Pomnik Siewcy w Luboniu, stojący przy skrzyżowaniu ulic Armii Poznań, Romana Maya i Kolonia PZNF, powstał w 1929 roku. Autorem dzieła jest znany rzeźbiarz Marcin Rożek, twórca m.in. pomnika Bolesława Chrobrego w Gnieźnie czy popiersia Chopina w Poznaniu. Monument przedstawia słowiańskiego rolnika podczas siewu zboża – symbolu pracy, płodności i dostatku.
Wartość umowy: 1 768 986,00 zł
Wartość dofinansowania: 1 274 000,00 zł
Zakończenie robót budowlanych: do 16 lipca 2026 r.
Odbiór prac: około 3 miesiące po zakończeniu prac budowlanych
Pierwowzór rzeźby, wykonany w gipsie w 1923 roku, zaprezentowano na Powszechnej Wystawie Krajowej w 1929 roku jako reklamę nowoczesnych nawozów chemicznych. Następnie Rożek stworzył brązowy odlew postaci o wysokości 2,9 m, ustawiony na sześciometrowym cokole z piaskowca, z fontanną ozdobioną głowami delfinów. Do pomnika dołączono również medalion autorstwa Władysława Marcinkowskiego, upamiętniający Romana Maya, założyciela miejscowych zakładów chemicznych. Miejsce, w którym stanął monument, nosi dziś nazwę Parku Siewcy.
W polskiej kulturze ludowej siew miał charakter niemal sakralny – rolnik powinien siać spokojnie i z radością, aby plony przyniosły dobrobyt. Z tym obrazem wiąże się także lokalna legenda o Siewcy z Lubonia, którego kapelusz – porwany przez wiatr – do dziś rzekomo krąży po niebie, czekając na znalazcę, który uczyni miasto piękniejszym.
W 1979 roku wykonano kopię pomnika, którą ustawiono przed Collegium Maximum ówczesnej Akademii Rolniczej w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Przyrodniczy). Oryginał pozostał jednak w Luboniu, stając się centrum życia społecznego i kulturalnego. Odbywały się tu zarówno patriotyczne inscenizacje, jak i spotkania sportowe czy akcje artystyczne – np. projekt „Cztery pory roku” grupy „Szydełkowe fanaberie”.
Siewca na trwałe wpisał się w tożsamość miasta. Jego wizerunek pojawia się w nazwach lokalnych inicjatyw, jak konkurs „Siewca Roku” czy szkoła katolicka imienia Siewcy. W 2023 roku postać pomnika wykorzystano w kampanii ekologicznej, a rok później stała się motywem konkursowej pracy plastycznej młodej mieszkanki.
Przez wiele lat pomnik i jego otoczenie nie były odnawiane. Dopiero w 2024 roku Luboń otrzymał dofinansowanie z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków w wysokości 1 274 000 zł (całkowity koszt inwestycji to 1 768 986 zł). Projekt obejmuje odrestaurowanie rzeźby, cokołu, medalionu i zdobień, a także kompleksową rewitalizację Parku Siewcy: remont ścieżek, nowe oświetlenie, monitoring, małą architekturę i zieleń. jeżeli pozwoli na to konserwator zabytków, odtworzona zostanie także fontanna.
Zgodnie z planem, prace zakończą się w lipcu 2026 roku. Już teraz inwestycja wpływa na życie mieszkańców – tradycyjna impreza plenerowa „Biba w Lasku” została w tym roku wyjątkowo przeniesiona na czerwiec, by w kolejnym roku powrócić w odnowionej przestrzeni.
Pomnik Siewcy to nie tylko dzieło sztuki, ale także symbol pracy, tradycji i lokalnej wspólnoty. Dzięki renowacji ma szansę odzyskać dawną rangę i stać się wizytówką Lubonia – miejscem łączącym historię z nowoczesnością.
Beata Spychała



