Chiny zaostrzają kontrolę nad eksportem metali ziem rzadkich

Zdjęcie: https://euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna-ue/news/chiny-ograniczaja-eksport-metali-ziem-rzadkich-komisja-europejska-alarmuje/

Nowe chińskie ograniczenia eksportowe dotyczące metali ziem rzadkich wywołały niepokój w Europie i na światowych rynkach. Decyzja Pekinu, uzasadniana potrzebą ochrony „bezpieczeństwa i interesów narodowych”, może znacząco wpłynąć na przemysł technologiczny i obronny, a także na globalny porządek dostaw kluczowych surowców.

Komisja Europejska wyraziła zaniepokojenie wprowadzeniem przez Chiny szeroko zakrojonych ograniczeń eksportowych dotyczących strategicznych metali ziem rzadkich. Decyzja pojawiła się w momencie dalszego pogarszania się relacji między Pekinem a Brukselą, zaledwie kilka dni po tym, jak Unia Europejska nałożyła wysokie cła na chiński import stali.

– Jesteśmy zaniepokojeni tym ogłoszeniem – powiedział dziennikarzom Olof Gill, rzecznik handlowy Komisji. Dodał, iż Komisja „analizuje w tej chwili szczegóły nowych środków”, ale oczekuje, iż Chiny „będą działały jako wiarygodny partner i zapewnią stabilny oraz przewidywalny dostęp do kluczowych surowców”.

Pekin zaostrza kontrole eksportu

Nowe regulacje wprowadzają obowiązek uzyskania licencji eksportowej dla zagranicznych firm sprzedających produkty zawierające choćby minimalne ilości chińskich metali ziem rzadkich. Zgody wymaga również eksport technologii wykorzystywanych do ich wydobycia i przetwarzania. Pekin uzasadnia te środki potrzebą ochrony „bezpieczeństwa i interesów narodowych”.

Władze chińskie szczególnie podkreśliły znaczenie sektora obronnego, informując, iż licencje na produkty „o zastosowaniu wojskowym” „z zasady … nie będą zatwierdzane”. Po ogłoszeniu decyzji notowania europejskich spółek zbrojeniowych spadły: niemiecki Rheinmetall o 1,1 proc., francuski Thales o 0,8 proc., a włoski Leonardo o 1,3 proc.

Chiny dominują na światowym rynku metali ziem rzadkich, odpowiadając za około 70 proc. globalnego wydobycia i 90 proc. zdolności przerobowych w rafinacji. Większość nowych ograniczeń obowiązuje natychmiast.

Wpływ nowych ograniczeń na Europę i działania UE

Nowe restrykcje poważnie uderzają w europejski przemysł, zmuszając wiele przedsiębiorstw do opóźniania produkcji lub czasowego wstrzymywania działalności. Pomimo ogłoszenia przez przewodniczącą Komisji Ursulę von der Leyen podczas lipcowego szczytu UE–Chiny „ulepszonego mechanizmu łańcucha dostaw”, mającego rozwiązać problemy z niedoborem surowców, wiele firm działających w Chinach przez cały czas napotyka trudności z uzyskaniem licencji eksportowych.

Gill przypomniał, iż podczas lipcowego szczytu „przywódcy Chin zgodzili się ustanowić gwarancje dla firm UE dotyczące dostaw metali ziem rzadkich”. w tej chwili Unia Europejska, we współpracy z państwami grupy G7 – w tym ze Stanami Zjednoczonymi, Kanadą, Wielką Brytanią i Japonią – pracuje nad dywersyfikacją źródeł pozyskiwania surowców.

W ramach przyjętej ustawy o krytycznych surowcach UE planuje zmniejszyć swoją zależność od Chin poprzez rozwój handlu z krajami trzecimi oraz zwiększenie wydobycia i przetwarzania metali wewnątrz Wspólnoty.

Ogłoszenie chińskich restrykcji nastąpiło zaledwie dwa dni po tym, jak Komisja Europejska zaproponowała podwojenie ceł na stal do 50 proc. Ruch ten powszechnie uznano za wymierzony w Chiny, które pozostają największym producentem stali na świecie.

Urzędnicy unijni podkreślili, iż celem tej decyzji jest ochrona europejskich producentów metali przed skutkami „globalnej nadwyżki produkcji”, w tym z Chin, oraz wzmocnienie pozycji negocjacyjnej Unii w rozmowach dotyczących obniżenia 50-procentowych taryf na import stali i aluminium, wcześniej wprowadzonych przez Waszyngton.