COP30. Szczyt klimatyczny bez nowych zobowiązań wobec paliw kopalnych

1 dzień temu

Choć wiele państw oczekiwało jasnych deklaracji dotyczących odchodzenia od paliw kopalnych, rozmowy klimatyczne COP30 w brazylijskim Belém zakończyły się jedynie ogólnym apelem o „dobrowolne” działania. Ostateczny dokument nie przynosi żadnych konkretnych zobowiązań w sprawie ropy, węgla i gazu. I to mimo narastających obaw ONZ o realizację globalnego celu 1,5°C – informują światowe media.

Brak twardych zapisów o paliwach kopalnych

Po intensywnych negocjacjach delegacje uczestniczące w COP30 przyjęły porozumienie, które nie zawiera bezpośrednich odniesień do paliw kopalnych. To rozczarowujący wynik dla ponad 80 państw – w tym Wielkiej Brytanii i Unii Europejskiej – zabiegających o wyznaczenie globalnego kierunku szybszego odchodzenia od ropy naftowej, węgla oraz gazu.

Z kolei kraje o gospodarce opartej na wydobyciu ropy argumentowały, iż wciąż muszą korzystać z dostępnych zasobów, aby utrzymać tempo rozwoju. Przedstawiciele Arabii Saudyjskiej podkreślali, iż każde państwo ma prawo samodzielnie określać swoją drogę klimatyczną, zgodnie z uwarunkowaniami i potrzebami gospodarki.

Obrady COP30 zakłóciła demonstracja rdzennych mieszkańców protestujących przeciwko sprzedaży lasów. Dalsza część tekstu jest pod filmem Guardian News

ONZ alarmuje o braku postępów, USA mówią o oszustwie

Szczyt odbył się w momencie, gdy ONZ jednoznacznie wskazuje, iż dotychczasowe wysiłki na rzecz ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5°C nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Mimo to ostateczny dokument wzywa jedynie do dobrowolnego przyspieszenia działań na rzecz redukcji wykorzystania paliw kopalnych, bez narzucenia konkretnych zobowiązań.

W tym roku po raz pierwszy Stany Zjednoczone nie wysłały delegacji. To konsekwencja decyzji prezydenta Donalda Trumpa o wycofaniu kraju z porozumienia paryskiego oraz jego wielokrotnych twierdzeń, iż zmiany klimatu są „oszustwem”.

Rozmowy bez przełomu, ale też bez odwrotu

Choć brak nowych ambitnych celów rozczarował część krajów, wiele z nich podkreślało, iż sam fakt osiągnięcia porozumienia jest pozytywny – zwłaszcza iż nie cofnięto wcześniejszych ustaleń klimatycznych.

Jednocześnie Brazylia, gospodarz szczytu, spotkała się z krytyką dotyczącą swoich planów rozpoczęcia eksploracji ropy u ujścia Amazonki.

Mieszane reakcje państw uczestniczących

Indie uznały porozumienie za „znaczące”, podkreślając, iż stanowi ono krok w kierunku globalnej współpracy. Odmienne stanowisko wyraziła grupa reprezentująca 39 małych państw wyspiarskich i zagrożonych podnoszeniem poziomu mórz. Dokument określiła jako „niedoskonały”, choć – jak podkreślono – wciąż dający nadzieję na pewien postęp.

Finansowanie i ochrona lasów tropikalnych

Jednym z głównych wątków szczytu okazało się wsparcie finansowe dla państw rozwijających się, które zmagają się ze skutkami zmian klimatu. Uroczyste ogłoszenie nowego funduszu Tropical Forests Forever Facility stało się jednym z najważniejszych sukcesów Brazylii jako gospodarza rozmów.

Ponad 90 państw opowiedziało się także za opracowaniem globalnej „mapy drogowej” na rzecz ograniczenia wylesiania, co ma w przyszłości stać się jednym z kluczowych elementów międzynarodowej polityki klimatycznej.

Z relacji medialnych, w tym BBC wynika, iż dwa tygodnie rozmów były momentami chaotyczne. W toaletach brakowało wody, miejsce obrad zalały ulewne burze, a delegaci z trudem radzili sobie w gorących, wilgotnych pomieszczeniach.

Polska delegacja o sprawiedliwej transformacji

Jak informowało Ministerstwo Klimatu i Środowiska, podczas COP30 delegacja polska skupiała się na negocjacjach dotyczących sprawiedliwej transformacji oraz na działaniach wspierających globalne wysiłki w zakresie ochrony klimatu i przeciwdziałania dezinformacji. Wskazywała, iż realizacja celów klimatycznych musi uwzględniać sytuację pracowników sektorów węglowych, paliwowych i motoryzacyjnych, a także koszty ponoszone przez gospodarstwa domowe. Transformacja powinna zapewniać dostęp do stabilnych miejsc pracy, przystępnej cenowo energii oraz ochronę przed ubóstwem energetycznym.

Na podstawie m.in. BBC, Reuters, The Guardian, Ministerstwo Środowiska i Klimatu, YouTube.