Co to jest Europejski Bank Inwestycyjny. Jak działa EBI?

Historia powstania i struktura organizacyjna EBI

Europejski Bank Inwestycyjny powstał w 1958 roku, na mocy Traktatu Rzymskiego. Siedziba instytucji mieści się w Luksemburgu. Bank jest własnością 27 państw członkowskich Unii Europejskiej, które wnoszą kapitał proporcjonalnie do wielkości swojego PKB.

Organizacja zarządzana jest przez kilka głównych organów: Radę Gubernatorów (ministrów finansów państw członkowskich), Radę Dyrektorów oraz Komitet Zarządzający. Taka struktura ma zapewnić przejrzystość i zgodność działań banku z polityką UE.

Jakie cele realizuje EBI i kto może liczyć na jego wsparcie?

Celem EBI jest finansowanie projektów zgodnych z polityką Unii Europejskiej. Obejmuje to zarówno działania wewnątrz UE, jak i poza nią. Około 90% środków trafia do państw członkowskich. Wsparcie mogą uzyskać m.in. instytucje publiczne, samorządy, przedsiębiorstwa (w tym MŚP) oraz organizacje międzynarodowe.

Bank realizuje projekty w takich obszarach jak:

• wzrost gospodarczy i zatrudnienie,
• spójność regionalna i rozwój infrastruktury,
• działania na rzecz klimatu,
• transformacja cyfrowa,
• innowacje i badania naukowe.

Skąd EBI bierze środki i jak działa jego model finansowania?

EBI nie korzysta bezpośrednio z unijnego budżetu. Finansuje swoje działania poprzez emisję obligacji na międzynarodowych rynkach kapitałowych. Dzięki wysokiej ocenie wiarygodności kredytowej (rating „AAA”) może pozyskiwać środki na bardzo korzystnych warunkach.

Zebrany kapitał przeznacza na:

• długoterminowe kredyty inwestycyjne,
• gwarancje kredytowe,
• inwestycje kapitałowe,
• doradztwo techniczne i finansowe.

Model non-profit sprawia, iż bank reinwestuje zyski, co pozwala na dalsze wspieranie projektów o strategicznym znaczeniu.

EBI jako lider finansowania działań klimatycznych

Od 2019 roku EBI wzmacnia swoją rolę jako „bank klimatyczny UE”. Do 2030 roku planuje przeznaczyć aż 1 bilion euro na projekty klimatyczne i związane z transformacją ekologiczną.

Projekty finansowane przez EBI obejmują m.in.:

• rozbudowę odnawialnych źródeł energii,
• poprawę efektywności energetycznej budynków,
• niskoemisyjny transport publiczny.

Przykłady projektów i znaczenie EBI dla Polski

EBI działa w ponad 160 krajach, jednak zdecydowana większość środków trafia do państw UE. W Polsce bank wspierał m.in. rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej, modernizację sieci energetycznych, projekty OZE oraz wsparcie dla małych i średnich firm.

W ostatnich latach EBI finansował również budowę szpitali, modernizację systemów edukacyjnych czy działania związane z cyfryzacją administracji publicznej.

Jakie są strategiczne kierunki rozwoju działalności EBI?

W najbliższych latach EBI koncentruje się na następujących priorytetach:

• wspieranie innowacji i cyfryzacji,
• bezpieczeństwo i odporność UE (w tym w zakresie energetyki i obronności),
• rozwój bioekonomii i rolnictwa,
• wspieranie rozwoju społecznego i infrastruktury edukacyjnej,
• zwiększanie dostępności kapitału dla przedsiębiorstw,
• zacieśnianie współpracy z krajami sąsiednimi i Afryką.

Działania banku są więc integralną częścią strategii UE dotyczącej wzrostu, odporności i zrównoważonego rozwoju.

• ORLEN pozyskał rekordowe 3,5 mld zł z EBI na transformację energetyczną
• EBI zaakceptował finansowanie dla programu „Czyste Powietrze” – 10 mld zł trafi na konta NFOŚiGW
• Polska otrzyma z EBI 200 mln euro na ochronę przed powodziami i zmiany klimatu