Reaktor jądrowy na potrzeby ILRS
Jak wskazuje Reuters, podczas konferencji w Szanghaju, Pei Zhaoyu, główny inżynier misji Chang’e-8 planowanej na 2028 rok, zaprezentował możliwe źródła zasilania Międzynarodowej Stacji Badawczej Księżyca (ILRS), którą Chiny budują we współpracy z Rosją. Wśród rozważanych rozwiązań znalazły się m.in. duże instalacje fotowoltaiczne, rurociągi i kable do przesyłu ciepła oraz energii elektrycznej, a także – po raz pierwszy oficjalnie – reaktor jądrowy.
Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Roskosmosu z 2023 roku, plan zakłada budowę reaktora jądrowego na powierzchni Księżyca Jednostka ta miałaby stanowić najważniejszy element infrastruktury energetycznej ILRS. Obecność tego elementu w oficjalnej prezentacji chińskiego przedstawiciela sugeruje, iż Pekin popiera projekt, mimo iż dotąd nie został on formalnie ogłoszony.
Rosja liderem w kosmicznej energetyce jądrowej?
Wu Weiren, główny projektant chińskiego programu eksploracji Księżyca, podkreślił, iż Rosja ma przewagę w dziedzinie energetyki jądrowej, szczególnie w kontekście wysyłania reaktorów w przestrzeń kosmiczną. Jak powiedział:
„W tym zakresie Rosja ma naturalną przewagę. jeżeli chodzi o elektrownie jądrowe, szczególnie te wysyłane w kosmos, prowadzi na świecie – wyprzedza Stany Zjednoczone.”
Dodał również:
„Po wcześniejszych niepowodzeniach w rozmowach dotyczących reaktora kosmicznego, mam nadzieję, iż tym razem oba kraje wspólnie wyślą go na Księżyc.”
ILRS kontra Artemis – wyścig technologiczny
Budowa stacji ILRS wpisuje się w długofalowe ambicje Chin, które chcą stać się potęgą kosmiczną i wysłać astronautów na Księżyc do 2030 roku. Misja Chang’e-8 ma odegrać kluczową rolę w przygotowaniu infrastruktury pod załogową bazę. Według Wu Weirena, „podstawowy model” stacji badawczej zlokalizowanej w rejonie południowego bieguna Księżyca ma być gotowy do 2035 roku.
Inicjatywa ta stanowi bezpośrednią odpowiedź na amerykański program Artemis, który zakłada powrót astronautów NASA na powierzchnię Księżyca już w grudniu 2025 roku.
Międzynarodowa kooperacja i projekt „555”
ILRS nie ogranicza się jedynie do współpracy rosyjsko-chińskiej. Chiny planują również utworzenie projektu „555”, który ma na celu zaangażowanie 50 krajów, 500 międzynarodowych instytutów badawczych oraz 5000 zagranicznych naukowców do współpracy przy eksploracji Księżyca.
Podczas konferencji w Szanghaju swoje prezentacje przedstawili także naukowcy z Roskosmosu. Zapowiedzieli oni badania mineralne oraz poszukiwania wody, a także możliwość wykorzystania materiałów księżycowych jako paliwa.
Rosyjsko-chińska kooperacja napędzana napięciami z Zachodem
Choć koncepcja ILRS została ogłoszona jeszcze przed inwazją Rosji na Ukrainę w 2022 roku, chińscy analitycy zauważają, iż obecne napięcia międzynarodowe wzmacniają współpracę Rosji i Chin. Według Liu Ying, badaczki Chińskiej Akademii Dyplomatycznej, szybki rozwój technologiczny Chin może pomóc Rosji w przezwyciężeniu skutków sankcji, które utrudniają dostęp do zachodnich technologii.
Jak zauważyła Liu: Chiny mogą „złagodzić presję” na Rosję i pomóc jej osiągnąć „nowe przełomy w dziedzinie wystrzeliwania satelitów, eksploracji Księżyca i budowy stacji kosmicznych.”
Zobacz również:
Źródło: Eduardo Baptista dla Reuters