equivalent Warming Impact) to wskaźnik całkowitego równoważnego wpływu na ocieplenie klimatu, który uwzględnia:
- emisję bezpośrednią związaną z wyciekiem czynnika chłodniczego (czyli jego GWP),
- emisję pośrednią wynikającą z zużycia energii elektrycznej przez urządzenie podczas jego eksploatacji.
TEWI daje bardziej kompleksowy obraz wpływu danego urządzenia na środowisko w całym cyklu życia.
Co to jest ITH?
ITH (Indirect Thermal Impact) to wskaźnik odnoszący się do wpływu danego urządzenia na lokalne warunki cieplne – na przykład nagrzewanie otoczenia przez agregaty klimatyzatorów. Jest uwzględniany głównie w analizach dla większych instalacji komercyjnych, urbanistycznych i przemysłowych.
Dlaczego te wskaźniki są istotne?
Znajomość i stosowanie wskaźników ODP, GWP, TEWI i ITH pozwala:
- wybierać czynniki chłodnicze i urządzenia o mniejszym wpływie na środowisko,
- analizować efektywność ekologiczną rozwiązań HVAC w całym cyklu życia,
- spełniać wymogi przepisów krajowych i unijnych (np. F-gazy),
- przygotować się do przetargów i certyfikacji ekologicznych (np. BREEAM, LEED).
Porównanie wskaźników
| ODP | Ozone Depletion Potential | Wpływ na warstwę ozonową | Im niższy, tym lepiej |
| GWP | Global Warming Potential | Potencjał cieplarniany | CO₂ = 1, im mniej – tym korzystniej |
| TEWI | Total Equivalent Warming Impact | Emisja czynnika + energia | Ocena całkowitego wpływu |
| ITH | Indirect Thermal Impact | Wpływ na lokalne warunki cieplne | Stosowany w analizach urbanistycznych |
