Chris Miller: Wielka wojna o chipy

1 rok temu

Chris Miller przedstawia wciągającą i solidnie udokumentowaną historię chipów, które rządzą światem. Jego książka to pasjonująca opowieść o trwającej bitwie pomiędzy Chinami i USA. Bitwie o kontrolę nad najważniejszym zasobem — technologią mikrochipów, która jest niezbędnym elementem geostrategicznej rywalizacji w XXI wieku (od Wydawcy).

Wydawnictwu Instytut Prześwity dziękujemy za udostępnienie fragmentu do publikacji. Zachęcamy do lektury całej książki.

Rozdział 42
Wyprodukowano w Chinach

„Bez cyberbezpieczeństwa nie ma bezpieczeństwa narodowego – oświadczył w 2014 roku Xi Jinping, sekretarz generalny Komunistycznej Partii Chin – a bez informatyzacji nie ma modernizacji” [1]. Xi, syn jednego z pierwszych przywódców Komunistycznej Partii Chin, studiował inżynierię, a potem wspiął się na szczyty chińskiej polityki, ponieważ niczym kameleon potrafił dopasować się do oczekiwań różnych grup. Nacjonalistom jego program „chińskiego snu” obiecywał narodowe odrodzenie i osiągnięcie przez Państwo Środka statusu wielkiego mocarstwa, a firmom reformę gospodarczą. Niektórzy obcokrajowcy widzieli w nim ukrytego demokratę. Na przykład „New Yorker” zaraz po objęciu przez Xi władzy pisał, iż jest on „przywódcą, który z całą pewnością wie, iż Chiny muszą przeprowadzić prawdziwe reformy polityczne” [2]. Jedynym pewnikiem był talent polityczny Xi, jego prawdziwe poglądy kryły się za zaciśniętymi ustami i udawanym uśmiechem.

Za tym uśmiechem można się było domyślać dojmującego poczucia zagrożenia, które cechowało politykę Xi od początku jego rządów w Chinach. Uważał, iż głównym niebezpieczeństwem jest cyfrowy świat.

Większość obserwatorów sądziła, iż w kwestii bezpieczeństwa cyfrowego swojej ojczyzny Xi nie ma się czego obawiać. Chińscy przywódcy mają najskuteczniejszy na świecie system kontroli internetu, w którym zatrudnionych jest wiele tysięcy cenzorów [3] do nadzorowania rozmów online. Państwowy firewall odcina obywateli od ogromnej części sieciowych zasobów, zdecydowanie obalając zachodnie prognozy, iż internet będzie miał liberalizujący wpływ na chińską politykę. Xi czuł się wystarczająco silny, by kpić z zachodniego przekonania, iż internet będzie szerzył demokratyczne wartości. „Internet zmienił świat w globalną wioskę” [4] – oświadczył, pomijając fakt, iż wiele najpopularniejszych serwisów, takich jak Google czy Facebook, zostało w Chinach zakazanych. Miał na myśli inny typ globalnej sieci niż utopiści z epoki początków internetu – chciał sieci, którą chiński rząd mógłby wykorzystać do sprawowania władzy.

„Musimy się otworzyć na zewnątrz, pogłębić międzynarodową wymianę i współpracę internetową oraz energicznie uczestniczyć w budowie »jednego pasa i jednej drogi«” – oświadczył przy innej okazji, odnosząc się do swojego planu oplecenia świata zbudowaną przez Chińczyków infrastrukturą, która obejmowała nie tylko drogi i mosty, ale także sprzęt sieciowy i narzędzia cenzorskie.

Żaden inny kraj nie był skuteczniejszy w wykorzystywaniu cyfrowego świata do autorytarnych celów. Chiny poskromiły zapędy amerykańskich gigantów technologicznych. Google i Facebook zostały zbanowane i zastąpione rodzimymi firmami, takimi jak Baidu i Tencent, które zasadniczo są odpowiednikami swoich amerykańskich konkurentów.

Amerykańskie firmy technologiczne, które uzyskały dostęp do chińskiego rynku, takie jak Apple i Microsoft, zostały do niego dopuszczone dopiero po wyrażeniu zgody na współpracę z chińską cenzurą. Chiny bardziej niż jakikolwiek inny kraj podporządkowały internet woli swoich przywódców. Zagraniczne firmy internetowe i programistyczne mogły albo dostosować się do wszystkich zasad cenzury ustalonych przez Partię Komunistyczną, albo utracić dostęp do ogromnego rynku.

[1] Rogier Creemers (red.), Central Leading Group for Internet Security and Infor- matization Established, „China Copyright and Media”, 1 marca 2014, https://chinacopyrightandmedia.wordpress.com/2014/03/01/central-leading-group-for-internet-security-and-informatization-established/
[2] Evan Osnos, Xi’s American Journey, „New Yorker”, 15 lutego 2012.
[3] Katie Hunt, CY Xu, China Employs 2 Million to Police Internet, CNN, 7 października 2013.
[4] Rogier Creemers (red.), Xi Jinping, Speech at the Work Conference for Cybersecurity and Informatization, „China Copyright and Media”, 19 kwietnia 2016, https:// chinacopyrightandmedia.wordpress.com/2016/04/19/speech-at-the-work-conference-for-cybersecurity-and-informatization/.
[5] Ibid.
[6] Ibid.
[7] Prawie wszystkie układy CPU w komputerach są projektowane przez amerykańskie firmy Intel lub AMD, choć obie firmy produkują swoje chipy w innych krajach.
[8] Zobacz dane U.N. Comtrade dla układów scalonych (8542) i ropy naftowej (2709)
[9] Drew Harwell, Eva Dou, Huawei Tested AI Software That Could Recognize Uighur Minorities and Alert Police, Report Says, „Washington Post”, 8 grudnia 2020.
[10] Paul Mozur, Don Clark, China’s Surveillance State Sucks Up Data. U.S. Tech Is Key to Sorting It, „New York Times”, 22 listopada 2020.
[11] Oral History of Morris Chang, Computer History Museum.