3 godzin temu
W całym kraju trwa bezprecedensowa operacja technologiczna, której skala obejmie absolutnie każde gospodarstwo domowe w Polsce. Na mocy ustawy przyjętej w 2021 roku, rozpoczęto największą w historii polskiej energetyki transformację systemu pomiarowego – instalację inteligentnych liczników zdalnego odczytu. Do 2031 roku specjalistyczne ekipy techniczne odwiedzą ponad 17 milionów odbiorców energii elektrycznej, a całkowity koszt tej gigantycznej modernizacji oszacowano na blisko 9 miliardów złotych.
Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Proces wymiany tradycyjnych liczników na nowoczesne urządzenia został precyzyjnie rozplanowany w czasie. Zgodnie z przyjętym harmonogramem, do końca 2025 roku inteligentne systemy pomiarowe pojawią się u co najmniej jednej czwartej wszystkich odbiorców. W kolejnych latach tempo instalacji będzie systematycznie wzrastać – rok 2027 ma przynieść objęcie nowoczesnym opomiarowaniem już 65% gospodarstw domowych, a przed końcem 2028 roku odsetek ten wzrośnie do 80%. Finalizacja całego przedsięwzięcia nastąpi w 2031 roku, kiedy to każdy odbiorca energii w Polsce będzie korzystał z inteligentnego licznika.
Spośród wszystkich dystrybutorów energii, najszybciej z wymianą radzi sobie Energa, która zdołała już zmodernizować urządzenia pomiarowe u ponad 2 milionów ze swoich 3,3 miliona klientów. PGE Dystrybucja wymieniła dotychczas około 22,3% liczników w swojej sieci. Stoen Operator, działający głównie na obszarze stolicy, zainstalował do końca 2024 roku 345 tysięcy nowych urządzeń, co stanowi 30% wszystkich liczników w jego gestii. Firma planuje zwiększyć tę liczbę do 520 tysięcy przed końcem 2025 roku, a do 2027 roku objąć wymianą około 880 tysięcy swoich odbiorców. Natomiast Tauron zakończył 2023 rok z wymienionymi licznikami u 1,14 miliona użytkowników, co reprezentuje około 19% jego klientów.
Na szczególną uwagę zasługuje kompleksowe podejście Stoen Operatora, który realizuje złożony program modernizacyjny obejmujący aż 11 różnych projektów i inicjatyw. Spółka nie ogranicza się wyłącznie do wymiany liczników – równolegle wdraża nowe systemy informatyczne, optymalizuje procedury operacyjne i dostosowuje infrastrukturę do przetwarzania znacznie większych wolumenów danych. Na początku 2024 roku firma zakończyła pierwszą fazę projektu, osiągając poziom 20% zainstalowanych inteligentnych liczników. Aktualnie realizowana jest druga faza, której celem jest wymiana 60% urządzeń do 2026 roku. W swojej pracy technicy wykorzystują innowacyjną technologię G3 PLC IDIS z alternatywną komunikacją LTE, zapewniającą większą niezawodność i odporność na zakłócenia.
Dobra wiadomość dla mieszkańców Polski – wymiana liczników jest całkowicie bezpłatna dla odbiorców. Wszystkie koszty modernizacji ponoszą spółki energetyczne w ramach swoich długoterminowych strategii rozwoju sieci. W większości przypadków proces wymiany przebiega bez konieczności angażowania mieszkańców, zwłaszcza gdy liczniki zlokalizowane są na klatkach schodowych lub w ogólnodostępnych pomieszczeniach. Procedura jest stosunkowo szybka – trwa od 15 do 40 minut i wymaga jedynie krótkotrwałego wyłączenia zasilania.
Komplikacje pojawiają się jednak w starszych budynkach, gdzie liczniki często umieszczone są wewnątrz mieszkań. W takich sytuacjach niezbędna jest obecność i kooperacja mieszkańca, który musi udostępnić technikom wejście do lokalu. Warto zatem zawczasu sprawdzić w swojej spółdzielni mieszkaniowej lub bezpośrednio u operatora sieci, kiedy planowana jest wymiana w danym budynku, aby odpowiednio przygotować się na wizytę specjalistów.
Osoby niecierpliwe, które chciałyby przyspieszyć proces i otrzymać inteligentny licznik przed wyznaczonym terminem, mają taką możliwość, jednak wiąże się to z kosztem od 300 do 400 złotych. Z tej opcji najczęściej korzystają przedsiębiorcy, dla których dokładny monitoring zużycia energii przekłada się na wymierne korzyści finansowe dzięki możliwości optymalizacji kosztów i negocjowania lepszych warunków z dostawcami.
Nowe inteligentne liczniki to nie tylko nowoczesna technologia, ale przede wszystkim szereg praktycznych korzyści dla użytkowników. Automatyczne przekazywanie danych o zużyciu energii eliminuje konieczność odczytów wykonywanych przez inkasentów oraz samodzielnego raportowania wskazań. Odbiorcy zyskują możliwość bieżącego monitorowania swojego zużycia, co pozwala na świadome zarządzanie energią i potencjalne oszczędności.
Inteligentne liczniki stanowią również fundamentalny element w rozwoju koncepcji inteligentnych domów. Zintegrowane z ekosystemem Internetu Rzeczy (IoT) umożliwiają automatyzację procesów domowych – od sterowania oświetleniem, przez zarządzanie ogrzewaniem, po kontrolę pracy urządzeń AGD w zależności od aktualnych taryf energetycznych. W przyszłości systemy te pozwolą na dynamiczne dostosowywanie zużycia energii do wahań cenowych na rynku, maksymalizując efektywność ekonomiczną gospodarstw domowych.
Cała ta ogólnopolska inicjatywa wpisuje się w szerszą strategię Unii Europejskiej, dążącą do modernizacji infrastruktury energetycznej i poprawy efektywności wykorzystania energii w całej Europie. Zastosowanie nowoczesnych technologii pomiarowych ma przynieść korzyści nie tylko indywidualnym odbiorcom, ale również przyczynić się do redukcji emisji CO2 poprzez bardziej efektywne zarządzanie siecią elektroenergetyczną i jej lepsze dostosowanie do rosnącego udziału odnawialnych źródeł energii.
