1 rok temu
Czego dotyczyła sprawa?
WSA w Białymstoku zajął stanowisko w sporze dotyczącym zmiany nazw ulic. Do takiego działania miało dojść w efekcie uchwały Rady Gminy, na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 13 ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 40), która jednak została zaskarżona przez część mieszkańców. Przede wszystkim zarzucili oni urzędnikom brak przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami, brak informacji o planach nadania nowej nawy ulicy oraz nieuwzględnienie wysokich kosztów związanych z nadaniem nazwy ulicy (zmiany w dokumentach, rejestrach, umowach, bankach, urzędach), szczególnie względem podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Skarżący podkreślili, iż w związku z nadaniem nazwy ulicy zmianie uległa także nazwa miejscowości, o czym dowiedzieli się dopiero 7 miesięcy po podjęciu uchwały, kiedy otrzymali pismo z Gminy o nadaniu nowych numerów porządkowych. Wskazali także, iż zostali pozbawieni, czy w to w formie bezpośredniej (referendum lokalne) czy też pośredniej (poprzez własnego radnego) wpływu na tworzenie prawa lokalnego, bowiem są przypisani do jednej wsi i wyboru radnego dokonywali właśnie w tej miejscowości, a nie w tej, do której teraz zostali przypisani.
Rada gminy broniła się, twierdząc, iż konsultacje zostały przeprowadzone, a zmiany wprowadzone uchwałą miały na celu uporządkowanie kwestii administracyjnych. Urzędnicy podkreślali, iż skarżący czynnie uczestniczyli w pracach nad zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w 2019 r. i posiadali wiedzę, iż ich nieruchomości są położone na obszarze ewidencyjnym B., a nie – jak do tej pory – ich adresy były błędnie przypisane do miejscowości B.1. Z tego powodu trzeba było wprowadzić stosowne zmiany, tak by doprowadzić sytuację do stanu zgodnego z ewidencją gruntów i przypisać ich nieruchomości do miejscowości B. Ponadto Organ stwierdził, iż brak jest regulacji prawnej, która nakładałaby na władze samorządowe obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych w sprawie nadania nazwy ulicy.
Rozstrzygnięcie WSA
Sprawa trafiła na wokandę WSA w Białymstoku, który w wyroku z 13.12.2022 r., II SA/Bk 551/22, Legalis, stwierdził nieważność zaskarżonych zapisów uchwały. Uzasadniając swoje stanowisko, Organ tłumaczył, iż uchwała implikowała zmianę adresu skarżących, a to z kolei zrodziło określone powinności, np. umieszczenie stosownej tablicy z nazwą ulicy i nadanym numerem, czy też wymiana dokumentów. W tej sytuacji Sąd uznał, iż wszyscy skarżący mają prawo do złożenia skargi w oparciu o treść art. 101 ust. 1 SamGminU, uwarunkowane naruszeniem interesu prawnego.
W uzasadnieniu Sąd podkreślił, iż w omawianej sprawie zostały przeprowadzone konsultacje społeczne, ale w sposób nieprawidłowy. Skład orzekający zgodził się z Gminą, iż nie ma regulacji prawnej, która wprost nakładałaby na władze samorządowe obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych w sprawie nadania nazwy ulicy, jednak „organ decydujący się na ich przeprowadzenie powinien to uczynić w sposób zgodny z prawem, z poszanowaniem praw wszystkich mieszkańców i podmiotów, których ewentualna uchwała będzie dotyczyć”. Sąd zauważył, iż „konsultacje społeczne zostały przeprowadzone jedynie z mieszkańcami sołectwa – miejscowości B., zaś nie odnosiły się do mieszkańców sołectwa – miejscowości B.1, których nieruchomości są położone w obrębie ewidencyjnym miejscowości B. To właśnie ci mieszkańcy są skarżącymi w niniejszej sprawie, a zatem słusznie wskazują w skargach, iż nie brali udziału w jakichkolwiek konsultacjach związanych z nadaniem nazw ulic. Pominięcie przez Wójta Gminy W. konsultacji z grupą mieszkańców, względem których uchwała w przedmiocie nadania nazwy ulicy bezpośrednio oddziałuje – czy to poprzez zmianę adresu, konieczność wymiany dokumentów czy danych w innych rejestrach, niewątpliwe stanowi naruszenie wyrażonej w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP zasady równości wobec prawa – wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Zasada równości polega na tym, iż wszystkie podmioty prawa (adresaci norm prawnych), charakteryzujące się daną cechą istotną w równym stopniu, mają być traktowane równo, a więc według jednakowej miary, bez różnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących. W realiach niniejszej sprawy Organ nie potraktował równo mieszkańców miejscowości B.1, których nieruchomości są położone w obrębie ewidencyjnym miejscowości B., z mieszkańcami miejscowości B., bowiem pominęły ich w przeprowadzonych konsultacjach. Potwierdzeniem powyższego jest fakt, iż z Informacji z przeprowadzonych konsultacji społecznych z mieszkańcami sołectwa B. w sprawie nadania nazw ulic wynika, iż w zakresie § 1 pkt 2 uchwały, czyli ulicy «S.» nie wpłynęła żadna propozycja. Wynika to prawdopodobnie z faktu, iż tymże mieszkańcom w ogóle nie zostały przesłane ankiety konsultacyjne, nie mogli zatem oni wziąć udziału w wyrażeniu opinii o konkretnych nazwach ulic”.
